غافلگیری رمزارزها
چرا بیت‌کوین سقوط کرد؟
نوسان جزئی جدانشدنی از ذات بازارهاست و در همین فرازوفرودهاست که تفاوت قیمتی ایجاد شده و سرمایه‌گذاران از دست‌به‌دست شدن دارایی‌ها سود می‌برند. در بازارهای دوطرفه پیش‌بینی افت قیمت هم می‌تواند سودآور باشد و از این‌رو افت قیمت‌ها در یک بازار لزوماً همه را ناراحت نمی‌کند. اما «غافلگیر شدن» در بازار هم‌سنگ با ضرر و حس عقب‌ماندگی و این حس جاماندگی ممکن است تصمیمات اشتباهی را با خود به همراه داشته باشد که مصادف با از دست دادن کل سرمایه یک سرمایه‌گذار کم‌تجربه باشد. به نظر می‌رسد «غافلگیر شدن» به یک روال در بازار رمزارزهای امسال تبدیل شده است. از ابتدای سال جاری میلادی این بازار رنگ آرامش را به خود ندیده و اگرچه توانسته بیش از 50 درصد افزایش قیمت را به ثبت برساند اما اخبار منفی و اتفاقات مختلف باعث ایجاد سکته در مسیر رشد این بازار شده است. بیت‌کوین به عنوان سردمدار بازار رمزارزها در حالی چهارشنبه هفته گذشته را در سطح 26 هزاردلاری به پایان رساند که نزدیک به دو ماه بود در حوالی 30 هزار دلار نوسان می‌کرد. از فجایع مربوط به لونا گرفته تا ورشکستی صرافی FTX همگی موجب شدند تا فضای نااطمینانی در بازار رمزارزها بیشتر شود و حالا سایه نهادهای نظارتی هم بر سر این بازار سنگینی می‌کند.
هفته گذشته همچنین صرافی مشهور «کوین بیس» که از هفته گذشته فعالیت قانونی خود را در کانادا آغاز کرده بود، با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که در راستای مطابقت فعالیت‌های خود با قوانین محلی این کشور، معامله سه استیبل کوین بزرگ جهان یعنی دای، تتر و رای را از معاملات خود حذف خواهد کرد. به نظر می‌رسد شرکت تتر پشت این تصمیم کوین بیس قرار داشته باشد؛ شرکتی که تعامل گسترده‌ای با نهادهای مالی و مالیاتی ایالات‌متحده داشته و خود را ملزم به رعایت مقررات مربوط به فعالیت خود در این کشور می‌داند.
از سوی دیگر، فشار سنگین ایالت اونتاریو به عنوان مخالف اصلی فعالیت رمزارزها در کانادا نیز یکی دیگر از دلایلی است که گفته می‌شود کوین‌بیس را مجبور به اعمال محدودیت در معاملات استیبل‌کوین‌ها کرده است. پیش از این دولت فدرال اونتاریو موفق شده بود فعالیت صرافی‌های کوکوین، پولونیکس و اوکی اک را در کانادا محدود کند. همه این عوامل باعث شده تا ارزش بازار رمزارزها فاصله کمی با سقوط از سطح یک هزار میلیارد دلار داشته باشد. سطحی که از نظر روانی مهم بوده و شکسته شدن آن می‌تواند فشار را بر بازار بیشتر کند.
چرا بیت‌کوین ریخت؟
فروش دارایی‌های بیت‌کوین از سوی شرکت اسپیس‌ایکس ایلان ماسک، ورشکستگی غول املاک چین و ترس از افزایش بیشتر نرخ بهره از جمله تئوری‌هایی است که در مورد افت قیمت عجیب بیت‌کوین مطرح شده است. جمعه در هشتمین روز از هشتمین ماه میلادی بیت‌کوین طی هشت دقیقه سقوط قیمتی هشت‌درصدی را تجربه کرد و به‌تبع آن بقیه بازار هم ریزشی شدند. سقوطی که بسیاری از افراد را در جامعه رمزارز شگفت‌زده کرد.
در حالی که به نظر می‌رسد هیچ اتفاق نظری در مورد چرایی سقوط ناگهانی بازارها وجود ندارد، اما می‌توان پنج تئوری احتمالی را برای این ریزش دسته‌جمعی در نظر گرفت.
فروش بیت‌کوین اسپیس‌ایکس، ترس از نرخ بهره
یکی از مهم‌ترین دلایل این سقوط را فروش 373 میلیون‌دلاری دارایی‌های بیت‌کوین اسپیس‌ایکس می‌دانند. بدیهی است در بازارهای پرریسک که بسیاری از تصمیمات به اصطلاح «پشت دست» بازیگران بزرگ انجام می‌شود، زمانی که اسم بزرگی در صنعت رمزارز بیت‌کوین می‌فروشد، به ویژه شخص تاثیرگذاری مثل ایلان ماسک، فشار قیمتی در بازار ایجاد خواهد شد. به‌طوری که در کمتر از سه ساعت بعد از انتشار خبر فروش بیت‌کوین از سوی شرکت ایلان ماسک، بازارها سقوطی چشمگیر را تجربه کردند. در گذشته، توئیت‌های مدیرعامل تسلا بر قیمت ارزهای دیجیتال خاص، به‌ویژه میم‌کوین‌ها مانند دوج‌کوین تاثیر گذاشته بود.
نظریه دیگری که موجب انتقال سریع جو حاکم بر بازار شد، انتظارات گسترده‌تر بازارها در مورد آینده افزایش نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو آمریکا بود. در این رابطه می‌توان گفت که با در نظر گرفتن برخی از نقاط ضعفی که در چند هفته گذشته در بازارهای جهانی -به ویژه دارایی‌های ریسکی- وجود داشت، انتظار اینکه احتمالاً نرخ‌ها برای مدت طولانی‌تری بالاتر می‌مانند، بازار را نزولی کرد. بیت‌کوین در ماه گذشته در تلاش برای تثبیت قیمت خود در کانال جدید بود و منتظر بود تا با یک خبر خوب کوچک محدوده 29 هزار تا 30 هزاردلاری را پشت سر بگذارد، اما به یکباره همه‌چیز برعکس شد.
بازده اوراق قرضه دولتی
یکی دیگر از دلایلی که می‌توان برای این فشار فروش بزرگ برشمرد، افزایش بازدهی اوراق قرضه دولتی است. در حقیقت افزایش بازدهی اوراق قرضه به این معناست که نقدینگی در بازارها در حال کاهش است. علاوه بر این اگرچه بحران اورگراند می‌تواند دلیلی غیرمستقیم بر قیمت بیت‌کوین داشته باشد، اما به نظر نمی‌رسد که این موضوع یکی از دلایل اصلی ریزش باشد. واقعیت این است که این اتفاق بیشتر بر احساسات نسبت به اقتصاد چین و سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد.
ریسک یوآن چین بر بیت‌کوین
اگرچه بحران اورگراند دلیل اصلی ریزش قیمت بیت‌کوین نبوده اما ریسک افت ارزش یوآن چین می‌تواند نقشی محوری در فروش گسترده در بازار داشته باشد. در حقیقت افت ارزش یوآن چین به پایین‌ترین سطح از سال 2007، یک ریسک بزرگ در حوزه اقتصاد کلان به حساب می‌آید. در آگوست 2015 و زمانی که برای آخرین‌بار چین ارزش یوآن را کاهش داد؛ بیت‌کوین طی دو هفته بیش از 23 درصد سقوط کرد. با وجود این، پیش از شروع یک روند صعودی معنادار دیگر، بیت‌کوین آن سال را با 59 درصد از کف قیمتی خود به پایان رساند.
فروش نهنگ‌ها
علاوه بر دلایلی که ذکر شد، این سقوط ناگهانی می‌تواند ناشی از فروش بزرگ یک بازیگر بزرگ (نهنگ) باشد که سپس به فشار بیشتر بر بازار مشتقه منجر شد. بر اساس داده‌های پلت‌فرم تحلیل رمزارز کوین‌گلس، بیش از ۴۲۷ میلیون دلار در موقعیت‌های خرید بیت‌کوین طی چهار ساعت لیکوئید شد. طی 24 ساعت بعد از آغاز سقوط، بیش از 822 میلیون دلار از موقعیت‌های خرید بلندمدت که به امید افزایش قیمت بیت‌کوین گذاشته شده بودند، لیکوئید شدند.
البته گمانه‌زنی‌هایی هم وجود دارد که بخشی از این سقوط به خاطر گزارش کمیسیون اوراق بهادار آمریکا در خصوص تایید ETF آتی اتریوم بوده ولی نکته اینجاست که این گزارش لحظاتی بعد از آغاز به سقوط منجر شده است. با این حال ممکن است یک صندوق بزرگ موقعیت‌های بیت‌کوین خود را برای راه‌اندازی یک ETF جدید تخلیه کرده باشد.
آیا بیت‌کوین همچنان یک دارایی ریسک‌پذیر است؟
در حالی که بیت‌کوین معمولاً به عنوان «طلای دیجیتال» و یک محافظ رویایی در برابر آشفتگی اقتصادی شناخته می‌شود، واقعیت این است که دارایی کریپتو اغلب در مواقع عدم قطعیت همراه با سایر دارایی‌های ریسک سقوط می‌کند، همان‌طور که در آغاز همه‌گیری کووید 19 نیز این اتفاق افتاد. با این حال تداوم شرایط بحرانی می‌تواند به نفع بیت‌کوین باشد. از این‌رو یک بحران اقتصادی تمام‌عیار یک موهبت احتمالی برای رمزارزها تلقی می‌شود. در همین رابطه کوین‌شیرز در گزارشی نوشت: «در حالی که احتمال فروپاشی کامل مالی بعید به نظر می‌رسد اما در صورت وقوع، اگر تبعات آن به بخش مالی هم رخنه کند، بیت‌کوین احتمالاً تقویت خواهد شد.»
البته در میان اخبار بد و سقوط بازار رمزارزها خبرهای خوشی هم در این بازار شنیده شده است. تایید قانونی کوین‌بیس برای ارائه معاملات آتی کریپتو در ایالات‌متحده نقطه درخشانی برای بازارهای رمزارز در هفته گذشته بود. از سوی دیگر بازار ممکن است با این واقعیت کنار بیاید که تایید یک ETF بیت‌کوین، ممکن است به سرعتی که بازار در ابتدا پیش‌بینی می‌کرد به دست نیاید.
با وجود ریزش اخیر که کل بازار رمزارزها را متاثر کرد، تحلیلگران همچنان نسبت به آینده بیت‌کوین خوش‌بین‌اند و برای این خوش‌بینی به الگوهای تاریخی و اندیکاتورهای تکنیکال استناد می‌کنند. ریزش اخیر بیت‌کوین، شاخص قدرت نسبی (RSI) را به پایین‌ترین سطح خود در بیش از 20 ماه گذشته رساند که نشان‌دهنده شرایط فروش بیش از حد است. این امر مصادف با رسیدن قیمت بیت‌کوین به یک سطح حمایتی مهم شده که قبلاً به مدت نزدیک به یک سال به عنوان مقاومت عمل می‌کرد. آنچه قابل توجه است، همبستگی تاریخی بین کاهش شاخص قدرت نسبی بیت‌کوین به زیر 30 و نوسانات آتی قیمت است. هربار که شاخص قدرت نسبی به زیر این آستانه کاهش می‌یابد، قیمت بیت‌کوین حدود 28 درصد و پس از آن، 60 درصد افزایش می‌یابد. این الگوی تاریخی، فضای موجود برای افزایش قابل توجه قیمت را نشان می‌دهد.
پس از اصلاح اخیر قیمت بیت‌کوین، که طی آن مجدداً از مرز 25 هزار دلار عبور کرد، این الگو نشان می‌دهد که شرایط فعلی بازار ممکن است برای افزایش قیمت قابل توجهی مساعد باشد. به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود که سطح حمایتی در حدود 25 هزار دلار را نظارت کنند.
از سوی دیگر داده‌های منتشرشده در زمینه شاخص ترس و طمع رمزارزها نشان می‌دهد، از زمان فروپاشی بانک سیلیکون‌ولی (SVB) در ماه مارس یعنی حدود شش ماه پیش، فاز ترس بر بازار بیش از همیشه غالب شده و سرمایه‌گذاران کریپتو اکنون بیش از هر زمان دیگری از ورود به موقعیت‌های خرید هراس دارند. با این حال تایید احتمالی یک صندوق قابل معامله در بورس (ETF) بیت‌کوینی و رویداد هاوینگ بعدی از جمله عواملی هستند که می‌توانند احتمال رشد بیت‌کوین را در آینده افزایش دهند.
بر اساس برنامه هاوینگ بعدی بیت‌کوین در سال ۲۰۲۴ رخ خواهد داد. بررسی روند تاریخی قیمت بیت‌کوین نشان می‌دهد که این رمزارز در مسیر رسیدن به هاوینگ خود عموماً صعود و نزول‌های مختلفی را تجربه می‌کند. به نظر می‌رسد کاهش اخیر در قیمت‌ها نیز بخشی از مسیر رسیدن بیت‌کوین به رویداد هاوینگ است، به همین دلیل است که برخی از تحلیلگران این ریزش‌های اخیر را فرصتی مناسب برای ورود پله‌ای به این بازار می‌دانند.
تایید ETF بیت‌کوین دیگر رویدادی است که چشم‌انداز صعودی به بیت‌کوین می‌دهد. به گفته مرکز تحقیقات سرمایه‌گذاری فاندراست، زمانی که حجم فعلی صندوق‌های قابل معامله در بورس بیت‌کوین (ETF) ایالات‌متحده تایید شود، بیت‌کوین تا پایان سال ۲۰۲۴ از ۱۵۰ هزار دلار فراتر خواهد رفت.
تام لی، شریک و سرپرست مرکز تحقیقات فاندراست پیش‌بینی کرده که مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی موفق صندوق‌های قابل معامله در بورس بیت‌کوین، پویایی عرضه و تقاضای بیت‌کوین را به سمت افزایش قابل توجه قیمت سوق می‌دهد. این تحلیلگر در مورد آینده قیمت بیت‌کوین تا پایان سال نیز اعلام کرد اگر بیت‌کوین نقطه‌ای (ETF) تایید شود، فکر می‌کنم تقاضا بیشتر از عرضه روزانه بیت‌کوین خواهد بود، بنابراین قیمت به بیش از ۱۵۰ هزار دلار می‌رسد حتی می‌تواند حدود ۱۸۰ هزار دلار شود.
به گفته اریک بالچوناس، تحلیلگر ارشد صندوق‌های قابل معامله در بورس بیت‌کوین از بلومبرگ، ایالات‌متحده در حال حاضر 7 /97 درصد از حجم معاملات جهانی صندوق‌های قابل معامله در بورس‌های مرتبط با رمزنگاری را تشکیل می‌دهد. وی می‌گوید که پس از تایید صندوق‌های قابل معامله در بورس بیت‌کوین، این میزان می‌تواند به 5 /99 درصد برسد.
با این حال، حتی اگر درخواست‌های نقدی صندوق‌های قابل معامله در بورس مورد پذیرش قرار نگیرند، لی همچنان پیش‌بینی می‌کند که از رویداد هاوینگ بیت‌کوین که انتظار می‌رود در آوریل ۲۰۲۴ رخ دهد، افزایش قیمت قابل توجهی حاصل می‌شود.
به تازگی اریک بالچوناس و جیمز سیفارت، تحلیلگران بلومبرگ صندوق‌های قابل معامله در بورس تخمین زدند که ۶۵ درصد احتمال دارد که این صندوق‌های قابل معامله در بورس بیت‌کوین از سوی رگولاتور اوراق بهادار تایید شوند که نسبت به قبل از برنامه بلاک راک افزایش قابل توجهی داشته است.
برخی دیگر گفته‌اند که قیمت ۱۰۰ هزاردلاری بیت‌کوین می‌تواند خیلی زودتر از آنچه انتظار می‌رفت به دست بیاید؛ آدام بک، مدیرعامل بلاک استریم اخیراً پیش‌بینی کرده است که بیت‌کوین یک ماه قبل از رویداد هاوینگ به نقطه عطف قیمت جدید خواهد رسید.
با این حال، همه موافق افزایش ارزش بیت‌کوین نیستند؛ به عنوان مثال، جسی مایر، یکی از بنیانگذاران شرکت سرمایه‌گذاری بیت‌کوین Onramp، در ۱۵ آگوست اظهار کرد که بازار تنها ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از هاوینگ، در واقعیت، تغییر قیمت را شاهد خواهد بود. وی گفت: بیت‌کوین تا قبل از هاوینگ بعدی به ۱۰۰ هزار دلار نمی‌رسد.
