سرمایه‌گذاری بی‌سابقه چین در اروپا

اروپا به بزرگ‌ترین دریافت‌کننده سرمایه‌گذاری خارجی شرکت‌های چینی تبدیل شده است. در حالی که آمریکای شمالی با سوءظن به چین می‌نگرد شرکت‌های دولتی چین در قاره اروپا که به شدت درگیر رکود و نیازمند پول نقد است با استقبال گسترده‌ای مواجه شده‌اند. شرکت‌های دولتی چین در حال گسترش نفوذ خود در اروپا هستند و مطابق برآوردهای شرکت خصوصی A Capital در هنگ‌کنگ بیش از 6/12 میلیارد دلار در این قاره سرمایه‌گذاری کردند. این مقدار در مقایسه با سال 2011 حدود 20 درصد افزایش داشته و از مجموع سرمایه‌گذاری‌ها در قاره آسیا و آمریکای شمالی بیشتر بوده است. حدود 86 درصد از این سرمایه‌گذاری به بخش‌های خدمات و صنعت هدایت شده‌اند. مطالعه شرکت A Capital یکی از دقیق‌ترین مطالعات در مورد سرمایه‌گذاری چینی‌هاست. این شرکت خود نیز از سرمایه‌گذاری دولت چین بهره‌مند است. در سال‌های گذشته شرکت‌های چینی توانستند بخش یا کل تعدادی از شرکت‌های اروپایی را در اختیار گیرند. شرکت پوتزمیسر تولیدکننده پمپ سیمان، کیون سازنده تجهیزات انبارداری و مدیون تولیدکننده کالاهای برقی مصرفی از آلمان جزو شرکت‌هایی بودند که توسط بنگاه‌های چینی خریداری شدند. به گفته مدیرعامل A Capital سرمایه‌گذاران چین ضعف کنونی اروپا را برای خود فرصت می‌بینند. آنها در جست‌وجوی فناوری، دانش و برندهای پرارزش هستند و می‌توانند آنها را در این قاره پیدا کنند. بسیاری از بنگاه‌های اروپایی در بخش‌هایی نظیر تولیدات صنعتی، خودرو، بهداشت و محیط ‌زیست پیشتاز هستند. رهبران چین این بخش‌های کلیدی را به عنوان اولویت‌های اصلی برنامه پنج‌ساله خود معرفی کرده‌اند. شورای دولتی با ارائه اعتبارهای ارزان‌قیمت و معافیت مالیاتی از توسعه شرکت‌ها در خارج از کشور حمایت می‌کند. 93 درصد از سرمایه‌گذاری چین در اروپا متعلق به شرکت‌های دولتی است.

جنوب اروپا نیازمند پول نقد

اروپا نسبت به جاهای دیگر مقاومت کمتری در مقابل این قبیل سرمایه‌گذاری‌ها نشان می‌دهد. در ایالات متحده نسبت به منافع آشکار شرکت‌های دولتی چین حساسیت بیشتری مبذول می‌شود. به عنوان مثال کمیته سرمایه‌گذاری خارجی آمریکا در سال گذشته به دلایل امنیتی فروش یک شرکت تولیدکننده هواپیما را به خریدار چینی متوقف کرد. این کمیته همچنین در سال 2008 اجازه نداد مالکیت بخشی از شرکت الکترونیکی 3COM به بنگاه دولتی هواوی چین واگذار شود. اخیراً‌ دولت کانادا با فروش شرکت نفت و گاز نکسون به بنگاه دولتی سینوک چین موافقت کرد. این موافقت پس از یک دوره مذاکرات طولانی‌مدت اتفاق افتاد. اما مقامات کانادا اعلام کردند در آینده فقط در موارد استثنایی اجازه می‌دهند چنین سرمایه‌گذاری‌هایی انجام گیرد. در مقابل اروپا به گرمی از خریداران چینی استقبال می‌کند. شرکت دولتی CIC چین در سال گذشته توانست 10 درصد از سهام فرودگاه هیترو لندن و هفت درصد سهام شرکت فرانسوی یوتل‌ست را خریداری کند. دولت پرتغال نیز در اواخر سال 2011 مذاکراتی را درباره بزرگ‌ترین خصوصی‌سازی کشور انجام داد و موافقت کرد 21 درصد از سهام شرکت برق انرجیاس را به شرکتی چینی واگذار کند. این واگذاری اولین گام از برنامه خصوصی‌سازی لیسبون بود که تحت برنامه بسته نجات سال قبل از آن و به اجبار باید انجام می‌گرفت. اروپا نسبت به آمریکا عمل‌گرایی بیشتری دارد. کشورهای جنوب اروپا که در بحران رکود دست و پا می‌زنند به شدت نیازمند سرمایه تازه هستند. علاوه بر این تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک و متوسط آلمان که خود ستون فقرات اقتصاد این کشور هستند، امیدوارند که سهامداران چینی آنها باعث شوند دسترسی این شرکت‌ها به بازار چین آسان‌تر شود. آنچه هم‌اکنون در حال روی‌ دادن است در واقع شروع استفاده از ظرفیت‌های بالقوه فراوان در سال‌های آینده خواهد بود.