انتظارات شورای شهر از شهردار تهران

انتخابات شورای شهر تهران در خردادماه گذشته همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد و پس از یک رقابت فشرده اصلاح‌طلبان توانستند کرسی‌های قابل توجهی را در شورای شهر کسب کنند. به دنبال تغییر گسترده در شورای شهر تهران، این انتظار در شهروندان به وجود آمد که چهره جدیدی شهردار تهران شود که با تفکرات و ایده‌های نو به میدان آمده باشد و به قولی همان روند سابق ادامه پیدا نکند. در راستای اجرا و تحقق همین ایده بود که اصلاح‌طلبان گزینه‌های متعددی را مطرح کردند و در نهایت بر روی یک گزینه که همانا مهندس محسن هاشمی مدیرعامل اسبق مترو بود، به توافق رسیدند.
اصلاح‌طلبان در اقدامی که تاکنون سابقه نداشت در بروشورهای تبلیغاتی خود نام شهردار تهران را ذکر کرده بودند تا شهروندان بدانند چه کسی قرار است شهردار پایتخت شود. در روز نخست تشکیل شورای شهر تهران، هیات رئیسه انتخاب شد. در همان جلسه پیشنهاد شد، بهتر است سرپرستی برای شهرداری تهران انتخاب شود تا انتخاب شهردار در وقت مناسب‌تری صورت بگیرد اما این مساله به تایید اکثریت شورا نرسید. این دوستان عدم انتخاب شهردار در بدو شروع به کار شورای شهر را زمینه‌ساز بلاتکلیفی در جریان اداره شهر دانسته و در نهایت دو گزینه، یعنی آقای قالیباف و آقای هاشمی را مورد توجه و در معرض رای اعضای شورا قرار دادند. در روز رای‌گیری شبهاتی برای انتخاب یک شهردار برای سومین ‌بار توسط یکی از اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر مطرح شد. برخی تصریح داشتند که طبق قانون آقای قالیباف به هیچ عنوان نمی‌تواند کاندیدای شهرداری تهران شود. این دوستان اعتقاد داشتند باید رای‌گیری متوقف شود اما به علت اینکه شورای شهر تهران برای انتخاب شهردار در تنگنای زمانی قرار داشت و از سوی دیگر بر این نکته اجماع شده بود که شهرداری تهران نمی‌تواند با سرپرست اداره شود بنابراین آقای قالیباف به عنوان یک گزینه جدی مطرح شد و برنامه‌های خود را در جلسه رسمی شورا ارائه داد.
در روز رای‌گیری در رقابتی فشرده آقای قالیباف توانست با 16 رای از مجموع 31 عضو شورا، شهردار تهران شود. به هر حال ایشان کاندیدای اصلاح‌طلبان نبود. اما زمانی که نتیجه انتخابات مشخص شد، اعضای شورای شهر اصل را بر تعامل با شهردار جدید تهران گذاشتند تا مبادا مسائل کلان شهری در گیرودار اختلافات به فراموشی سپرده شود. به همین منظور اعضای اصلاح‌طلب روایت آنچه منجر به انتخاب قالیباف شد، را نادیده گرفتند زیرا حاصلی جز افزایش اختلاف به دنبال نداشت.

مهم‌ترین دلایل اصلاح‌طلبان برای عدم حمایت از قالیباف انتقادات گسترده‌ای بود که نسبت به نحوه مدیریت ایشان در اداره کلانشهر تهران داشتند که عمده آن مساله عدم مدیریت صحیح منابع و مصارف و بالا بودن هزینه اداره شهر تهران بود. با این حال محترم شمردن رای اکثریت برای اصلاح‌طلبان در اولویت قرار داشت. البته این نکته را باید مورد توجه قرار داد که شورای شهر چهارم با هوشیاری، تمام تحولات شهرداری و اقدامات شهردار تهران را همواره زیر نظر داشته و با نگاه کارشناسی در دفاع از حقوق شهروندان و منافع شهر تهران به وظیفه قانونی خود عمل خواهد کرد. یکی از دلایلی که شورای شهر، عملکرد شهرداری را با دقت و جدیت نظارت می‌کند این است که شورای شهر نسبت به آنچه در شهرداری تهران می‌گذرد مسوولیت داشته و در برابر شهروندان تهران پاسخگو است و اعضای شورا امانتدار مردم تهران محسوب می‌شوند.
متاسفانه شهردار تهران در اعمال مدیریت کارآمد تاکنون موفقیتی مطلوب نداشته است. برای مثال پروژه‌هایی در تهران اجرا شده که به‌رغم هزینه‌های هنگفت از استحکام و ایمنی لازم برخوردار نیست. نمونه اجرای چنین پروژه‌هایی را می‌توان در سراسر شهر تهران مشاهده کرد. برای نمونه یکی از پل‌های اتوبان امام علی (ع) به عنوان شاهراه ارتباطی بعد از گذشت تنها 9 ماه دچار مشکل شده در حالی که از افتتاح این پل کمتر از یک سال می‌گذرد.
به نظر می‌رسد این تعجیل‌ها با انگیزه‌هایی صورت گرفته که بی‌ارتباط با انتخابات ریاست‌جمهوری نبوده است. تا به عنوان دستاوردهای مدیریت شهری در کارنامه شهردار تهران ذکر شود.
مهم‌ترین بحث ما در مورد مدیریت پروژه‌هاست. در برخی از پروژه‌های مهم صرفه و صلاح شهر و شهرداری لحاظ نشده و به بهانه‌ای جهت صرف هزینه‌های هدفمند تبدیل شده است. این نحوه مدیریت با مدیریت کارآمد که مستلزم اجرای پروژه با هزینه کمتر در زمان محدودتر و کیفیت بالاتر است، فاصله زیادی دارد.
شورا فارغ از رصد پروژه‌ها تصمیم دارد تا به صورت سیستماتیک بر عملیات اداری و مالی و اجرایی شهرداری تهران نظارت بیشتری داشته باشد، البته هنوز امکان عملی این مهم فراهم نشده است. شهردار تهران بعد از گذشت شش‌ماه و به‌رغم وعده‌ای که به اعضای شورای شهر داده بود هنوز امکان دسترسی اعضا را به سیستم اتوماسیون شهرداری فراهم نکرده است. این گله‌ای بود که اعضای شورا با آقای مسجدجامعی در میان گذاشتند و مقرر شد ایشان این مساله را پیگیری کنند.
مساله دیگری که آقای قالیباف در این دوره باید به آن توجه کنند این است که شورای شهر با فروش تراکم مخالف است. باور ما این است که این درآمدها ناپایدار بوده و مصداق شهرفروشی است. این مساله به کرات مشاهده شده که در یک کوچه باریک، مجوز ساخت مجتمعی بزرگ را داده‌اند در حالی که موقعیت این معابر اقتضای این تعداد واحد را ندارد و این یکی از مشکلات بزرگی است که در حال حاضر تهران با آن دست به گریبان است و انتظار ما این است که در این راستا آقای قالیباف تجدید نظر کنند.
البته شهردار تهران و شهرداری هنوز به نظارت شورای شهر فعال عادت نکرده‌اند اما باید این اصل مهم را مورد توجه قرار بدهند که دیگر زمان ریخت و پاش در شهرداری تهران به پایان رسیده است و شورای شهر بنا دارد رسالت واقعی خود را انجام دهد.
از مدیریت شهری این انتظار وجود دارد که همت مضاعفی برای حل مشکل آلودگی و ترافیک را در دستور کار قرار دهد و در این مسیر شورای شهر، شهردار تهران را یاری خواهد کرد. انجام کارهای کارشناسی قبل از اجرای پروژه‌ها باید در اولویت جدی شهردار تهران قرار بگیرد. به موازات انجام این اولویت‌ها باید سیستم اداری و پرسنلی شهرداری تهران سبک و چابک شود تا بستری برای مدیریت بهینه شهری فراهم شود. کوتاه سخن اینکه شورای شهر چهارم تلاش دارد از همه ابزار قانونی که در اختیار دارد بهره بگیرد تا نقاط مبهم، هرچه زودتر برطرف شود. در این صورت شهروندان شورای شهر را محلی برای تجلی اراده خود دانسته و آن را پارلمان کوچکی محسوب می‌کنند که می‌تواند گام جدی در راستای حل معضلات شهری آنها برداشته و شهر را به محیطی امن و آرام برای زندگی بهتر تبدیل کند. شورای شهر تهران با دقت نظر برنامه پنج سال دوم شهرداری را مورد بررسی قرار داد و دغدغه‌های ویژه خود را در قالب احکام برنامه به تصویب رساند. همچنین اولویت‌هایی که برای اعضای شورا در زمینه خدمات شهری و محیط زیست، حمل و نقل با تاکید بر توسعه و تکمیل خطوط مترو و عمران شهری مطرح بود، مشخص شد.