ژاپنی‌ها در مقام نخست
کدامین کشورها عذرخواه‌ترین هستند؟
نپذیرفتن خطا، اشتباه و فرافکنی و در مقابل پذیرفتن خطا، جبران مافات که دو حالت متقابلی هستند که کشورها را از نقطه منفی تا نقطه مثبت در نوسان قرار می‌دهد. با این فرضیه احتمالاً می‌توان کشوری را که مثبت‌ترین حالت ممکنه را در این حوزه دارد حدس زد.
نپذیرفتن خطا، اشتباه و فرافکنی و در مقابل پذیرفتن خطا، جبران مافات که دو حالت متقابلی هستند که کشورها را از نقطه منفی تا نقطه مثبت در نوسان قرار می‌دهد. با این فرضیه احتمالاً می‌توان کشوری را که مثبت‌ترین حالت ممکنه را در این حوزه دارد حدس زد. به گفته بسیاری ژاپن در مقام بالاترین کشوری قرار می‌گیرد که در مقام عذرخواهی از همدیگر بر می‌آیند. نوع عذرخواهی ژاپنی‌ها هم به همراه یک عذرخواهی لفظی با «زبان بدن» همراه است که با دولا شدن تا کمر همراه می‌شود. البته نوع دیگری از عذرخواهی به خاک افتادن ژاپنی‌هاست که همه اینها ریشه در فرهنگ باستانی این کشور دارد. زمانی که در ژاپن به دلیل یک حادثه طبیعی یعنی سونامی، نیروگاه هسته‌ای این کشور از کار افتاد و برق مناطق زلزله‌زده قطع شد، مسوولان این نیروگاه در جمع حادثه‌دیدگان حاضر شدند و برای عذرخواهی از آنان به خاک افتادند. فصلنامه فلسفه کالج «دله‌ور» با نگاهی به این رویکرد می‌نویسد که فرهنگ شرق فرهنگی عجیب و غریب برای غربی‌ها به ویژه آمریکایی‌ها به حساب می‌آید. همان‌گونه که دولتمردان این کشورها برای رفاه مردم خود مسوولیت‌پذیر شده‌اند. در نقطه مقابل آن مردم این کشور هم در
مواقع ضروری یاریگر دولتمردان خود می‌شوند. این موضوع که ریشه در عقاید کنفسیوسی دارد در بحران شرق آسیا نمود کامل پیدا کرد. نویسنده این گزارش می‌گوید: کافی است به دو بحران عظیم مالی که در دنیا اتفاق افتاد، توجه کنید. یکی بحران مالی اتحادیه اروپا و دیگری در دهه90، بحران مالی شرق آسیا. بحران مالی اتحادیه اروپا همچنان به صورت داستانی ادامه‌دار در‌آمده است اما بحران مالی شرق آسیا با همکاری مردم زودتر از آنچه پیش‌بینی شده بود پایان یافت. مردم کشورهای شرق آسیا به ویژه کره جنوبی زمانی که دولتمردان خود را در شرایط سخت دیدند به یاری آنها شتافتند و مردان کارمند داوطلبانه حقوق خود را نصف کردند و زنان نیز لوازم با‌ارزش خود را همچون طلا در اختیار دولتمردان خود قرار می‌دادند. به نوشته محققان این دانشگاه فرهنگ همدلی کردن در پوشش دادن خطای یکدیگر و جبران مافات کردن از مهم‌ترین ویژگی‌های بارز کشورهای شرق آسیاست. «نامیکو آبه»، روزنامه‌نگار روزنامه آساهی شیمبون در این زمینه می‌گوید: «فرهنگ رایج در شرق کاملاً در نقطه مقابل غرب قرار دارد.» به گفته این روزنامه‌نگار و ستون‌نویس روزنامه آساهی شیمبون هم نوع عذرخواهی ژاپنی‌ها و هم
تعداد دفعات آن با غربی‌ها کاملاً متفاوت است. ژاپنی‌ها از این لحاظ سرآمد باقی کشورها هستند. تنها در این زمینه می‌توان به کره جنوبی و مالزی اشاره کرد که می‌توانند تا حدودی با ژاپنی‌ها رقابت کنند. اما در شبه جزیره کره به‌رغم اینکه مردمان دیار جنوبی چه در عرصه سیاست و چه در عرصه اجتماع در حیطه عذرخواهی جزو کشورهای زبانزد هستند در ناحیه شمالی آن با استقرار حکومت کمونیستی پیونگ‌یانگ در عرصه سیاسی موضوعی به نام عذرخواهی از مردم به دلیل خطای صورت‌گرفته محلی از اعراب ندارد و اگر انتقادی هم از پایین به بالا صورت بگیرد در خوش‌بینانه‌ترین حالت کار اجباری به مدت مدید در گولاک‌ها نتیجه انتقاد حتی از یک خطای پیش‌آمده است و در بدترین حالت نیز گلوله‌های سرخ جوخه اعدام سرِ سبز را به باد می‌دهد. عذرخواهی در چین اما کارکردی دوگانه دارد. بیشتر عذرخواهی‌هایی که صورت می‌گیرد در واقع مقدمه‌ای می‌شود برای برکناری شخص مسوول. نکته این برکناری اما در خود عذرخواهی یا خطای اقرار‌شده به آن نیست. در واقع این عذرخواهی رویکردی سیاسی برای برکناری شخص مذکور یا فرد مسوول دارد. این وضعیت اما در حیطه اجتماعی کاملاً متفاوت است. مردم این کشور به
لحاظ فرهنگ عذرخواهی در رده بالایی قرار دارند و به عکس سیاسیون خود در این حیطه عذرخواهی کاملاً نشات گرفته از فرهنگ و سنت آنهاست. این در شرایطی است که اوضاع در کشورهای مونارشی به ویژه کشورهای عربی چندان قابل قبول نیست. این موضوع در عرصه سیاست شدت بیشتری پیدا می‌کند. چند سال پیش در عربستان سعودی شعله‌های آتش مدرسه‌ای دخترانه را در نوردید که آتش نشانی ریاض به دلیل نبود آنچه حجت شرعی می‌نامید، از ورود به مدرسه دخترانه خودداری کرد و همین موضوع باعث زنده‌زنده سوخته شدن دختران دانش‌آموز در این مدرسه شد. وهابی‌های تندرو و مفتیان حامی این وهابیون به شدت از عملکرد آتش‌نشانی دفاع کردند. اگر کمی به سمت شمال آفریقا هم برویم اوضاع بهتر از عربستان سعودی نیست. در دوران حاکمیت دیکتاتوری در کشورهای مصر، تونس و لیبی هیچ وزیری به علت قصور در کار نه عذرخواهی کرد، نه به آن دلیل استعفا داد و یا از کار برکنار شد. برکناری‌ها در این کشورها هیچ دلیلی جز رویکرد سیاسی نداشته است. بر این اساس باید گفت در لیبی تاکنون هیچ عذرخواهی رسمی و غیر‌رسمی از مسوولان ثبت نشده است. مجله اکونومیست پس از وقوع بهار عربی با عنوان «حالا زمان عذرخواهی
نیست» از دیکتاتورهای عربی که از مشکلات اقتصادی غافل شده بودند و بیکاری و فساد اقتصادی در این کشورها همه‌گیر شده بود، نوشت: عذرخواهی با رویکرد اصلاح‌طلبانه شاید می‌توانست کمی از آتش انقلابیون بکاهد. شعله‌های انقلابی در کشورهای عربی پس از خودسوزی جوانی در تونس آغاز شد که شهرداری پایتخت چرخ‌دستی این جوان را که سبزی می‌فروخت مصادره کرده بود. پس از خودسوزی این جوان نه‌تنها هیچ‌کدام از مسوولان توبیخ نشدند بلکه بی‌تفاوت از کنار آن گذشتند. از همین نظر، سقوط کشورهایی که انتخابات آزاد را یا اصلاً تجربه نکرده بودند یا نمایشی از آن را داشتند (مثل مصر که مبارک همیشه با رای بالای 98 درصد انتخاب می‌شد) دومینووار سقوط کردند. این در شرایطی است که در «فکت شیت» چاپ‌شده در مورد کشورهای عربی سطح عذرخواهی در اجتماع از نسبت قابل قبولی برخوردار است. با استناد به این فکت شیت که در زمان حمله به عراق توسط نظامی‌های آمریکا تهیه شده بود آموزه‌های اسلامی باعث شده است احترام گذاشتن به همدیگر و پذیرش قصور با یک عذرخواهی و جبران مافات همراه باشد. اما در این جوامع اگر این موضوع سمت و سوی قبیله‌ای پیدا کند پذیرش خطا سخت‌تر و عذرخواهی
تقریباً محال می‌شود.
کشورهای اروپایی؛ عذرخواهی در حد استاندارد
اوضاع در کشورهای اروپایی در زمینه نرخ عذرخواهی هم در سطح سیاسی و هم در سطح اجتماعی از مقبولیت بالایی برخوردار است. در این کشورها کوچک‌ترین خطای رخ‌داده از سوی مسوولان با یک عذرخواهی روبه‌رو می‌شود. سایت پانچ، که در حوزه روانشناسی فعالیت دارد در یک پرونده ویژه در خصوص رشد عذرخواهی در اتحادیه اروپا به یک مطلب جالب توجه اشاره کرده است. در این سایت آمده است: بحران اقتصادی در اروپا باعث شده است که میزان عذرخواهی مسوولان از مردم رشد داشته باشد. در این سایت در خصوص تعریف عذرخواهی نوشته شده است: «عذرخواهی و فراموشی به دلیل دیده نشدن دنیای اندیشه‌ها و افکار مسوولان است. اما زمانی که عذرخواهی صورت می‌گیرد در واقع قصد دیده شدن نادیده‌ها را داریم.» به نوشته این سایت در عصری که نادیده‌ها به سرعت دیده می‌شود و در دنیای واقعی علنی می‌شود عذرخواهی یکی از ابزارهای بازگشت اعتماد به نفس است. به نوشته این سایت با رشد تکنولوژی در نیم‌قرن اخیر میزان عذرخواهی نیز در عرصه عمومی رشد پیدا کرده است. سایت سازمان «مردم بومی» ایالات متحده در این زمینه تحقیقاتی
انجام داده است که از سال 2008 به این سو مردم کانادا و ایالات متحده در زمینه عذرخواهی در سطح عموم رشد قابل توجهی داشته‌اند. این سایت در سال 2009 به دلیل مشکلات به وجود آمده در حوزه اقتصادی ایالات متحده خطاب به باراک اوباما نوشته است: «ما امیدواریم رئیس‌جمهوری به سخنان مردم گوش دهد و در زمینه عذرخواهی از مردم یک قدم بیشتر بردارد. او به نیابت از ما از مردم خود عذرخواهی کند». به نوشته این سایت هم مردم و هم سیاسیون در به وجود آمدن وضعیت آمریکا که رشد مشکلات اقتصادی را به همراه داشته است، مقصر بوده‌اند. به گفته این سایت بخشی از مردم (سرمایه‌داران آمریکایی) با فرار رو به جلو و خارج کردن سرمایه‌های خود باعث به وجود آمدن وضعیت بد اقتصادی شدند.
دیدگاه تان را بنویسید