گدایِ مالِ خویش

در ادبیات کهن ایران، صائب تبریزی بیت زیبایی دارد با این مضمون: «عنان مال خویش به دست غیر مده، که مال خود طلبیدن، کم از گدایی نیست!» این توصیه اگرچه مربوط به دوران پیشامدرن و ظاهراً در زمانه فقدان ضمانت‌های دولتی است اما کماکان در ایران امروز نیز کار می‌کند. هفته گذشته شماری از مالباختگان بورس مقابل ساختمان سازمان بورس اوراق بهادار تهران و همچنین مجلس شورای اسلامی تجمع اعتراضی برپا کردند. معترضان که تا اینجا با ضررهای هنگفت مواجه شده‌اند، کماکان اما هیچ پاسخی از مسوولان عالی‌رتبه‌ای که آنها را با وعده‌های اطمینان‌بخش دعوت به سرمایه‌گذاری دارایی‌های نقدی خود در این بازار کرده بودند دریافت نکرده‌اند. شاخص کل بورس تهران تا نیمه‌های مرداد 1399 تا مرز دو میلیون واحد را درنوردید، اما از اواخر مردادماه ریزش ناگهانی و فزاینده این بازار به‌تدریج آغاز شد و هنوز ادامه دارد. در این میان، سهامداران حقیقی بسیاری که اطلاعات زیادی از بازار نداشته و برخی از آنها دست به اقدامات خطرناکی مانند فروش اموال و دارایی‌های اساسی مورد استفاده خود زده بودند، دچار زیان‌های فراوان شده و هنوز نتوانسته‌اند سرمایه خود را از بازار بیرون بکشند. در پاییز 1399 همتی، رئیس بانک مرکزی به‌طور تلویحی اعلام کرد که دولت کسری بودجه خود را با فروش سهام تامین کرده است اما امروز نه دولت و نه هیچ نهاد و مسوولی پاسخگوی مردم نیست.