تاریخ انتشار:
نگاه اروپا به چین در مسابقه فضایی
تعویض صور فلکی
از آنجایی که آمریکاییان بودجه و قابلیت‌های فضایی خود را کاهش داده‌اند آژانس فضایی اروپا به سمت قدرت فضایی دیگر یعنی چین روی آورده است.
از آنجایی که آمریکاییان بودجه و قابلیت‌های فضایی خود را کاهش داده‌اند آژانس فضایی اروپا به سمت قدرت فضایی دیگر یعنی چین روی آورده است. با وجود موانع کنونی، همکاری‌ها ممکن است روزی به اعزام اولین گروه چینی-اروپایی به ماه منجر شود. به تازگی گروهی از فضانوردان و مربیان و آژانس فضایی اروپا که مقر آن در پاریس است، مرزهای عادی را درنوردیده و به تایکونات مرکز آموزشی کاوشگران فضایی چین در پکن رفته‌اند. نمایندگانی از سرپرستی پروازهای بشری آژانس فضایی اروپا به همراه یک فضانورد جوان اروپایی که در حال یادگیری زبان چینی است به مدت یک هفته در ژانویه گذشته از مرکز فضانوردی چین بازدید کردند. چند هفته قبل از آن گروهی از فضانوردان چینی از مرکز فضانوردی اروپا در شهر کلن دیدن کرده بودند. مقامات ارشد آژانس فضایی اروپا درصدد استحکام روابط و برقراری همکاری‌های فضایی با چین هستند. این کشور اولین کپسول انسانی خود را دهه گذشته به فضا پرتاب کرد. گردهمایی ماه ژانویه در پکن آخرین دور از تبادلات سطح بالایی است که به منظور همکاری و شاید تشکیل اتحادیه فضایی اروپایی- چینی صورت می‌گیرد. بهار گذشته و پس از مشاهده پرواز موشک آریان به
سمت ایستگاه فضایی بین‌المللی یکی از مدیران آژانس فضایی چین بر سرعت‌دهی روند شکل‌گیری اتحادیه فضایی تاکید کرد. اما مقامات ارشد برنامه‌های فضایی چین هنوز باید از یک فضانورد اروپایی برای ملحق شدن به خدمه پرواز فضاپیمای شنزو دعوت رسمی به عمل آورند. در اروپا توماس رایتر فضانورد سابق ایستگاه فضایی و رئیس سرپرستی پروازهای بشری آژانس وظیفه جهت‌دهی تلاش‌ها برای برقراری روابط نزدیک‌تر با چین را بر عهده دارد.
رایتر در اوایل سال 2012 به اشپیگل گفت هدف آنها آن است که در دهه جاری یک فضاپیمای چینی در ایستگاه فضایی بین‌المللی پهلو بگیرد و یا اینکه فضاپیمایی اروپایی به ایستگاه فضایی چین برود.
موانع همکاری
اما چندین مانع در مسیر هدف همکاری‌های فضایی اروپا - چین وجود دارد. اول آنکه هر بسته جدید همکاری فضایی با فضانوردان چینی نیازمند تایید تمام20 دولت عضو آژانس فضایی اروپاست. ثانیاً پیشنهاد تبدیل فضاپیمای خودکار اروپا به کپسولی که قادر به حمل فضانوردان باشد هنوز به تایید آژانس نرسیده است. ثالثاً در کنگره آمریکا مقاومت‌های شدیدی علیه پیوستن چین به ایستگاه بین‌المللی فضایی دیده می‌شود. به گفته مولف کتاب «مسابقه فضایی آسیا» به خاطر فعالیت‌های جاسوسی چین در صنعت هوا فضا موضوع پیوستن آن کشور در کنگره مناقشه‌برانگیز است. ایالات متحده همچنین مورد حملات مکرر سایبری از جانب چین قرار گرفته است. با دقتی همانند حملات نظامی، هکرهای چینی به اهداف آمریکایی مانند حساب‌های ای‌میل اعضای مجلس آمریکا، سرورهای مرکزی گوگل، پایگاه داده‌های ناسا و روزنامه‌های اصلی مانند نیویورک‌تایمز و وال‌استریت ژورنال حمله کردند. عضویت چین در ایستگاه بین‌المللی موافقت آمریکا را می‌طلبد و احتمال وقوع چنین امری حداقل تا سال2020 بعید به نظر می‌رسد. اما با وجود مخالفت‌های آمریکا هر کدام از اعضای ایستگاه بین‌المللی فضایی می‌تواند سهمیه خود را به یک
فضانورد چینی واگذار کند بدون آنکه مجبور باشند فضاپیمای شنزو را به ایستگاه بفرستند. این احتمال از جانب روسیه دور نیست. تلاش برای کشاندن چین به سمت ایستگاه فضایی یادآور پروژه آزمایشی آپولو - سایوز در دهه1970 است که در آن رقبای جنگ سرد یعنی واشنگتن و مسکو اولین همکاری فضایی را انجام دادند. آن رویداد به معنای پایان دو دهه مسابقه فضایی بین دو ابرقدرت بود و سرانجام راه را برای ساخت مشترک ایستگاه فضایی بین‌المللی باز کرد.
اتکا به روسیه و چین
همزمان گروه مشاوره امنیتی هوا فضای ناسا در گزارش 2011 خود هشدار داد که 30 درصد احتمال دارد ایستگاه بین‌المللی در طول عمر عملکرد خود، زمانی را بدون ماموریت‌های فضایی سپری کند. از آگوست 2011 که آمریکا ناوگان قدیمی شاتل خود را از رده خارج کرد ناسا برای انتقال فضانوردان آمریکایی به ایستگاه بین‌المللی فضایی به سفینه روسی متکی بوده است اما ناکامی‌های دو سال گذشته تردیدهایی را درباره اعتبار سفینه‌های روسی به وجود آورده است. در دسامبر 2012 مدیر موسسه سیاست فضایی دانشگاه جرج واشنگتن به گزارش اشاره کرد و گفت اتکای محض به یک سفینه خارجی ممکن است به طور موقت و یا دائم ایستگاه فضایی را بدون استفاده بگذارد. در چنین شرایطی و به دنبال زنجیره‌ای از اقدامات نامناسبی مانند حوادث خطرناک، تخلیه اضطراری و عدم نجات به موقع، ایستگاه فضایی بین‌المللی ممکن است مانند یک موشک غول‌پیکر به زمین اصابت کند. برای جلوگیری از چنین فاجعه‌ای دانشمندان آکادمی بین‌المللی فضانوردی در پاریس از اعضای ایستگاه می‌خواهند برنامه‌هایی هماهنگ تدوین کنند تا برای اعزام انسان به فضا حداقل دو سامانه جایگزین در دسترس باشد. از آنجایی که روسیه و چین تنها
کشورهایی هستند که قادرند فضانوردان را به فضا بفرستند این گروه توصیه می‌کند تا فضاپیمای شنزو چین با تجهیزات پهلوگیری آمریکایی یا اروپایی متناسب و در ماموریت‌های آینده ایستگاه استفاده شود. این آکادمی همچنین از اروپا خواست تا فضاپیمایی برای ارسال انسان به فضا بسازد و برای همکاری‌های بین‌المللی به چین اجازه دسترسی به ایستگاه را بدهد. آژانس فضایی اروپا در گفت‌وگوهای داخلی خود درباره تبدیل فضاپیماهای باربر به فضاپیمای حامل انسان و نقش این آژانس در پیشگیری از خرابی اتفاقی ایستگاه بحث و تبادل نظر کرد. اما همزمان متذکر شد ماموریت‌های شنزو با مشارکت فضانوردان چینی و آمریکایی به بهبود روابط سیاسی بین این دو ابرقدرت رقیب بستگی دارد.
تغییر در رهبری فضایی
در حالی که مدیران برنامه فضایی چین به ماموریت‌های جدیدی به سمت آزمایشگاه فضایی فکر می‌کنند آنها برنامه‌هایی برای فرود کاوشگر روباتیک بر ماه و آزمایش موشکی برای اعزام انسان به ماه در دست دارند. چین در مسیر تبدیل شدن به رهبر فضایی جهان قرار گرفته است. آنها در حال حاضر در جایگاه دوم و پس از روسیه قرار دارند. چرا که هنوز نتوانسته‌اند برنامه فضایی مستقلی برای اعزام انسان به اجرا درآورند. پیشرفت یکنواخت چین در زمینه موشک‌های پیچیده و پرواز انسان به فضا با کاهش فعالیت‌های ناسا در چهار سال گذشته همزمان بوده است. قبل از آن آمریکا موفق شده بود در ماه پایگاه انسانی دائمی خود را احداث کند. اما ایالات متحده در سال 2010 برنامه صور فلکی خود را به دلایل بودجه‌ای متوقف کرد. برنامه فضایی انسانی آمریکا از کمبود شدید بودجه رنج می‌برد. در نتیجه ایالات متحده نه‌تنها توانایی خود برای اعزام فضانوردان را از دست داده بلکه جایگاه خود به عنوان رهبر فضایی را به روسیه و چین واگذار کرده است. با پیشرفت‌های چین و عقب‌نشینی ناسا این کشور می‌تواند در دهه 2020 رهبری احداث پایگاه در ماه را بر عهده بگیرد. در اوضاع کنونی برنامه‌های قدیم ناسا
برای ارسال فضانوردان به مریخ هم بسیار دور از انتظار هستند.
روابط نزدیک‌تر چین و اروپا
در مقابل، دو سال قبل آژانس فضایی اروپا با مرکز فضانوردی چین و آژانس فضایی فدرال روسیه همکاری‌هایی را برای پرتاب سفینه مریخ 500 انجام داد. این پرواز شبیه‌سازی‌شده 520 روز طول کشید و ماموریتی 30روزه را بر سطح مریخ مجازی به انجام رساند. این شبیه‌سازی توانایی شش خدمه (سه نفر روس، دو اروپایی و یک چینی) را برای مقاومت در پروازی طولانی‌مدت و در حالی که فقط با زمین ارتباط رادیویی دارند آزمایش می‌کند. به گفته مدیر این پروژه آزمایش مریخ 500 کمک می‌کند تا بهترین شرایط برای اعزام موفقیت‌آمیز انسان به فضا فراهم شود. به عقیده او انتخاب فضانوردان چینی نشانه‌ای از آن است که آژانس فضایی اروپا علاقه زیادی به همکاری با چین دارد. این همکاری و تمایل برای همکاری‌های بیشتر این سوال را مطرح می‌سازد: اگر آمریکا از همکاری فضایی با چین طفره برود آیا اروپا، روسیه و چین می‌توانند درباره ماموریتی مشترک به مریخ به توافق برسند و خدمه پرواز مشترکی همانند پروژه شبیه‌سازی مریخ 500 را به کار گیرند؟ این کار بدون تردید، شدنی است هرچند زمان‌بر باشد. توانایی فضایی این کشورها به ویژه اروپا چنین پروژه‌ای را امکان‌پذیر می‌سازد. آنچه اهمیت دارد
اراده اجتماعی و تعهد است، نه توانایی فنی.
دیدگاه تان را بنویسید