معرفی نظریه پردازان اقتصاد مالی

علی درویشان: یوجین فاما، روز 14 فوریه سال 1939 میلادی در بوستون متولد شد و بسیاری او را تفسیر‌کننده اقتصاد مالی می‌دانند، زیرا تعداد زیادی مقاله علمی برای تفسیر جنبه‌های مختلف این حوزه تالیف کرده است. او که یک اقتصاددان آمریکایی بسیار شناخته‌شده است، مطالعات زیادی در زمینه نظریه پورتفوی و قیمت‌گذاری دارایی به صورت نظری و تجربی، انجام داده است. فاما مدرک لیسانس خود را در رشته زبان فرانسه از دانشگاه تافتز در سال 1960 میلادی دریافت کرد، ولی برای ادامه تحصیل تغییر رشته داد و اقتصاد را برگزید. او مدرک کارشناسی ارشد و دکترای اقتصاد و امور مالی را از مدرسه بازرگانی بوث در دانشگاه شیکاگو دریافت کرد. استاد راهنمای وی در مقطع دکترا، مرتون میلر، نوبلیست اقتصاد و یکی از برجسته‌ترین استادان رشته اقتصاد مالی بود. نتیجه پایان‌نامه دکترای وی این بود که تغییرات قیمت سهام، غیرقابل پیش‌بینی است و از یک روند تصادفی پیروی می‌کند. فاما این نظریه را در ژانویه سال 1965 میلادی دریافت و در ژورنال بازرگانی آمریکا تحت عنوان «رفتار قیمت‌های بازار سهام» منتشر کرد. سپس با ساده‌سازی این مقاله و همه‌فهم کردن اصول مهم آن، مقاله مذکور با عنوان «گام‌های تصادفی در قیمت‌های بازار سهام» در نشریه تحلیل‌های مالی در سال 1965 میلادی چاپ شد که با استقبال زیادی از طرف مخاطبان این نشریه روبه‌رو شد. علاوه بر مقالات زیادی که توسط وی تالیف شده است، او در نوشتن چندین کتاب با اقتصاددانان برجسته آمریکایی همکاری داشت و همین تلاش‌های پیگیر وی در حوزه اقتصاد بود که سبب شد در سال 2005 میلادی اولین برنده جایزه اقتصاد مالی دویچه بانک آلمان شود.

فاما در طول سال‌های کاری‌اش بیشتر از 100مقاله نوشته که از جمله آنها می‌توان به «تصمیم‌های مصرف- سرمایه‌گذاری چند‌دوره‌ای»، «اطلاعات و بازارهای سرمایه» و «ریسک و نرخ بازگشت سرمایه و تعادل» اشاره کرد. از دیگر مقالات او می‌توان «نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت به عنوان پیش‌بینی‌کننده تورم» و «سرمایه انسانی و تعادل در بازارهای سرمایه» را نام برد که در زمره پر‌مخاطب‌ترین مقالات تالیف‌شده توسط این اقتصاددان بودند.

تاثیرگذارترین اقتصاددان دنیا
آندری شلایفر
آندری شلایفر، اقتصاددان روس- آمریکایی است. او مدیر پروژه انستیتو توسعه بین‌المللی دانشگاه هاروارد از سال 1992 تا سال ۱۹۹۷ بوده است. در سال 1999 برنده مدال باتیس کلارک شد، که هر دو سال یک بار به خوش‌فکرترین اقتصاددان زیر ۴۰ سال در آمریکا اعطا می‌شود. این مدال به دلیل فعالیت‌های او در زمینه‌های مالیه شرکت‌ها (مدیریت شرکت‌ها، حقوق و اقتصاد مالی)، اقتصاد بازارهای مالی (انحرافات از بازارهای کارا) و اقتصادهای در حال تغییر به او اعطا شد. او بر اساس رتبه‌بندی وب‌سایت IDEAS تاثیرگذارترین اقتصاددان حال حاضر در دنیاست و از نظر میزان ارجاع، رتبه اول را در میان اقتصاددانان جهان در اختیار دارد. او در اوایل دهه۹۰ یکی از مشاوران آناتولی چوبایس، یکی از مهندسان خصوصی‌سازی در روسیه بود. در آن زمان موسسه توسعه بین‌المللی دانشگاه هاروارد قراردادی داشت که بر اساس آن به دولت روسیه برای اجرای طرح‌های خصوصی‌سازی مشاوره می‌داد و در این دوره ریاست این مرکز به عهده شلایفر بود. از دیگر فعالیت‌های او راه‌اندازی بازار بورس روسیه بود که امروزه بازاری در سطح بورس‌های بین‌المللی است. فعالیت‌های شلایفر بیشتر بر روی اقتصاد مالی تمرکز دارد و در این محدوده علاقه او بیشتر، مالیه رفتاری است. تحقیقات او در سال‌های اخیر بیشتر بر روی نظریه ریشه‌های حقوقی (که به عنوان تئوری حقوق و فاینانس نیز شناخته می‌شود) بوده است. این نظریه بیان می‌دارد که سنت‌های قانونی یک کشور، یک شاخص مهم برای مشخص کردن سطح توسعه‌یافتگی و بالاخص توسعه‌یافتگی مالی در کشور است. منظور از سنت‌های قانونی مواردی همچون عرف و حقوق شهروندی است. همچنین او با همکاری لاپورتا، ویشنی، جانکوف و دسیلانس تالیفات زیادی در حوزه مربوط به مالیه شرکت‌ها داشته است. شلایفر در سال 1994 میلادی به همراه دو نفر از همکاران دانشگاهی‌اش، یعنی لاکونیشوک و ویشنی، یک بنگاه مدیریت مالی به نام LSV را در شیکاگو بنیان نهاد و این بنگاه در سال 2006 میلادی بیش از۵۰ میلیارد دلار دارایی به صورت پورتفوی سهام در اختیار داشت. البته بر اساس اطلاعاتی که امروز در وب‌سایت این بنگاه وجود دارد، شلایفر دیگر یکی از صاحبان سهام در این بنگاه نیست.

استفن آلن راس، یکی از استادان اقتصاد مالی در مدرسه مدیریت اسلون دانشگاه ام‌آی‌تی و یکی از پیروان فرانکو مودیگلیانی است. او بیشتر به خاطر تئوری‌های متعدد و مهمی که در اقتصاد مالی دارد شناخته شده است. راس تالیفات زیادی در حوزه مالی و اقتصاد دارد و یکی از نویسندگان کتاب پرفروش «مالیه شرکتی» است. مهم‌ترین دلیل شهرت او تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژی در میانه‌های دهه 1970 میلادی است. دیگر فعالیت مهم آقای راس، تئوری موکل است. یکی دیگر از فعالیت‌های مشهور او، به وجود آوردن مدل قیمت‌گذاری دوتایی است که به مدل کاکس-راس-روبنشتاین نیز معروف است. او آغازگر مفهوم مالی بنیادین قیمت‌گذاری ریسک خنثی نیز هست. او در سال 1985 میلادی در به وجود آوردن مدل کاکس-اینگرسول-راس نیز نقشی پررنگ داشت. تئوری‌هایی که آقای راس در به وجود آوردن آنها نقش داشته است، بخش مهمی از پارادایمی را شکل می‌دهند که به آن مالیه نئوکلاسیک گفته می‌شود. او در سال ۱۹۸۸ میلادی به عنوان رئیس انجمن مالیه آمریکا انتخاب شد و در سال ۱۹۹۶ میلادی از طرف انجمن بین‌المللی مهندسان مالی، به عنوان مهندس مالی سال انتخاب شد. او در سال 2001 میلادی سخنران افتتاحیه سخنرانی‌های مالی پرینستون بود که این مطالب در سال 2004 میلادی تبدیل به یک کتاب شد که در آن از مالیه نئوکلاسیک و مفاهیمی همچون کارایی و عقلانی بودن بازارها در برابر منتقدان دفاع می‌کرد؛ منتقدانی که اغلب فعالیت‌های خود را مالیه رفتاری نام می‌نهادند. او مدرک کارشناسی خود را در رشته فیزیک از دانشگاه کال‌تک دریافت کرده و دوره دکترای خود را نیز در رشته اقتصاد در دانشگاه هاروارد گذرانده و تاکنون در دانشگاه‌های پنسیلوانیا، ییل و ام‌آی‌تی تدریس کرده است. او یکی از مشاوران عالی‌رتبه تعداد زیادی بانک سرمایه‌گذاری و شرکت بزرگ بوده است و همزمان یکی از مشاوران دولت آمریکا در وزارت خزانه‌داری و دپارتمان تجارت در دولت آمریکاست. او همین‌طور یکی از بنیانگذاران شرکت «مدیریت دارایی رول اند راس» است که در سرمایه‌گذاری‌های بورسی فعالیت می‌کند.