چراغ سبز شد

بازار سهام سرانجام روی خوش خود را به سهامداران نشان داد. اهالی بورس اوراق بهادار تهران که مدت‌ها به‌واسطه تب قرمز نمادها در صفوف فروش زمین‌گیر شده بودند، هفته گذشته را در نوسان مثبت گذرانیدند. ماشین بورس که در شش ماه گذشته تنگناهای پر‌ابهام زیادی پیش روی خود دیده بود، سرانجام هفته گذشته در مسیر خود قرار گرفت. در این راستا هفته گذشته وزرای اقتصاد، صنعت، معدن و تجارت، نفت و رئیس کل بانک مرکزی تصمیم گرفتند تا مبنای قیمت پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا را از ارز مبادله‌ای به ارز آزاد تغییر دهند. تغییر مبنای تعیین قیمت محصولات پتروشیمی از ارز مبادله‌ای به ارز آزاد، به همراه تعامل مسوولان سازمان بورس با دولت و مجلس و البته مصوبه افزایش اعتبار توسط کارگزاران به مشتریان بر اساس 10 برابر حقوق صاحبان سهام‌ هفته پررونقی را برای سهامداران بعد از مدت‌ها رقم زد. ریزش شدید بورس از نیمه دی‌ماه سال 92 که با افزایش چندبرابری نرخ خوراک گازی پتروشیمی‌ها شروع شده بود با کاهش 20 هزار ‌واحدی دماسنج بازار همراه شد. بازدهی منفی سال جاری در حالی رقم خورد که پیشتر، کارشناسان بورس سهام را همانند موتور بالابر هواپیما می‌دانستند. این موتور در سایه رکود حاکم بر کسب و کار ایران به‌ خوبی عمل نکرد و طبق انتظارات پیش نرفت. جلساتی نیز که به منظور حل این مساله بین دولتیان و فعالان بازار پول و سرمایه صورت گرفت، تنها حکم تعمیر موقت برای این موتور را داشت. لذا با اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و البته تعیین نرخ چند‌برابری خوراک گازی پتروشیمی‌ها و نرخ 30‌درصدی بهره مالکانه معدنی‌ها، ریزش هرچه بیشتر شاخص‌ها و کاهش حجم معاملات در بازار سرمایه پدیدار شد. تا اینکه بالاخره صدای سهامداران مجلسی‌ها را نیز واداشت تا با پرسش از وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس، به پیگیری اوضاع و احوال بازار بپردازند. در ادامه و در آخرین نشست‌ها، هفته گذشته رئیس سازمان بورس به کمیسیون اقتصادی مجلس رفت. اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در این نشست، پس از استماع گزارش مسوولان ارشد بورس، مقرر کردند کمیسیون اقتصادی گزارش کاملی در خصوص علل افت ارزش سهام شرکت‌ها طی ماه‌های اخیر و راهکارهای بهبود و تقویت شرایط بورس، در صحن علنی مجلس ارائه کند تا تصمیم‌گیری لازم در این خصوص صورت گیرد. در ادامه کمیسیون اصل 44 مجلس نیز پذیرای مسوولان بازار سرمایه بود. در این جلسه علی صالح‌آبادی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، حسن قالیباف‌اصل مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران و علیرضا عسگری‌مارانی مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران حضور داشتند. با این حال همان‌طور که به باور بسیاری از کارشناسان، عامل اصلی شکل‌گیری روند منفی در بورس و در واقع جرقه اصلی این کاهش، افزایش پنج برابری نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، به‌رغم هشدارهای متعدد و پی ‌در پی کارشناسان بورس بوده است؛ اما در این بین برخی نمایندگان مجلس کماکان بر این باورند که این گونه مصوبات تاثیر چندانی بر افت بازار نداشته است و از دید نمایندگان علل کاهش شاخص بورس به مسائل مدیریتی برمی‌گردد. بحث میزان تاثیر مسائل مدیریتی درجای خود باید بررسی شود اما نمی‌توان تاثیر تبعات تصمیمات در حوزه پتروشیمی بر بورس را نیز نادیده گرفت. نمونه آن رفتار بازیگران بازار در هفته گذشته بود که همانند سال گذشته به تصمیمات پیرامون گروه پتروشیمی واکنش نشان دادند و پس از سیاست دولت مبنی بر کاهش نرخ گاز مصرفی پتروشیمی‌ها به میزان 24 درصد و کاهش آن از رقم دو هزار و 650 ریال به دو هزار و 20 ریال، بازار دوباره جهش مثبت یافت. در نهایت همچنان پیش‌بینی می‌شود چنانچه رشد پایداری کماکان در بورس شکل نگیرد، حداقل کاهش چشمگیری هم در انتظار تالار شیشه‌ای نخواهد بود. مگر اینکه روند مذاکرات هسته‌ای به نحو مطلوب پیش نرود که در آن صورت اثر منفی بر بازار به‌جای خواهد گذاشت.