تاریخ انتشار:
اقتصاد ایران در هفته‌ای که گذشت
رکوردزنی هزینه‌های تولید
نرخ دلار در بودجه سال آینده ۲۱۳۰ تومان محاسبه شد
از فروردین ماه سال ۱۳۶۹، بانک مرکزی شاخص جدیدی را در محاسبات خود وارد کرد که بعدها یکی از مبانی حساب و کتاب تولیدکننده‌ها شد.
از فروردین ماه سال 1369، بانک مرکزی شاخص جدیدی را در محاسبات خود وارد کرد که بعدها یکی از مبانی حساب و کتاب تولیدکننده‌ها شد. «شاخص قیمت تولید‌کننده» که نشان‌دهنده متوسط قیمت کالاها و خدماتی است که بنگاه‌ها به ازای تولید کالا و خدمات دریافت می‌کنند. به عبارت دیگر، این شاخص تغییرات قیمتی کالاها و خدمات تولیدی عرضه‌شده به عمده‌فروش‌ها، مصرف‌کننده‌های نهایی یا صادرکننده‌ها را نشان می‌دهد. در یک نگاه کلی، شاخص قیمت تولید‌کننده، زودتر از «شاخص قیمت مصرف‌کننده» منتشر می‌شود. این یعنی، شاخص قیمت تولید‌کننده، یک شاخص «پیشرو» است و اگر افزایش پیدا کند؛ نشان‌دهنده آن است که کالای نهایی «گران‌تر» خواهد شد و اگر کاهش یابد؛ قیمت نهایی برای مصرف‌کننده کمتر خواهد شد. هفته گذشته، بانک مرکزی پس از سه ماه سکوت در مورد آمار برخی از شاخص‌های قیمت، آمار جدیدی از این شاخص‌ها، که متعلق به مهرماه امسال است؛ منتشر کرد. بررسی داده‌های این آمار جدید نشان از یک «رکوردزنی» دیگر در افزایش شاخص قیمت تولید‌کننده آن هم فقط در فاصله یک‌ماهه شهریور تا مهر امسال دارد. بر اساس این آمار، رشد شاخص بهای تولید‌کننده در طول یک‌ماهه شهریور تا مهر
امسال به رقم بی‌سابقه 2/8 درصد رسیده است. این رشد ماهانه در مهرماه امسال، بالاترین رقم در 10 سال گذشته است. در 23 سال گذشته، دو بار دیگر این نوع «رکوردزنی» در افزایش هزینه‌های بخش تولید رخ داده است. یک بار در دو سال پیش، چندی پس از آنکه دولت آقای احمدی‌نژاد هدفمندی یارانه‌ها را کلید زد و بار دیگر در اردیبهشت سال 1374 که سیاست‌های تعدیل ساختاری دولت آقای هاشمی‌رفسنجانی روزهای واپسین را می‌گذراند. در این دو مقطع، دو رکورد بالا برای افزایش شاخص قیمت تولید‌کننده به صورت ماهانه ثبت شده است: دی‌ماه نسبت به آذر‌ماه 1389 بیش از 15 درصد و اردیبهشت نسبت به فروردین 1374 بیش از هشت درصد. پس از این دو رقم بالای رشد هزینه‌های ماهانه تولیدکننده‌ها، این سومین باری است که شاخص قیمت تولید‌کننده به صورت ماهانه رکورد می‌زند. به نظر می‌رسد دلیل این رشد بالای شاخص قیمت تولید‌کننده، قدری روشن شده باشد. در مهرماه امسال، بانک مرکزی پس از یک دوره تصویب و ابلاغ بخشنامه (که تعداد آنها طی سه ماه تابستان بسیار بالا بود) دست به اجرای برنامه جدیدی با عنوان «راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی» زد؛ کالاهای وارداتی را «اولویت‌دار» کرد و تولید
وابسته به واردات مواد اولیه ایران را با سه نرخ ارز مواجه ساخت: نرخ مرجع، نرخ بازار آزاد و نرخ مرکز مبادلات. در آن دوره، واکنش بازار آزاد ارز به تصمیم بانک مرکزی برای راه‌اندازی مرکز مبادلات، با تکانه‌های شدید قیمتی همراه بود و حال این نوسان بالای قیمت، این گونه در آمارهای شاخص قیمت تولید‌کننده دیده می‌شود. شاخص قیمت تولید‌کننده که دقیق‌ترین معیار برای محاسبه میزان افزایش هزینه‌های بنگاه‌های تولیدی محسوب می‌شود؛ در 12 ماه منتهی به مهرماه 91 نسبت به 12 ماه منتهی به مهرماه 90 تا میزان 4/24 درصد رشد کرده است. بررسی جزییات آمارهای مربوط به این دوره نیز، نتایج جالب توجهی از میزان افزایش هزینه‌ها در کالاهای موجود در گروه‌های مورد بررسی بانک مرکزی در شاخص بهای تولید‌کننده دارد. به طور مثال شاخص قیمت تولید‌کننده در گروه کشاورزی، شکار و جنگلداری نیز در مهرماه امسال نسبت به مهرماه سال گذشته حدود 43 درصد افزایش پیدا کرده است. یا اینکه در یک‌ماهه شهریور تا مهر امسال، شاخص بهای اقلامی مانند حبوبات بیش از 12 درصد، شیر 4/6 درصد، تخم مرغ 3/8 درصد و ماهیگیری به میزان 3/13 درصد رشد کرده است. یا در گروه کالایی «صنعت»، بالا
رفتن شاخص بهای کالاهایی مانند ساخت محصولات لبنی به میزان 2/8 درصد، ساخت قند و شکر تا سطح 5/7 درصد، روغن‌ها و روانکارهای صنعتی تا میزان 7/6 درصد، مواد شیمیایی حاصل از فرآیندهای شیمیایی صادراتی تا میزان 7/103 درصد، رنگ و حلال رنگ تا بیش از 20 درصد و ساخت وسایل و ابزار پزشکی تا سطح بیش از 30 درصد موجب افزایش این شاخص شده است.
جزییات تورم در مهرماه
بانک مرکزی در بخش دیگری از گزارش‌های «به روز‌شده» خود، به جزییات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (تورم) در مناطق شهری ایران طی مهرماه امسال نیز اشاره کرده است. آمارهای بانک مرکزی از 12 گروه کالایی اصلی، نشان از افزایش شدید قیمت‌ها در هفت‌ماهه اول امسال دارد. چنان که در هفت ماه اول امسال نسبت به هفت ماه اول پارسال، شاخص قیمت گروه کالایی دخانیات نزدیک به 53 درصد و گروه کالایی خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، بیش از 37 درصد رشد داشته است. این تغییرات در گروه کالایی پوشاک و کفش 37 درصد، مسکن بیش از 14 درصد، اثاث خانه بیش از 32 درصد و بهداشت و درمان نزدیک به 23 درصد بوده است. در گروه‌های کالایی تفریح و امور فرهنگی، تحصیل، رستوران و هتلداری نیز به ترتیب نزدیک به 31، بیش از 15 و حدود 32 درصد، رشد شاخص قیمت در هفت ماه اول امسال نسبت به هفت ماه اول سال گذشته رخ داده است.
در عین حال، آمارهای بانک مرکزی در مقیاس یک‌ساله مهرماه 91 نسبت به مهرماه 90 نیز ارقام درشت‌تری را نشان می‌دهد. چنان که در گروه کالایی خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ظرف یک‌ساله مهرماه پارسال تا مهرماه امسال، 42 درصد رشد شاخص قیمت دیده می‌شود. در این بخش هم البته بالاترین میزان رشد متعلق به گروه کالایی دخانیات است که نزدیک به 88 درصد رشد شاخص قیمت در آن دیده می‌شود. اثاث خانه 50 درصد، کالاها و خدمات متفرقه حدود 50 درصد و رستوران و هتل حدود 40 درصد در این مدت رشد شاخص قیمت داشته است.
بودجه و هوای قشنگ
لایحه بودجه سال 1392 سرانجام روز چهارشنبه هفته گذشته و در یک اقدام بی‌سابقه در جمهوری اسلامی بدون حضور رئیس‌جمهور به مجلس تقدیم شد. گویا در زمان تقدیم لایحه، احمدی‌نژاد جلسه هیات دولت را اداره کرده است.
خبرگزاری ایسنا در این مورد گزارش داده است که «او پس از پایان نشست هیات دولت در جمع خبرنگاران حضور پیدا کرد و وقتی خبرنگاران درباره اعتراض نمایندگان و نرفتن به مجلس پرسیدند ابتدا سکوت کرد، بعد لبخند زد و دست آخر گفت: هوا به این قشنگی. در مورد هوا و وضعیت هوا بنویسید.» رقم بودجه سال آینده از سوی معاون بودجه معاون نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری، 730 هزار میلیارد تومان اعلام شده که نسبت به رقم ۵۹۷ هزار میلیارد تومان امسال ۲۲ درصد افزایش نشان می‌دهد. در این بودجه بهای نفت برای سال آینده بشکه‌ای ۹۵ دلار پیش‌بینی شده و نرخ دلار نیز بر پایه 2130 تومان محاسبه شده است. پیش از این وزیر اقتصاد اعلام کرده بود که قرار است نرخ دلار دو هزار تومان در نظر گرفته شود. ممبینی همچنین از پیش‌بینی فاز دوم
هدفمندی یارانه‌ها در لایحه سال 1392 خبر داد و گفت: «اعتبارات در نظر گرفته‌شده برای فاز دوم هدفمندی ۱۲۰ هزار میلیارد تومان است در حالی که در بودجه امسال این میزان در نهایت ۶۶ هزار میلیارد تومان تعیین شد؛ البته فاز دوم با رای مجلس در سال 1391 اجرا نشد.» بر‌خلاف انتظارات، جمع منابع عمومی دولت در این لایحه به حدود ۱۶۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. بنابراین بودجه عمومی دولت افزایشی در حد ۲۲ هزار میلیارد تومان داشته است.
جزییات تورم در مهرماه
بانک مرکزی در بخش دیگری از گزارش‌های «به روز‌شده» خود، به جزییات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (تورم) در مناطق شهری ایران طی مهرماه امسال نیز اشاره کرده است. آمارهای بانک مرکزی از 12 گروه کالایی اصلی، نشان از افزایش شدید قیمت‌ها در هفت‌ماهه اول امسال دارد. چنان که در هفت ماه اول امسال نسبت به هفت ماه اول پارسال، شاخص قیمت گروه کالایی دخانیات نزدیک به 53 درصد و گروه کالایی خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، بیش از 37 درصد رشد داشته است. این تغییرات در گروه کالایی پوشاک و کفش 37 درصد، مسکن بیش از 14 درصد، اثاث خانه بیش از 32 درصد و بهداشت و درمان نزدیک به 23 درصد بوده است. در گروه‌های کالایی تفریح و امور فرهنگی، تحصیل، رستوران و هتلداری نیز به ترتیب نزدیک به 31، بیش از 15 و حدود 32 درصد، رشد شاخص قیمت در هفت ماه اول امسال نسبت به هفت ماه اول سال گذشته رخ داده است.
در عین حال، آمارهای بانک مرکزی در مقیاس یک‌ساله مهرماه 91 نسبت به مهرماه 90 نیز ارقام درشت‌تری را نشان می‌دهد. چنان که در گروه کالایی خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ظرف یک‌ساله مهرماه پارسال تا مهرماه امسال، 42 درصد رشد شاخص قیمت دیده می‌شود. در این بخش هم البته بالاترین میزان رشد متعلق به گروه کالایی دخانیات است که نزدیک به 88 درصد رشد شاخص قیمت در آن دیده می‌شود. اثاث خانه 50 درصد، کالاها و خدمات متفرقه حدود 50 درصد و رستوران و هتل حدود 40 درصد در این مدت رشد شاخص قیمت داشته است.
بودجه و هوای قشنگ
لایحه بودجه سال 1392 سرانجام روز چهارشنبه هفته گذشته و در یک اقدام بی‌سابقه در جمهوری اسلامی بدون حضور رئیس‌جمهور به مجلس تقدیم شد. گویا در زمان تقدیم لایحه، احمدی‌نژاد جلسه هیات دولت را اداره کرده است.
خبرگزاری ایسنا در این مورد گزارش داده است که «او پس از پایان نشست هیات دولت در جمع خبرنگاران حضور پیدا کرد و وقتی خبرنگاران درباره اعتراض نمایندگان و نرفتن به مجلس پرسیدند ابتدا سکوت کرد، بعد لبخند زد و دست آخر گفت: هوا به این قشنگی. در مورد هوا و وضعیت هوا بنویسید.» رقم بودجه سال آینده از سوی معاون بودجه معاون نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری، 730 هزار میلیارد تومان اعلام شده که نسبت به رقم ۵۹۷ هزار میلیارد تومان امسال ۲۲ درصد افزایش نشان می‌دهد. در این بودجه بهای نفت برای سال آینده بشکه‌ای ۹۵ دلار پیش‌بینی شده و نرخ دلار نیز بر پایه 2130 تومان محاسبه شده است. پیش از این وزیر اقتصاد اعلام کرده بود که قرار است نرخ دلار دو هزار تومان در نظر گرفته شود. ممبینی همچنین از پیش‌بینی فاز دوم
هدفمندی یارانه‌ها در لایحه سال 1392 خبر داد و گفت: «اعتبارات در نظر گرفته‌شده برای فاز دوم هدفمندی ۱۲۰ هزار میلیارد تومان است در حالی که در بودجه امسال این میزان در نهایت ۶۶ هزار میلیارد تومان تعیین شد؛ البته فاز دوم با رای مجلس در سال 1391 اجرا نشد.» بر‌خلاف انتظارات، جمع منابع عمومی دولت در این لایحه به حدود ۱۶۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. بنابراین بودجه عمومی دولت افزایشی در حد ۲۲ هزار میلیارد تومان داشته است.
دیدگاه تان را بنویسید