تاریخ انتشار:
ژاپن چگونه در برابر حوادثطبیعی مقاوم شد؟
بیشترین حادثه طبیعی، کمترین آسیب‌پذیری
ژاپن یکی از کشورهایی است که بیشترین احتمال رخدادهای طبیعی را دارد. این کشور در میان زلزله‌خیزترین کشورهای دنیا قرار گرفته است و به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی دریا احتمال وقوع سونامی و تسونامی هم در آن بسیار زیاد است. این حوادثدر توکیو پایتخت ژاپن بیش از دیگر شهرها اتفاق می‌افتد و در سال گذشته توکیو به عنوان دومین شهر دنیا از نظر احتمال وقوع حوادثطبیعی معرفی شد.
ژاپن یکی از کشورهایی است که بیشترین احتمال رخدادهای طبیعی را دارد. این کشور در میان زلزله‌خیزترین کشورهای دنیا قرار گرفته است و به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی دریا احتمال وقوع سونامی و تسونامی هم در آن بسیار زیاد است. این حوادث در توکیو پایتخت ژاپن بیش از دیگر شهرها اتفاق می‌افتد و در سال گذشته توکیو به عنوان دومین شهر دنیا از نظر احتمال وقوع حوادث طبیعی معرفی شد. ولی جالب اینجاست که همیشه آمار تلفات انسانی و آسیب‌های زیرساختی ناشی از این حوادث در ژاپن بسیار کمتر از انتظار است و دلیل آن را می‌توان در زیرساخت‌ها و ساختمان‌های مقاوم این کشور دانست. ضمن اینکه مردم و سازمان‌های ژاپن همیشه برای مقابله با بحران‌های ناشی از حوادث طبیعی آماده هستند.
حال سوال اینجاست که ژاپن چگونه توانسته است از شدت آسیب‌پذیری خود در برابر بحران‌های طبیعی بکاهد؟ آیا سیاست‌های اجراشده در این کشور امکان اجرا در دیگر کشورها را دارد یا خیر؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد در کشور ژاپن اصلی‌ترین تمرکز روی ساخت ساختمان‌های مقاوم و استفاده از کدهای ساختمانی سختگیرانه است. روزنامه تایمز ژاپن نوشت: استفاده از کدهای ساختمانی بسیار سختگیرانه باعث می‌شود تا ساختمان‌ها در مواجهه با حوادث طبیعی کمترین آسیب را متحمل شوند. هم‌اکنون هیچ ساختمانی بدون نظارت مهندسی خبره در زمینه زلزله احداث نمی‌شود و نوسازی ساختمان‌های قدیمی به گونه‌ای که بیشترین مقاومت را در برابر حوادث داشته باشند در دستور کار دولت قرار دارد. از طرف دیگر سیستم هشدار‌دهی زودهنگام در مورد وقوع حوادث طبیعی به خصوص زلزله در این کشور به صورت گسترده نصب شده است تا قبل از وقوع زلزله اپراتورها و کاربران شبکه ریلی و مردم این کشور مطلع شوند و تمهیدات لازم برای کاهش تلفات انسانی را بیندیشند. اما نکته مهم و قابل توجه در ژاپن، آمادگی همیشگی مردم و سازمان‌ها برای حوادث طبیعی است. از آنجا که ژاپن همیشه در معرض حوادث طبیعی قرار دارد از دبستان
آموزش در مورد نحوه مقابله با این حوادث آغاز می‌شود. در مدارس به بچه‌ها گفته می‌شود که در زمان زلزله در جایی که هستند باقی بمانند و از جابه‌جایی بپرهیزند. طبق این آموزش در بهترین حالت افراد باید زیر میز یا مبل پناه بگیرند تا حرکت زمین متوقف شود. حرکت در ساختمانی که در معرض زلزله قرار گرفته است، احتمال آسیب دیدن افراد را بیشتر می‌کند.
ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله
اول اینکه سازه‌ها و ساختمان‌های این کشور به گونه‌ای طراحی و ساخته شده‌اند که بالاترین مقاومت را در برابر زلزله داشته باشند. طبق آمارهای رسمی دولت ژاپن ۸۷ درصد از ساختمان‌های این کشور در برابر زلزله کاملاً مقاوم هستند و سهم ساختمان‌های مقاوم نسبت به سال ۲۰۰۰ میلادی ۱۲ درصد رشد کرده است. سهم ۸۷درصدی ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله در ژاپن، رکوردی مهم برای ژاپن محسوب می‌شود و باعث تمایز این کشور از دیگر کشورها شده است. البته مقاومت بالای ساختمان‌ها حاصل سرمایه‌گذاری‌های زیاد دولت و سیاستگذاری‌های گسترده و وسیع در این کشور است.
اما این ویژگی تنها مخصوص ساختمان‌های مسکونی و کوتاه این کشور نیست بلکه برج‌ها و ساختمان‌های بلند کشور هم از این ویژگی برخوردار هستند. به عنوان مثال برج ۲۰۸۰ فوتی توکیو که Skytree نام دارد و بلندترین برج این کشور و بلندترین آسمان‌خراش دنیاست هم با کمک ۱۰۰ مهندس، معمار و برنامه‌ریز طراحی شد تا سازه‌ای مقاوم در برابر زلزله ایجاد شود. استفاده از شمع‌های بتن مسلح به طول ۱۶۰ فوت در زمین اجرا شده است و سازه داخلی آن شباهت زیادی به سازه‌های چوبی پگودا دارد که این سازه‌ها در برابر زلزله و توفان‌های سهمگین مقاومت بالایی دارند. این آسمان‌خراش ژاپنی با طراحی مهندسان برجسته توانست عنوان مقاوم‌ترین سازه بلند در دنیا را به خود اختصاص دهد.
از طرف دیگر سرمایه‌گذاری‌های اخیر اتحادیه صنعت ساختمانی ژاپن برای نوسازی ساختمان‌های قدیمی و مقاوم کردن آنها در برابر زلزله هم سیاست دیگری است که در کشور اجرا می‌شود. این اتحادیه پیشنهاد کرده است تا از پاندول‌های میراکننده ارتعاش در ساختمان‌های بلند و برج‌ها استفاده شود که هزینه لازم برای خرید این پاندول‌ها برای توکیو بالغ بر ۵۱ میلیون دلار برآورد شده است. از طرف دیگر استفاده از کدهای ساختمانی سختگیرانه‌تر در کشور هم کمک بزرگی در جهت افزایش میزان مقاومت ساختمان‌ها داشته است.
تونل‌هایی برای جمع‌آوری آب‌های ناشی از سونامی
موقعیت جغرافیایی ژاپن باعث شده است تا این کشور در معرض انواع حوادث باشد و سونامی و تسونامی از آسیب‌رسان‌ترین حوادثی است که در این کشور اتفاق می‌افتد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تلفات انسانی ناشی از سونامی و تسونامی در این کشور بیش از تلفات ناشی از زلزله است زیرا هنوز برای مقاوم‌سازی کامل کشور در برابر امواج وسیع و قدرتمند آب راهکاری اندیشیده نشده است ولی این کشور تلاش می‌کند تا شدت آسیب‌پذیری در برابر این بحران را هم کاهش دهد.
ژاپن برای کاهش خطرات ناشی از تسونامی و سونامی اقدام به ساخت تونل‌های زیرزمینی برای هدایت آب به زیرزمین کرده است. این تونل که طولی بیش از چهار مایل دارد و به اندازه یک ساختمان پنج‌طبقه در زیرزمین ارتفاع دارد آب‌های ناشی از تسونامی و سونامی را جمع‌آوری می‌کند و بعد از برطرف شدن بحران این آب‌ها را در شبکه آب مصرفی کشور توزیع می‌کند. به گزارش سی‌ان‌ان هزینه ساخت این تونل در ژاپن برابر با سه میلیارد دلار بود و دولت ژاپن برای ساخت آن ۱۳ سال زمان صرف کرد ولی بدون شک تامین امنیت شهروندان کشورش ارزشی بسیار بالاتر داشته است.
تایمز ژاپن نوشت: کاهش تلفات انسانی در مواجهه با حوادث طبیعی در درجه اول نیاز به آگاهی و دانش دارد و در درجه دوم اهمیت سرمایه‌گذاری برای توسعه و تکمیل زیرساخت‌هاست. کاری که ژاپن در سال‌های اخیر انجام داده است و مطالعات در زمینه افزایش سطح مقاومت در برابر حوادث طبیعی در این کشور ادامه دارد.
سیستم هشدار در برابر زلزله
از طرف دیگر در شبکه ریلی توسعه‌یافته این کشور هم تمهیداتی اندیشیده شده است زیرا اگر یک زلزله شدید در زمان حرکت قطار ایجاد شود احتمال آسیب‌دیدگی شبکه ریلی بسیار زیاد است. در این کشور سیستم هشدار در مورد وقوع زلزله و بحران طبیعی وجود دارد و چند دقیقه قبل از وقوع زلزله قطارهای فوق‌سریع به صورت اضطراری متوقف می‌شوند. این سنسورهای هشداردهنده در تمامی کشور نصب شده است و خبر وقوع زلزله را با سرعت مخابره می‌کند. در نتیجه شبکه‌هایی از قبیل شبکه حمل‌ونقل ریلی به خصوص خطوط پرسرعت به صورت اضطراری متوقف می‌شوند. استفاده از این سیستم در جریان زلزله ۹ریشتری سال ۲۰۱۱ میلادی به ژاپن کمک کرد تا این کشور اصلاً تلفات جانی نداشته باشد. این سیستم اطلاع‌رسانی در مورد وقوع زلزله در کشورهای زلزله‌خیز که قصد ساخت و بهره‌برداری از شبکه ریلی و قطارهای فوق‌سریع را دارند بسیار کارآمد است زیرا خطرات جانی ناشی از وقوع زلزله در شبکه ریلی را به صفر می‌رساند.
دولت ژاپن سیستم هشدار زودهنگام برای ساختمان‌ها را راه‌اندازی کرده است. هزینه اجرای این سیستم هشدار‌دهی در ساختمان‌های ژاپن برابر با یک میلیارد دلار اعلام شده است و ۸۰ ثانیه قبل از وقوع زلزله شهروندان و ساکنان ساختمان‌ها باید اقدام به قطع گاز، خروج از ساختمان‌ها به هر روش ممکن از طریق درب‌ها یا پنجره‌ها یا مسیرهای اضطراری بکنند. استفاده از این سیستم هشدار‌دهی زودهنگام در ساختمان‌های مسکونی باعث شده است تا تلفات جانی در مواقع زلزله به حداقل برسد.
دیدگاه تان را بنویسید