حریق تر و خشک

بازار سهام بدون شک یک بازار مالی است که بیشترین توجه و بررسی‌ها را به خود مشغول کرده است. سرمایه‌گذاران این بازار در طول یک سال گذشته شاهد نوسان‌های غیرمنتظره منفی بوده‌اند. اگر ابتدای سال 93 از کارگزاران یا حرفه‌ای‌های بازار می‌پرسیدید بورس امسال بازاری گاوی است یا خرسی، به ندرت برخی وضعیت رکود امسال را پیش‌بینی می‌کردند. قاطبه فعالان بازار سهام، هرچند جهش و اوج‌گیری بیش از صددرصدی سال‌های قبل را برای امسال دور از ذهن می‌دانستند، اما لااقل بازده 20 تا 30‌درصدی را برای بورس در نظر گرفته بودند. پیش‌بینی‌های شاخص برای بازاری که در پنج سال گذشته میانگین بازدهی بیش از 40‌درصدی را به همراه آورده بود، از 100 هزار واحد حکایت داشت. اینک اما در آستانه سالگرد ناکامی دماسنج بورس تهران در دستیابی به بالاترین رکورد تاریخی خود، نتوانسته لااقل به بازده بدون ریسک اوراق مشارکت برسد. عوامل متعددی در کاهش قیمت سهام قوی و ضعیف در این مدت دست‌به‌دست داده‌اند تا شکاف قیمت و ارزش روز به روز بیشتر شود. کارشناسان عوامل متعددی را برای ریزش‌های پس از اتمام ضرب‌الاجل سوم آذر مذاکرات هسته‌ای بیان کرده‌اند که مهم‌ترین آنها نرخ‌های بانکی بالا به سپرده‌های روزشمار، عدم دستیابی به توافق جامع هسته‌ای و ریزش‌های اخیر در بازار جهانی نفت بیان شده است. به تبع این اتفاق و افزایش بهای ارز، دلار به بالاتر از پنج هزار تومان در بازار آزاد رسید. به عبارت دقیق‌تر، نگرانی از سمت عرضه ارز و همچنین وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی موجب حرکت صعودی دلار و در مقابل افت شاخص کل بورس شد. در چنین فضایی فروشندگان دست بالا را در معاملات سهام گرفتند و خریداران در فضایی پر از ابهام، تمایلی به سرمایه‌گذاری بیشتر و مجدد در بازار سهام نداشتند. از طرفی زیرساخت‌های نامطمئن بازار سرمایه به‌ویژه در بخش‌های نرم‌افزاری نظیر معاملات آنلاین از جمله مشکلاتی بود که سرمایه‌گذاران بورسی اخیراً بسیار با آن مواجه شدند. در ادامه با ورود محمد فطانت‌فرد، سکان بازار سرمایه پس از قریب به 10 سال از علی صالح‌آبادی به او سپرده شد. تداوم ریزش‌های بازار سهام پس از خروج علی صالح‌آبادی، گواه این بود که تب بازار از مدیریت قبلی سازمان نشات نمی‌گرفته است.

رئیس جدید سازمان بورس نیز در روزهای نخستین ورود خود، با تاکید بر صنایع کلیدی و اولویت آنها در برنامه‌های آتی، بهبود سریع وضعیت این صنایع را به فعالان بازار سرمایه نوید داد. تعیین نرخ خوراک برای صنایع پتروشیمی، توقف نمادها در صنایع پالایشی، تعیین بهره مالکانه و چالش‌های صنعت بانکداری از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که در دستور کار رئیس جدید قرار دارد. شرایط موجود در بورس تهران لزوم نگاه جدید به این بازار را بیش از گذشته در اولویت قرار می‌دهد.

در این راستا میزگرد پیش‌رو سعی در تحلیل وضعیت موجود، انتظارات از مدیریت جدید و پیش‌بینی وضعیت بورس تا انتهای سال جاری دارد. به گفته اعضای این میزگرد در شرایط کنونی، مهم‌ترین جذابیت بورس تهران قیمت‌های پایین بسیاری از سهام موجود است که پتانسیل بالایی را برای رشدهای آینده ایجاد کرده است.