حذف تحریم‌ها و امیدهای ارزی
بازار آتی ارز
ایران در حال بیرون کشیدن خود از سایه‌هاست تا بتواند دوباره به عنوان بازیگر اصلی خاورمیانه به ایفای نقش بپردازد.
ایران در حال بیرون کشیدن خود از سایه‌هاست تا بتواند دوباره به عنوان بازیگر اصلی خاورمیانه به ایفای نقش بپردازد. اقداماتی صورت می‌گیرند تا کشور از نرخ ارز بازار سیاه رهایی یابد و بازار آتی ارز به صورت فعال و موثر تشکیل شود. ایرانیان فکر می‌کردند چنین روزی به این زودی‌ها فرا نخواهد رسید. تحریمهای اقتصادی فلج‌کننده برداشته شدند، کشورهای غربی پذیرای هیات‌های تجاری تهران هستند و رئیس‌جمهور حسن روحانی قراردادهای میلیارددلاری خرید هواپیما و تولید اتومبیل را امضا می‌کند.
باز کردن شیر پول
دومینیک بوکراینگرام مشاور پورتفو در شرکت سرمایه‌ای شارلمان عقیده دارد سرمایه‌گذاری زیادی به سمت ایران جریان پیدا خواهد کرد چرا که ایرانیان یک بار دیگر به مخارج سرمایه‌ای روی آورده‌اند. به گفته او «ایرانیان از مسیر صادرات محروم بودند اما می‌توانند کالاهای مورد نیاز سایر بخش‌های منطقه را تولید کنند. اکنون که راه صادرات دوباره باز شده است شاهد سرمایه‌گذاری شرکت‌ها هستیم. این سرمایه‌گذاری‌ها ترکیبی از پول‌های داخلی و خارجی را دربر می‌گیرد».
شرکت سرمایه‌ای شارلمان با بنگاه سرمایه‌گذاری ایرانی شرکای فیروزه همکاری می‌کند. آنها صندوق سرمایه‌گذاری سرمایه متغیر فیروزه را در قبرس راه‌اندازی کرده‌اند. از زمان تاسیس صندوق در اواسط ماه دسامبر، دارایی تحت مدیریت آن به حدود 48 میلیون دلار رسیده است که بیشتر به سرمایه‌گذاران اروپایی و بریتانیایی تعلق دارد. رشد این دارایی‌ها 14 درصد است.
بازدهی بسیار بالا ایران را برای سرمایه‌گذاران جذاب می‌کند. حتی صرف سپرده‌گذاری در یک بانک ایرانی بازدهی واقعی 20درصدی را به همراه دارد چرا که نرخ سود در ایران بالاست. بازدهی اوراق قرضه به 24 درصد می‌رسد و یک مدیر دارایی پرتلاش میتواند تا 30 درصد بازدهی ایجاد کند.
ریال ثابت
روش عادی تجارت پول یعنی وام گرفتن با یک واحد پولی دارای نرخ سود اندک (مثل دلار آمریکا) و سپرده‌گذاری در اوراق بهادار پربازده ایرانی فقط در صورتی موثر خواهد بود که نرخ ارز ثابت بماند. در ایران درآمدهای نفتی 10 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهند. شرکت سرمایه‌ای رنسانس پیش‌بینی می‌کند در سال 2016 حدود 54 میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات و جریان‌های سرمایه‌ای به ایران برسد. این پیش‌بینی برای سال 2017 معادل 64 میلیارد دلار است و باعث می‌شود خسارت کاهش بهای نفت را جبران کند. شرکت سرمایه‌ای رنسانس اعتقاد دارد نرخ رشد اقتصادی هشت درصد که برای دوره پنج‌ساله 2021-2016 تعیین شده است قابل تحقق باشد.
عماد مشتاق متخصص راهبردی بازارهای نوظهور در موسسه تحقیقاتی و مشاورتی اکسترات (Ecstrat) پیش‌بینی می‌کند که ارزش ریال ایران پایدار بماند. در مقابل واحد پولی کشورهای همسایه تولیدکننده نفت با کاهش بهای نفت تحت فشار قرار می‌گیرد. به عقیده او ایران اقتصادی متنوع دارد و میتواند اقلام کالایی زیادی از قبیل فولاد، محصولات پتروشیمی، کودهای شیمیایی، پسته، زعفران و البته قالی ایرانی را صادر کند. با این حال فعالان بازار اعتقاد دارند احتمال افزایش ارزش ریال اندک است و حتی ممکن است ارزش ریال کاهش یابد.
رامین رجبی مدیرعامل بنگاه شرکای فیروزه بر این عقیده است که به خاطر اثرات تحریم و بوروکراسی داخلی چند سال طول می‌کشد تا حجم قابل ملاحظه‌ای از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به ایران سرازیر شود. به گفته او «تقاضا برای پول محلی از جانب خارجیان چندان زیاد نخواهد بود. البته افزایش تقاضا وجود دارد اما به آن اندازه نیست که در چند ماه یا چند سال اول به افزایش ارزش ریال منجر شود».
کاهش بهای کالاهای تجاری بودجه ایران را تحت فشار قرار داده است. با وجود اقتصاد متنوع ممکن است دولت خود تمایل داشته باشد ارزش ریال را پایین آورد.
پاکسازی نرخ ارز
تحریمهای اقتصادی که سال‌ها به طول انجامید ریال ایران را تحت فشار قرار داد و به پیدایش نرخ ارز بازار سیاه منجر شد. نرخ رسمی ارز که از سوی بانک مرکزی تعیین می‌شود حدود 30 هزار ریال برای هر دلار است اما نرخ بازار ارز به 36 هزار ریال می‌رسد. به گفته آقای رجبی گام بعدی ایران باید حذف این سیستم دوگانه باشد. او می‌گوید: «اکنون سیاست رسمی بانک مرکزی آن است که پس از رفع تحریم‌ها ارز تک‌نرخی شود. در شش ماه اول پس از رفع تحریم‌ها بانک مرکزی تلاش می‌کند تا دو نرخ رسمی و بازاری را به یکدیگر نزدیک کند. اما کسی نمی‌داند این کار با افزایش نرخ رسمی انجام می‌گیرد یا با کاهش نرخ بازار سیاه.»
چارلی رابینسون رئیس اداره راهبرد کلان در شرکت سرمایه‌ای رنسانس اعتقاد دارد این دو نرخ ارز در دامنه 32 هزار تا 33 هزار به هم می‌رسند.
علاوه بر این شنیده‌ها حاکی از آن است که بانک مرکزی ایران قصد دارد بازار آتی ارز را راه‌اندازی کند. این بازار یک بازار مشتقه با عملکرد مناسب است که نرخ ارز را باثبات و سرمایه‌گذاران خارجی را جذب می‌کند. آقای رجبی می‌گوید: «تشکیل این بازار از مدت‌ها قبل در دستور کار بوده است. آن‌طور که من به خاطر می‌آورم سال‌ها درباره تشکیل آن گفت‌وگو می‌شد. اگر از من درباره تشکیل این بازار در سال آینده بپرسید می‌گویم من نسبت به احتمال وقوع چنین رویدادی بدبین هستم. این کار یک فرآیند درازمدت است و نمی‌توان آن را در کوتاه‌مدت انجام داد.»
بازگشت تحریم‌ها
حسنین مالک رئیس اداره راهبرد بازارهای مرزی در بانک سرمایه‌ای اگزاتیک (Exotix) عقیده دارد با وجود پیشرفت‌های اخیر کشور، سرمایه‌گذاران به چندین دلیل در مورد ایران احتیاط می‌کنند. بانک اگزاتیک برای اوراق بهادار ایرانی بازاریابی نمی‌کند. به گفته آقای مالک «تحریمهای ایالات متحده هنوز پابرجا هستند فقط تعلیق شده‌اند. علاوه بر این محدودیت‌های زیادی از جانب آمریکا اعمال می‌شوند که از آن جمله به مشکل سفر به ایران یا ایجاد موانع سرمایه‌گذاری می‌توان اشاره کرد».
خطر نقض مفاد توافق هسته‌ای توسط ایران و بازگشت تحریم‌ها خود عامل دیگری برای نگرانی است. انتخابات پیش روی آمریکا نیز به ابهامات سرمایه‌گذاران دامن می‌زند.
پیروزی دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواهان میتواند ضربه بزرگی به روابط ایران-آمریکا وارد کند.
علاوه بر این هنوز امکان ارائه خدمات متولی‌گری در ایران وجود ندارد. سرمایه‌گذاران مجبورند با خزانه مرکزی اوراق بهادار کار کنند اما سرمایه‌گذاران بین‌المللی عادت دارند با شعبه‌های محلی بانک‌های جهانی متولی‌گری مانند HSBC یا استیت‌استریت (State Street) کار کنند.
احتمال هجوم یکباره پول‌های بین‌المللی به سمت ایران زیاد نیست اما فعالان بازار برآورد می‌کنند در سال آینده بین 500 میلیون تا دو میلیارد دلار پول خارجی به سمت ایران سرازیر شود.
منبع: یورومانی
دیدگاه تان را بنویسید