آیا یورو با بحران خداحافظی کرده است؟
اقتصادهای در‌هم‌آمیخته
سرانجام دعاها برای آغاز بهبود در منطقه یورو مستجاب شد. بعد از یک رکود ملامت‌انگیز ۱۸ماهه، تولید ناخالص داخلی در سه‌ماهه دوم نسبت به سه‌ماهه اول سال جاری ۳/۰ درصد رشد کرد(نرخ رشد سالانه برابر ۱/۱ درصد است).
سرانجام دعاها برای آغاز بهبود در منطقه یورو مستجاب شد. بعد از یک رکود ملامت‌انگیز 18ماهه، تولید ناخالص داخلی در سه‌ماهه دوم نسبت به سه‌ماهه اول سال جاری 3/0 درصد رشد کرد (نرخ رشد سالانه برابر 1/1 درصد است). در صدر رشد اقتصادی کشورهای اروپایی، آلمان قرار گرفته که رشدی 7/0 درصدی داشته است. فرانسه با ثبت رشد 5/0 درصدی فراتر از انتظارات ظاهر شد. روند نزولی رشد در ایتالیا و اسپانیا کاهنده شد و پرتغال که از رکود عمیقی رنج می‌برد، بازگشتی قابل توجه داشت. با وجود این رشد اما هنوز نرخ رشد در منطقه یورو 7/0 درصد کمتر از سال گذشته است. بزرگ‌ترین نزول رشد در کشور کوچک قبرس بود؛ جایی که نرخ رشد منفی 2/5 درصد بود. یونان با نرخ رشد منفی 6/4 درصد نیز پشت سر قبرس قرار گرفته است. همچنین نرخ رشد فعلی اقتصاد منطقه یورو نسبت به زمان اوج خود پیش از بحران مالی جهانی هنوز ناامیدکننده است. هنوز بازده اقتصادی سه درصد کمتر از آن زمان است. این رقم در آمریکا بیش از چهار درصد است. در بین اقتصادهای بزرگ منطقه یورو تنها آلمان است که از دوران اوج خود قبل از وقوع بحران حدود دو درصد فراتر رفته است. پژوهش اخیر بانک مرکزی اروپا پیش‌بینی
کرده تولید ناخالص داخلی این منطقه در پایان سال 2013 به حدود 6/0 درصد برسد که از نرخ سال 2012 کمتر است. این رقم در سال 2014 نیز تا 9/0 درصد رشد خواهد کرد. با این همه پایان رکود به رهبران اروپایی قوت قلب داده اما رشد ضعیف، اقتصاد منطقه یورو را در برابر ناآرامی‌های سیاسی و اجتماعی شکننده و ضربه‌پذیر می‌کند.
آلمان و فرانسه یورو را از رکود 18ماهه بیرون کشیدند
مدافعان سیاست‌های ریاضتی بیشتر، غلبه بر بحران یورو را سخت‌تر و پرهزینه‌تر کردند. این انتقادی است که این روزها تحلیلگران اقتصادی اروپا به مدافعان سخت‌تر شدن سیاست‌های ریاضتی وارد می‌دانند. منطقه یورو از نیمه سال 2011 تاکنون حدود 18 ماه با بحران مواجه بوده است. اگرچه اخبار روزهای اخیر نشانه بهتر شدن وضعیت است اما بانک مرکزی اروپا پیش‌بینی کرد تولید ناخالص داخلی منطقه یورو در پایان سال 2013 تا 6/0 درصد نزول خواهد کرد. اقتصاد بریتانیا نیز از منظر رشد اقتصادی وضعیت بهتری نداشته است. رشد آینده با سقوط شدید سرمایه‌گذاری به ویژه در بریتانیا و اروپای شرقی تهدید می‌شود. بیکاری در منطقه یورو به طرز وحشتناکی بالاست. منطقه یورو با نرخ متوسط بیکاری 12 درصدی، حدود 19 میلیون بیکار دارد. بیکاری در یونان و اسپانیا بیش از 26 درصد و برای جوانان بالاتر از 50 درصد است. در تمام اتحادیه اروپا 26 میلیون نفر بیکار هستند. ریاضت‌طلب‌ها مدافع این هستند که سیاست‌های ریاضتی که در پیش گرفته شد برای کاهش بدهی‌ها الزامی بوده است. با این همه نسبت بدهی به
تولید ناخالص داخلی از سال 2008 تاکنون در تمام کشورهای حوزه یورو به ویژه در بریتانیا و حاشیه یورو یعنی مناطقی که ریاضت با بیشترین شدت اعمال شد، افزایش یافته است. به دلیل تحلیل‌های بد اقتصادی و حسابگری بدتر، مدافعان تشدید ریاضت با صرف هزینه بیشتر و تحمل مصائب سخت‌تر توانستند بر بحران بدهی و رشد اقتصادی فائق آیند.
اما آیا راه‌های جایگزین دیگری برای دستیابی به بهبود سریع‌تر رشد اقتصادی و اشتغال وجود دارد؟ به وضوح بله. در آلمان دولت باید دستمزدها را بالا می‌برد که خود باعث افزایش مصرف و رشد واردات از بقیه کشورهای اروپایی می‌شد. اخیراً دستمزدها در آلمان رو به افزایش است، اما روند بسیار کندی دارد. تعجب‌آور است که آلمان به عنوان یک اقتصاد پیشرفته سیاست حداقل دستمزد ندارد. هم سوسیال‌دموکرات‌ها و هم حزب سبزها به دنبال سیاست حداقل دستمزد هستند. تقویت مالی در آلمان برای تغییرات بسیار سریع در سطح دولت فدرال و ایالت‌ها در حال تطبیق یافتن است. یکی از سیاست‌های مضر این است که در برخی ایالت‌ها به هیچ گونه بدهی عمومی از سال 2020 به بعد مجوز داده نخواهد شد. ایده‌آل این است که این سیاست تعدیل شود. اگر این تعدیل امکان‌پذیر نیست تقویت مالی باید از طریق افزایش مالیات بر حفظ سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی نظیر زیرساخت‌های سبز به دست آید. مدل‌سازی‌های اخیر نشان می‌دهد چنین سرمایه‌گذاری‌هایی رشد و اشتغال در آلمان و بقیه اروپا را تقویت می‌کند. «داریو پرکینز» محقق موسسه تحقیقاتی لمبارد استریت می‌گوید آلمان همچنان نقش حیاتی خود در بهبود منطقه یورو
را ادامه خواهد داد اما مشارکت فرانسه در این بهبود به خاطر وضعیت وحشتناک بازار کار این کشور احتمالاً تداوم نخواهد داشت. آلمان هنوز هم تنها نقطه درخشان یورو است.
جشن شادمانی نگیرید
با وجود تمام خوش‌بینی‌ها، «اُلی رن» کمیسیونر اقتصادی اروپا هشدار داد بحران بزرگ‌تر از آن است که با گزارش رشد 3/0درصدی در سه‌ماهه دوم به پایان برسد. بروکسل مقر اتحادیه اروپا در مورد خشنودی از این مساله که در نهایت مشکلات حوزه یورو با بهبود رشد اقتصادی پس از 18 ماه به سر بردن در رکود عمیق به پایان رسیده، هشدار داد. الی رن مامور عالی‌رتبه اقتصادی اروپا از این خبر که 17 کشور اروپایی که از یک واحد پولی استفاده می‌کنند حدود 3/0 درصد در مجموع رشد داشته‌اند، ابراز خوشحالی می‌کند چرا که این اولین رشد مثبت بعد از پاییز 2011 است؛ اما او اعتقاد دارد جشن شادمانی را فعلاً باید به تعویق انداخت و به بحران اشتغال و اختلاف عمیق عملکرد اقتصادی کشورهای مختلف حوزه یورو پرداخت. «بله، این آمار مثبت واقعاً خوشایند است اما جایی برای شادمانی نیست. من امیدوارم هیچ اظهارنظر ناپخته و خودستایانه مبنی بر پایان یافتن بحران نشنوم. چرا که همه ما می‌دانیم هنوز موانع بسیار بزرگی برای ادامه دادن مسیر وجود دارد. آمار رشد بسیار پایین است و نشانه‌های موقتی رشد بسیار شکننده است.» این مقام
اقتصادی اروپا معتقد است اعلام نرخ رشد متوسط برای کل منطقه یورو اختلاف بین کشورهای مختلف را پنهان کرده است چرا که تفاوت زیادی بین عملکرد اقتصادی آلمان و کشورهایی چون ایتالیا و اسپانیا وجود دارد که هنوز در رکود هستند. او می‌گوید: «هنوز برخی دولت‌ها نرخ بیکاری بالا و غیر‌قابل‌قبولی دارند و اصلاحات اقتصادی آنها در مراحل اولیه است. عملکرد آنها باعث شده تا هنوز راه بسیار درازی در پیش باشد. بهبود مقطعی اکنون در مشت ماست اما تنها در صورتی که در تمام جبهه‌ها با واکنش‌های بحران مقابله کنیم، سرعت انجام اصلاحات را حفظ کنیم، در هر دو بخش عمومی و خصوصی کنترل بدهی‌ها را به دست گیریم و ستون‌های یک اتحاد پولی و اقتصادی منحصربه‌فرد را برپا کنیم.»
دیدگاه تان را بنویسید