استیون هاوکینگ و فرمول پیروزی

تصور کنید بتوانید احتمال پیروزی یک تیم را در جام جهانی به وسیله فرمول‌های ریاضی پیش‌بینی کنید. اما چگونه چنین امکانی وجود دارد؟ استیون هاوکینگ فیزیکدان نظری و مدیر تحقیقات مرکز کیهان‌شناسی نظری دانشگاه کمبریج در انگلستان است. استیون در 21سالگی مبتلا به بیماری ALS شد و در حال حاضر تنها با حرکت چشم به کمک یک کامپیوتر می‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند. چندی پیش یک ناشر ایرلندی به نام پدی پاور در کمال ناامیدی، به وی پیشنهاد کار بر روی عوامل موثر در پیروزی انگلستان در جام جهانی را داد. استیون پیشنهاد او را قبول کرد. اما باید توجه داشت که تاکنون هیچ دانشمند نامداری چنین پیشنهادی را قبول نکرده است. او می‌گوید: پنج عامل موثر در عملکرد تیم ملی انگلستان وجود دارد، این عوامل عبارتند از محیط، فیزیولوژی، عوامل روانشناختی، تاکتیکی و سیاسی. آنها با تحلیل و بررسی 45 بازی انگلستان در جام جهانی از سال 1966 تاکنون و 204 بازی که به پنالتی کشیده شده بود به نتایج جالبی دست پیدا کرده‌اند که به شرح زیر است: انگلستان در استادیوم‌هایی که ارتفاع آن کمتر از 500 متر بالای دریاست بهتر بازی می‌کند. دمای هوا نیز بسیار موثر است؛ با توجه به میانگین دمای 27 درجه سانتیگراد در اولین بازی انگلستان در مانائوس، افزایش دما به اندازه پنج درجه، شانس پیروزی انگلستان را 59 درصد کاهش می‌دهد. از نظر روانشناختی، انگلستان نتایج بهتری را با پوشیدن لباس قرمز نسبت به لباس سفید به دست آورده است. شاید لباس قرمز اعتمادبه‌نفس و روحیه تهاجمی بازیکنان را بهبود می‌بخشد. انگلستان به‌طور معمول 2-4-4 بازی می‌کند و شانس بردن با این سیستم 48 درصد است. اما نتایج نشان داده است که سیستم بازی 3-3-4 کمی بهتر است، با شانس برد 58 درصد. نقطه‌ضعف اصلی انگلستان در بازی‌هایی است که به پنالتی کشیده می‌شود. استیون می‌گوید راه‌حل این مشکل، شوت کردن توپ با بغل‌پا به گوشه‌های بالایی دروازه و دورخیز بیش از سه قدم برای شوت کردن است. سن و چپ‌پا یا راست‌پا بودن بازیکنان در گل زدن تاثیر زیادی ندارند، اما بازیکنان تاس یا مو طلایی احتمال زدن گل بیشتری دارند. استیون می‌گوید دلیل این امر یکی از رازهای بزرگ علمی است. شروع بازی در ساعت سه بعدازظهر شانس پیروزی تیم انگلستان را 33 درصد بهبود می‌بخشد. تیم هاوکینگ با استفاده از داده‌های آماری به دو فرمول چند‌متغیره برای پیش‌بینی درصد موفقیت تیم ملی انگلستان در بازی‌های جام جهانی دست پیدا کردند. با توجه به این فرمول، استیون می‌گوید: انگلستان با پوشیدن لباس قرمز، استفاده از سیستم 3-4-4، شروع بازی در بعد از ظهر و دوری از داوران آمریکای جنوبی، بیشترین احتمال موفقیت در جام جهانی را خواهد داشت. پاور، ناشری که با استیون قرارداد بسته بود، مبلغ قرار‌داد را آشکار نکرد. اما به نقل از هاوکینگ، درآمد حاصل از این تحقیق به دو سازمان خیریه اهدا شده است. یک خیریه در حفظ جان کودکان سوری و دیگری در علاج بیماری «نورون حرکتی» فعالیت می‌کند؛ بیماری‌ای که استیون هاوکینگ نیز بدان مبتلا است. حال باید کمی صبر کنیم تا ببینیم این فیزیکدان انگلیسی تا چه حد در پیش‌بینی بازی‌های انگلستان موفق بوده است.