راهکارهای دولت برای افزایش مشارکت زنان در گفت‌وگو با شهیندخت مولاوردی
فشارهای کاری را از دوش زنان برمی‌داریم
شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان در این گفت‌وگو می‌گوید: معاونت امور زنان در تلاش است تا پارادوکس حضور اجتماعی و مسائل خانوادگی زنان را حل کند.
شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان در این گفت‌وگو می‌گوید: معاونت امور زنان در تلاش است تا پارادوکس حضور اجتماعی و مسائل خانوادگی زنان را حل کند. او همچنین عنوان می‌کند: طرحی در دست بررسی است تا دولت حق بیمه زنان را در بخش خصوصی به آنان بپردازد تا کارفرما تشویق شود از نیروی کار زن استفاده کند.
طرح‌هایی در مجلس شورای اسلامی توسط نمایندگان مطرح می‌شود که فعالان حوزه زنان معتقدند این طرح‌ها برای خانه‌نشین کردن زنان و دور کردن آنها از بازار کار است. طرح‌هایی مانند کاهش ساعت کاری زنان یا طرحی که به تازگی در مجلس مطرح شد که محتوایش حکایت از این داشت که زنان اگر می‌خواهند در واحدهای صنفی مشغول به کار شوند منوط به رعایت «حرمت» آنها و پرهیز از اختلاط با مردان می‌شود و در صورت نیازمندی نوع کار واحد صنفی به کار شبانه زنان، کارفرما نیازمند دریافت مجوز از اداره اماکن نیروی انتظامی خواهد بود. با وجود چنین طرح‌هایی معاونت امور زنان و خانواده دولت حسن روحانی چه برنامه‌ای برای مواجه شدن با این طرح‌ها در مجلس دارد؟ و چه پاسخی به فعالان حوزه زنان در رابطه با این موضوع می‌دهید؟
ببینید، ماموریتی که برای معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری دولت یازدهم تعریف کرده‌ایم در چارچوب شعار و رویکرد اعتدالی دولت است. یعنی ماموریت اصلی این معاونت در دولت یازدهم ایجاد توازن و موازنه بین کار و زندگی است. این را نه ما که در ایران زندگی می‌کنیم بلکه در تمام دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که باید بین اشتغال و
زندگی زنان توازن برقرار باشد. حتی در سازمان ملل هم چنین طرحی در دستور رسیدگی و بررسی است. حتی کشورهای اروپایی به‌رغم آن تصوری که در ذهن ما ایرانی‌ها وجود دارد، در پی ایجاد توازن و موازنه بین اشتغال و زندگی زنان هستند.
چگونه به این نتیجه رسیده‌اید که در کشورهای اروپایی هم سیاستگذاران به قول شما در پی ایجاد موازنه و توازن بین اشتغال زنان و زندگی آنها هستند؟
به هر حال معاونت امور زنان و خانواده دولت یازدهم با دیگر کشورها ارتباطاتی دارد و البته در مورد موضوعی که شما مطرح کردید بررسی‌های تطبیقی در مرکز معاونت انجام شده است. بررسی‌ها این موضوع را نشان می‌دهد که کشورهای اروپایی به این مساله مهم یعنی ایجاد توازن خیلی توجه می‌کنند و تلاش زیادی می‌کنند که زنان را بین دوراهی کار و زندگی‌شان قرار ندهند و ما هم می‌خواهیم مانند دیگر کشورها چنین کاری کنیم.
سال‌هاست که صحبت‌هایی در رابطه با ایجاد چنین توازنی بین کار زنان و رسیدگی به مسائل خانواده از سوی زنان در کشور مطرح است، اما به نظر می‌رسد به این موضوع کم‌توجهی شده و در این میان زنان شاغل با طرح‌هایی که در کشور مطرح می‌شود فشار مضاعف و استرس زیادی به آنها وارد می‌شود. نظر شما در این رابطه چیست و شما به عنوان معاون امور زنان ریاست‌جمهوری چه برنامه‌ای برای پایان دادن به این مشکلات دارید؟
بله، من هم قبول دارم که زنان در واقع در حال تحمل فشار مضاعفی هستند، به خصوص همان‌طور که شما اشاره کردید زنان شاغل. معاونت امور زنان ریاست‌جمهوری در پی این است تا چنین فشارهای مضاعف و استرس‌هایی را که به زنان شاغل وارد می‌شود کاهش دهد و بتواند آن پارادوکس حضور اجتماعی و مسائل خانوادگی زنان را حل کند. در مورد طولانی بودن بررسی چنین مبحثی در کشور، بنده نیز با شما هم‌نظر هستم. همان‌طور که گفتید سال‌هاست که این مساله در دستور کار است. یعنی از دولت هشتم به بعد، بنده به یاد دارم که این موضوع پیگیری می‌شد اما متاسفانه راهکارهایی که بتواند ما را به این هدف برساند پیدا نکردیم.
نظرتان را در مورد طرح‌هایی که از سوی نمایندگان در رابطه با زنان و اشتغال آنها در مجلس مطرح می‌شود، بیان نکردید.
این بحث‌هایی هم که با عناوین مختلف راجع به زنان در مجلس مطرح می‌شود، همگی به عنوان طرح، مطرح می‌شود. البته امیدوارم نمایندگان زمان بیشتری برای بررسی چنین طرح‌هایی بگذارند و البته با نگاه کارشناسی به این مسائل بپردازند. از طرفی چنین طرح‌هایی مانند کاهش ساعت کاری زنان، عدم استفاده زنان در شیفت شب و غیره، بیشتر در قالب طرح جمعیت و تعالی خانواده مطرح می‌شوند. و البته با در نظر گرفتن تلاش‌های مسوولان برای تحقق سیاست‌های به اصطلاح مربوط به افزایش جمعیت تلاش‌هایی طبیعی است. به نظر می‌رسد سیاست‌های کلی نظام در خصوص افزایش جمعیت که از طرف مقام معظم رهبری ابلاغ شده و مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را بررسی و پیشنهاد کرده بسیار واقع‌بینانه است و با مجموعه تدابیر و سیاست‌هایی که باید در آن چارچوب پیگیری شود ما می‌توانیم به آن اهداف برسیم.
رسیدن به اهداف به هر قیمتی، یعنی حتی با دور کردن زنان از بازار کار و اشتغال؟
ببینید بیشتر باید اهدافی که به دنبال جمعیت کیفی و جمعیت مولد است پیگیری شود. البته این را هم بگویم که برای پیگیری این اهداف حتماً باید شرایط لازم برای رسیدن به آن هدف بزرگ فراهم باشد و در شرایطی قرار نگیریم که به جای افزایش جمعیت با افزایش جمعیت زندان‌ها، جمعیت معلول و جمعیت معتاد روبه‌رو شویم. در صورتی که سیاست‌های کلی در این رابطه اینها را از ما نمی‌خواهد. از طرفی این نکته را هم اضافه کنم که قطعاً باید برای رسیدن به اهداف کلی نظام راه درست را در پیش بگیریم و از تجربیات دنیا برای پیمودن این مسیر استفاده کنیم. در حال حاضر خیلی از کشورها شرایط و مشکلاتی مشابه کشور ما دارند و معاونت امور زنان ریاست‌جمهوری، در حال پیگیری بسته‌های حمایتی و سیاست‌هایی است که دیگر کشورهای دنیا نیز با وضعیت مشابه ما درگیر آن هستند. بسته‌های حمایتی‌ای در نظر گرفته‌اند که با کمترین آسیب زنان بتوانند این فرآیند را طی کنند.
عمده‌ترین و مهم‌ترین بحثی که در این بسته‌ها وجود دارد چه می‌تواند باشد که واقعاً به زنان در برطرف کردن این مشکلات کمک کند؟
هدف اصلی همین بحث توازن است. مثلاً به جای کاهش ساعت کار زنان که امنیت شغلی آنها را به خطر می‌اندازد بحث ساعت کار منعطف و شناور مد نظر ماست. در قانون مدیریت خدمات کشوری هم یک تبصره به این موضوع اشاره دارد که چه زن و چه مرد می‌توانند ساعت کارشان را تا یک‌چهارم کاهش دهند؛ منتها متناسب با میزان ساعت کاری که حضور می‌یابند، حقوق و مزایایشان را دریافت خواهند کرد و این امر در توافق با کارفرماست. یا همچنین در رابطه با مهدکودک‌ها برنامه‌هایی داریم که آنها را از این وضعیتی که الان دارند خارج کنیم و اتفاقاً به تازگی نامه‌ای در این زمینه تهیه کرده‌ایم و تقاضا کرده‌ایم که مهدهای کودک در داخل ادارات یا در جوار ادارات باشد تا لطمه‌ای به اشتغال زنان وارد نشود. یا حتی در این بسته‌ها مشوق‌هایی برای کارفرمایان نیز در نظر گرفته‌ایم. مشوق‌هایی که برای مثال اکنون در کشور ترکیه اجرا می‌شود. لازم به ذکر است بگویم در دیداری که با وزیر زنان ترکیه داشتم، ایشان گفتند حق بیمه زنان در بخش خصوصی
را دولت برای زنان می‌پردازد که با این امر کارفرما تشویق شود که از نیروی کار زن استفاده کند و در حال بررسی مواردی از این دست هستیم.
با روی کار آمدن دولت یازدهم، انتظار می‌رفت که از زنان در بحث‌ها و فعالیت‌های اقتصادی در دولت استفاده شود. حال با این وجود از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم چه میزان از زنان آمده‌اند در بحث‌های اقتصادی شرکت کرده‌اند و چقدر در رشد اقتصادی مشارکت داشته‌اند؟
خیلی صریح بگویم که یک سال زمان زیادی برای پرداختن به این موضوع است اما با وجود این در حال بررسی‌های اطلاعات این موضوع هستیم، چرا که برای ما هم موضوع مهمی است. اما اکنون اولویت ما توانمندسازی اقتصادی زنان است؛ توانمندسازی زنان با توجه به وضعیت اشتغال و کاری که در کشور وجود دارد. گروه هدف ما در این موضوع هم از دختران فارغ‌التحصیل دانشگاهی تا زنان سرپرست خانوار و به ویژه مناطق محروم را پوشش می‌دهد. همچنین لازم است که بگویم بسته سیاست اشتغال پایدار را هم در دستور کار داریم که پیش‌نویس این بسته آماده شده تا انشاءالله بتوانیم با اجرایی شدن این بسته نرخ مشارکت اقتصادی و نه مستخدمین دولتی را افزایش دهیم. قرار شده است بسته‌های اجرایی اشتغال پایدار در کشور تدوین شود و تقسیم کار ملی صورت گرفته و حوزه زنان به ما سپرده شده است.
دیدگاه تان را بنویسید