مدیر برنامه پایش از روزهای خوب و بد این برنامه اقتصادی سخن گفت
از اشک و لبخند پایش
امیر سیاح مدیر برنامه اقتصادی پایش از نحوه شکل‌گیری پایش می‌گوید و اینکه تلاش کرده است، عموم مردم را برای تماشای این برنامه اقتصادی جذب و کاری کند که به برنامه ۹۰ گفته شود پایش فوتبالی. او از پرحاشیهترین برنامه‌های پایش می‌گوید که در مواردی حتی روسای قوا سخنانی را علیه برنامه پایش عنوان کرده‌اند.
امیر سیاح مدیر برنامه اقتصادی پایش از نحوه شکل‌گیری پایش می‌گوید و اینکه تلاش کرده است، عموم مردم را برای تماشای این برنامه اقتصادی جذب و کاری کند که به برنامه 90 گفته شود پایش فوتبالی. او از پرحاشیهترین برنامه‌های پایش می‌گوید که در مواردی حتی روسای قوا سخنانی را علیه برنامه پایش عنوان کرده‌اند. او همچنین از محدودیت‌های برنامه پایش می‌گوید و اینکه در زمانی که مردم تشنه دانستن برخی اطلاعات در حوزه اقتصادی بودند اجازه پرداختن به موضوعات مهم اقتصادی به آنها داده نشده است. سیاح در پایان، بدترین خاطرات خود از پایش را زمانی عنوان می‌کند که سوال نظرسنجی، مهمان یا موضوع برنامه به خاطر فشار مسوولان تغییر می‌کند.
پایش جزو اولین برنامه‌های تخصصی اقتصادی رسانه ملی بود که توانست مخاطبان قابل توجهی را به خود جلب کند. از اهداف اولیه این برنامه بگویید و اینکه چقدر با گذر سه سال از شروع کار این برنامه، پایش را در رسیدن به اهدافش موفق ارزیابی می‌کنید؟
به دنبال نامگذاری سال 1391، توسط مقام معظم رهبری به سال «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، به گروه اقتصادی شبکه یک سفارش داده شد که برنامه‌ای را با هدف ترویج حمایت از تولید ملی تهیه کنند. همچنین وعده داده شد که ساعت برنامه در ساعت پربیننده‌ای پخش خواهد شد و ما هم به دنبال این موضوع تلاش کردیم پایش شکل بگیرد و بیننده‌های خود را جذب کند. اکنون بعد از گذر چند سال از شکل‌گیری این برنامه، ارزیابی اینکه بگوییم پایش چقدر به اهداف خود رسیده، دشوار است ولی باید بگویم طی این مدت، اهداف دیگری برای برنامه تعیین شد و ما سعی کردیم پایش را به یک برنامه پربیننده تلویزیونی تبدیل کنیم که مسائل اقتصادی را به زبان عامه‌فهم تشریح کند.
چقدر در اجرای این برنامه از اتاق فکر بهره می‌برید؟ آیا از میان استادان خبره اقتصادی، کسانی هستند که بتوانید آنها را به عنوان شورای مشورت پایش معرفی کنید؟
بله، پایش اتاق فکر دارد و ما برای تهیه هر برنامه مشورت بسیاری می‌گیریم و در واقع برای تولید محتوای پایش هزینه‌ای معادل یک‌پنجم هزینه برنامه صرف می‌کنیم که چنین سهمی از هزینه برای تحقیق و نگارش اگر در تلویزیون بی‌سابقه نباشد، جزو موارد معدود است. استادان خبره اقتصادی قطعاً در تولید محتوای هر برنامه نقش‌آفرینی دارند. اجازه دهید اسم نبرم چون ممکن است تمایلی به برده شدن نام‌شان نداشته باشند.
چه برآیندی از مخاطبان پایش دارید؟ با گذر سه سال از پخش این برنامه، پایش چه نوع مخاطبانی را به خود جذب کرده؟
بین مخاطبان و بینندگان یک برنامه تفاوت وجود دارد. مخاطب کسی است که در طراحی برنامه هدف‌گیری می‌شود ولی بیننده کسی است که برنامه را می‌بیند مثلاً کارتون پلنگ صورتی هدف‌گیری گروه سنی 7 تا 14 سال است ولی افراد بالای 40 سال هم آن را می‌بینند. هدف‌گیری برنامه پایش نیز از ابتدا مردم عادی بودند و ما همیشه به مجری و مهمانان برنامه خود می‌گوییم پیرزنی که در یک روستای دورافتاده مرغ و خروس و درخت میوه دارد و یک فعال اقتصادی محسوب می‌شود هم باید بفهمد که شما چه می‌گویید و مطالب شما برایش جذاب و قابل استفاده باشد. اگر مهمان برنامه وارد مسائل تخصصی شود، ما در گوشی به مجری برنامه می‌گوییم که بهتر است مسیر مصاحبه را به سمت همه‌فهم کردن مطالب هدایت کند. البته ما غالباً پس از پخش برنامه پایش، بازتاب‌هایی را از میان استادان دانشگاه و دانشجویان اقتصاد داریم ولی به طور کلی افراد متخصص حوزه اقتصاد به عنوان مخاطب پایش هدف‌گیری نشده‌اند.
یکسری از برنامه‌های پایش مانند آنچه درباره کمپین نه به خودرو ایرانی شکل گرفت، از طرف منتقدان متهم شدند به سفارشی بودن، آیا سفارشی بودن برخی قسمت‌های پایش را قبول می‌کنید؟
اوایل کار یکی دو بار پیش آمد که به ما گفته شد در چه موضوعاتی برنامه بسازیم. ولی بعد از آن همیشه مستقل بوده‌ایم. البته گاهی از بالا به دلایلی حکم می‌کنند که موضوع یا مهمان‌مان را تغییر دهیم و ما هم ناچار به تبعیت هستیم. در مورد کمپین نه به خودرو ایرانی که در کشور شکل گرفت، بعد از اینکه دیدیم دولت و حتی وزارت صنعت و معدن هم در مقابل این موج مشکوک عقب‌نشینی کرد، خودمان تصمیم گرفتیم برای دفاع از کارگران ایرانی و صدها قطعه‌ساز وطنی، پشت‌صحنه آن حرکت ضد ملی را تا حد ممکن رسوا کنیم و نشان دهیم این حرکت به نفع چه کسانی است. در مورد اینکه ما چقدر موفق شدیم شک دارم چون ما تنها در میدان بودیم و وزارت صنعت و معدن هم آنقدر ترسیده بود که به ما توصیه می‌کرد جلو نروید..! ما هم تا جایی که امکان داشت پیش رفتیم ولی شاید ماحصل کار آن نشد که می‌خواستیم.
به چه چیزی می‌خواستید برسید که نشد؟
می‌خواستیم آن کمپین ضد تولید و اشتغال و به نفع واردکنندگان خودرو را رسوا و حرکت‌شان را خنثی کنیم که چندان موفق نبوده‌ایم. البته بدنامی و سال‌ها بی‌توجهی خودروسازان به مشتری‌مداری در عدم توفیق آن برنامه بی‌تاثیر نبود.
از محدودیت‌های برنامه پایش بگویید. در سال‌های اخیر اقتصاد ایران همواره با مسائل پردردسری مثل اختلاس سه هزارمیلیاردی و... دست به گریبان بوده است، چقدر به پایش میدان داده شد که به مسائل آن‌گونه که لازم است، بپردازد؟
به هر حال دست ما باز نبود! اگر دستمان باز بود الان پایش اینجا نبود. در پاییز 91 که ارزش پول ملی به سرعت در حال افت بود و در غیاب عمدی رسانه ملی، شایعات در بازار میدانداری می‌کرد، به مسوولان سیما گفتم اجازه دهید با اطلاع‌رسانی درست و گفتن واقعیت‌ها هر چقدر هم بد، جلوی این روند تخریبگر شایعات را بگیریم. گفتم دست ما را باز بگذارید قول می‌دهم ظرف دو سه سال تعداد بینندگان پایش را از برنامه مشهور فوتبالی بیشتر می‌کنیم. اگر دستمان باز بود اکنون به 90 می‌گفتند پایش فوتبالی، نه اینکه برخی به پایش بگویند 90 اقتصادی ولی متاسفانه چنین نشد و ما در روزهای حساس که مردم تشنه اطلاعات و تحلیل اقتصادی هستند، امر به سکوت می‌شدیم.
در سال‌های گذشته به ویژه در دوران دولت دهم همواره حاشیه‌هایی برای برنامه شما ایجاد شد. از میان آن برنامه‌ها، دردسرسازترین برنامه کدام بود؟
یکی از پرحاشیهترین برنامه‌های ما در زمستان 91 تهیه شد. زمانی که دولت بازار ارز را رها کرده بود و قیمت ارز با سرعت غیرعادی صعود می‌کرد و مسوولان بانک مرکزی هم در این زمینه پاسخگو نبودند. قرار بر این شد که یکی از مسوولان بانک مرکزی به برنامه پایش بیاید ولی نیامد و مجری ما هم چند بار روی آنتن گفت، آقای فلانی گوشی را بردار و این موضوع به رئیس‌جمهور وقت برخورد و با وجودی که دیر عصبانی می‌شدند، جلوی خبرنگاران گفتند: آقای ضرغامی صدا و سیما شأن نظارت بر دولت ندارد و مجری برنامه حق ندارد به مسوول دولتی بگوید تلفنت را بردار...
یکی دیگر از برنامه‌های دردسرساز ما نیز در تیرماه 92 بود، که ارزیابی عملکرد قوه قضائیه را از نظر فعالان اقتصادی نشان دادیم. این موضوع هم از نظر رئیس قوه قضائیه مناسب نبود و ایشان فردای آن شب در مصاحبه‌ای که به مناسبت آغاز هفته قوه قضائیه داشتند، گفتند برای پخش این برنامه برای آقای ضرغامی متاسفم و...
بهترین برنامه پایش کدام برنامه بود؟
برنامه‌ای که در بهمن 91 و قبل از شروع فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها پخش کردیم که در آن از مردم پرسیدیم: به نظر شما کدام یک باید اولویت مجلس و دولت باشد؟ 1- افزایش یارانه نقدی 2- مهار تورم. با وجودی که رئیس‌جمهوری وقت قبل از آن برنامه وعده افزایش شدید یارانه‌های نقدی را داده بودند، اما 85 درصد بیننده‌ها به گزینه 2 رای دادند. نماینده مدافع دولت آن شب هم جلوی آنتن و هم پشت آن نتوانست ناراحتی خود را از سوال ما و نتیجه نظرسنجی پنهان کند و آن برنامه جوی ایجاد کرد که دولت عقب نشست و فاز دوم هدفمندی را اجرا نکرد.
و بدترین برنامه پایش کدام بود؟
برنامه‌هایی که ناچار می‌شویم به خاطر فشار مسوولان موضوع یا مهمان یا سوال نظرسنجی را عوض کنیم.
دیدگاه تان را بنویسید