طلا ارزان شده؛ این خوب است؟

بیشتر ما اطلاعات‌مان را درباره طلا از کسانی می‌گیریم که فروشنده این کالای گرانبها هستند، کسانی که از اینکه فلز زرد بدهند و دلار بگیرند خوشحال می‌شوند.
طلا حالا ارزان شده-یا حداقل ارزان‌تر از آنچه بوده- و همین‌طور سهام شرکت‌هایی که فلز زرد را از دل زمین بیرون می‌کشند. به همین دلیل بررسی هر دو موضوع جالب است، گرچه اگر قصد سرمایه‌گذاری در یکی از این دو را دارید، باید آگاه باشید که طلا همان قدر که پتانسیل خیز دارد، ظرفیت سقوط نیز دارد.
مردم عاشق طلا هستند. سکه‌های طلا دوست‌داشتنی‌اند. خب طلا به سادگی با مواد شیمیایی واکنش نمی‌دهد و این ویژگی آن را ماندگار کرده است. و طلا نادر است. تمام طلای جهان در یک زمین فوتبال جای می‌گیرد. و از آنجا که بسیار چگال است، انتقال آن به نسبت ساده است، مثلاً اگر بخواهید با یک میلیون دلار فرار کنید!
طلا به عنوان کالایی که به فرار از تورم کمک می‌کرده معامله می‌شده، اما داده‌ها واقعاً چنین چیزی را اثبات نمی‌کند. قیمت‌های مصرف‌کننده از سال 1980 تا پایان اکتبر 2014 حدود 209 درصد رشد داشته‌اند، در حالی که طلا 129 درصد رشد کرده است. در واقع، عملکرد طلا همبستگی اندکی با تورم دارد. از سال 1980 تا ماه جولای 1999، قیمت طلا 50 درصد کاهش یافت و به 255 دلار در هر اونس رسید، در حالی که تورم 117 درصد رشد کرده بود. طلا از جولای 1999 تا آگوست 2011 رشد قابل توجهی داشت که قیمت اونس را به 1895 دلار رساند.
دن دنبو، مدیر USAA Precious Metals and Minerals می‌گوید: «طلا هنگامی که وال‌استریت افزایش تورم را پیش‌بینی می‌کند خوب عمل می‌کند، اما اندازه‌گیری و مطالعه این روند در طول زمان ناممکن است.» به هر حال طلا هنگامی که دلار ایالات متحده در برابر ارزهای عمده سقوط کند، عملکرد خوبی دارد. متاسفانه دلار به شدت در برابر یورو و ین رشد داشته و این امر فشار بر این فلز گرانبها را چنان افزایش داده که طلا از اوج خود حدود 37 درصد افت داشته است.
از راه رسیدن صندوق‌های طلای قابل معامله در بورس
(Gold ETSs) که فلز فیزیکی می‌خرند و می‌فروشند ممکن است اوضاع را برای طلا فرارتر کرده باشد. بر اساس گزارش‌های «شورای جهانی طلا» معدنکاران طلا در سال 2013 معادل 3054 تن به عرضه طلای جهان افزوده‌اند. صندوق‌های طلای قابل معامله در بورس بعد از آن 880 تن طلای دیگر به بازار ریخته‌اند.
سقوط طلا به قیمت سهام‌های شرکت‌های معدنکاری طلا هم آسیب زده که البته امری عادی است. سهام‌های مربوط به طلا عموماً بسیار بیشتر از خود طلا افت و خیز دارند. یک شرکت معدن را در نظر بگیرید که می‌تواند طلا را با قیمت هزار دلار در هر اونس تولید کند. هنگامی که طلا 1500 دلار در هر اونس فروخته شود، شرکت سود خالص 500 دلاری دارد. وقتی طلا به 1200 دلار سقوط کند، کسی که یک شمش طلا در اختیار دارد در واقع 20 درصد ضرر کرده است. اما درآمدهای شرکت در حقیقت 60 درصد کاهش پیدا کرده است.
معدنکاران طلا یک مشکل دیگر نیز دارند. آنها مانند بیشتر شرکت‌ها در زمان رونق، تولید را با افزایش قیمت‌ها افزایش می‌دهند. این لزوماً بد نیست. اما آنها همچنین معدن‌های بیشتری را با هزینه بیشتر تولید می‌گشایند که به آن معناست که تولید طلای بیشتر هزینه‌برتر است. پس با سقوط قیمت‌ها، سهام آنها هم سقوط می‌کند.
با این توضیحات به چه نتیجه‌ای در مورد چشم‌انداز طلا می‌رسیم؟ کریس مانچینی، تحلیلگر صندوق Gabelli Gold که در سال 2014 بهترین عملکرد را داشته بیش از هر چیزی چشم به دلار دارد. او می‌گوید: «به نظر می‌رسد دلار بیش از اندازه رشد و یورو و ین بیش از اندازه افت داشته‌اند.» پول عموماً به سوی ارزی که بالاترین نرخ‌های برابری را دارد جریان می‌یابد و این می‌تواند دلار را مدتی قوی نگه دارد. محتمل است که آلمان و ژاپن نرخ‌های بهره را پایین نگه دارند، در حالی که آمریکا احتمالاً سال بعد نرخ‌های بهره را افزایش خواهد داد. «گفتن اینکه اوضاع چگونه پیش خواهد رفت، کمی دشوار است.»
اگر طلا به طور معقولی پایدار بماند، شرکت‌های معدنکاری دلایل کمی برای خوشحال بودن خواهند داشت. بسیاری از آنها عملیات پرهزینه‌تر خود را تعطیل کرده‌اند. مانچینی می‌گوید: «تمام شرکت‌هایی که من دیده‌ام، از کاهش هزینه‌ها سخن می‌گفتند.» اما دن دنبو می‌گوید بسیاری از شرکت‌های معدنکاری از کاهش قیمت‌های انرژی نفع می‌برند. «25 تا 40 درصد هزینه‌های این شرکت‌ها هزینه‌های نفتی است. اگر طلا مثلاً روی 1300 دلار ثابت بماند، این صنعت بسیار سودده خواهد بود. اوضاع در سطح قیمتی 1200 دلار دشوارتر خواهد شد، اما کار با این قیمت هم غیرممکن نیست.»
بدترین سناریوی موجود برای هر سرمایه‌گذاری مربوط به طلا، ادامه افت طلاست. باید به خاطر داشت که طلا 255 دلار هم قیمت داشته و میانگین آن از سال 1980 معادل 571 دلار است. دنبو می‌گوید: «قیمت هزار دلار برای هر اونس فشار زیادی روی این صنعت وارد خواهد کرد، اما قیمت 800 دلار یک بازسازی کامل خواهد بود.»
اگر به طلا خوش‌بین هستید یا فقط می‌خواهید در برابر هر اتفاقی که در جهان می‌افتد تضمین طلایی داشته باشید، کم‌خطرترین راه، بازی از طریق «صندوق کالایی» طلا مانند تراست طلای SPDR است. اما اگر واقعاً به طلا خوش‌بین باشید ممکن است به «صندوق دارایی» طلا فکر کنید. با این حال در ذهن داشته باشید که خوش‌بین بودن درباره طلا به معنای مردد بودن نسبت به تقریباً هر چیز دیگر است. کسانی که از سال 1980 با طلا سر و کار داشته‌اند، در بیشتر مقاطع درباره روند طلا اشتباه کرده‌اند. برندگان واقعی کسانی نبوده‌اند که درباره پایان سوددهی شیون می‌کرده‌اند! یادتان مانده که طلا از سال 1980 معادل 129 درصد رشد کرده است؟ شاخص سهام «استاندارد اند پورز»
(S&P 500‌‌) در همین مدت 4787 درصد رشد داشته است.