فساد در رومانی

آژانس ضدفساد رومانی جریان مطلوبی به راه انداخته است. مدت‌ها مردم رومانی فکر می‌کردند خانم النا اودریا وزیر سابق گردشگری قدرتمندتر از آن است که تحت محاکمه قرار گیرد. او که همسر سابق یک بازرگان ثروتمند است از نورچشمی‌‌های باسسکو رئیس‌جمهور سابق کشور نیز به شمار می‌رود. با وجود این،‌ اداره ملی ضدفساد رومانی او را به جرم مشارکت در پولشویی میلیون‌ها دلار که همسرش از فروش نرم‌افزارها با قیمت بسیار زیاد به دولت کسب کرده بود، دستگیر کرد. محاکمه این فرد نقطه قوت و اعتباری برای اداره ملی ضدفساد است. این اداره تلاش دارد به تدریج افکار عمومی را از پیشرفت در مقابله با فساد قانع سازد.
دادستان ارشد اداره ملی ضد فساد خانم کووسی بازیکن برجسته بسکتبال بود که کار حقوقی را از دادگاه ‌محلی شروع کرد و در آوریل 2013 به مقام کنونی رسید. برخی نگران آن بودند که او نتواند آبروی اداره را حفظ کند اما روند ظهور پرونده‌های سطح بالا رو به افزایش گذاشت. در سال 2014 این اداره به جرائم بیش از 1138 نفر از جمله 24 شهردار، پنج نماینده مجلس، دو وزیر سابق، و یک نخست‌وزیر سابق رسیدگی کرد که بیش از 90 درصد از آنها به قرار محکومیت منجر شد.
این اقدامات خوب با عکس‌العمل‌های منفی مواجه شدند. به گفته خانم کووسی «سال گذشته هر روز عصر تلویزیون حملاتی را علیه زندگی شخصی من انجام می‌داد». یک ایستگاه تلویزیونی متعلق به یکی از اشراف او را به رشوه گرفتن متهم کرد و او بلافاصله با طرح شکایت اعاده حیثیت کرد. اداره ضد فساد بارها دخالت‌های ویکتور پونتا نخست‌وزیر رومانی را شاهد بوده است. او قبل از انتخاب شدن در سال 2012 این اداره را جانشین پلیس فاسد امنیتی دوران کمونیست نامیده بود. در اکتبر 2013 دادستان ارشد ضد فساد اداره عوض شد و حزب آقای پونتا درخواست عفو عمومی کرد که باعث می‌شد اداره ضد فساد دیگر نتواند علیه سیاستمداران سطوح بالا اقدامی انجام دهد.
امروز آقای پونتا خود از طرفداران اداره ضد فساد است. این نخست‌وزیر 42ساله که خود زمانی دادستان بود با افتخار از ارزیابی مثبت پایشگران ضدفساد اتحادیه اروپا از عملکرد رومانی یاد می‌کند. به گفته او «قانون عفو عمومی در ماه ژانویه منقضی شد و بحث تمدید آن جدی نیست. نمایندگان مجلسی که در دادگاه محکوم شدند وادار به ترک مجلس شدند و من کسی بودم که خانم کووسی را منصوب کردم».
در واقع خانم کووسی فرد مورد نظر آقای باسسکو بود و توانست در یک پیمان اشتراک قدرت نظر مساعد پونتا را جلب کند اما اشتیاق آقای پونتا به اداره ضدفساد اهمیت زیادی داد و نشان می‌دهد این اداره تا چه اندازه پرطرفدار شده است. به گفته یک پژوهشگر این اداره جایگاه چهارم را از نظر جلب اعتماد عمومی پس از کلیسا، ارتش و نیروهای امنیتی دارد. افراد درون دولت اعتقاد دارند حملات گذشته آقای پونتا صرفاً درجهت جلب رضایت حزبش بوده است. شکست او در انتخابات ریاست‌جمهوری در مقابل یوهانس -‌که با برگ مبارزه با فساد بازی می‌کرد-‌ نشانگر آن است که هم‌اکنون موفقیت سیاسی در سایه مقابله با فساد به دست می‌آید.
درخواست اتحادیه اروپا برای انطباق و تبعیت از مقررات فرصت‌های شغلی مناسبی برای حقوقدانان زیرک و صادق ایجاد کرده است. بسیاری از آنان هم‌اکنون برای خانم کووسی کار می‌کنند. آمریکا به شدت از تلاش‌های ضد فساد حمایت می‌کند و این کار را بخشی از سیاستی می‌داند که برای مقابله با نفوذ روسیه در اروپای شرقی تدوین شده است. مقامات آمریکایی پیام صحیح خود را هنگام دیدار ویکتوریا نولاند معاون وزیر کشور آمریکا از بخارست در ماه گذشته مطرح کردند.
مبارزه رومانی با فساد در واشنگتن و بروکسل مورد تمجید قرار گرفته است اما هنوز راه زیادی در پیش دارد تا بتواند بر سرمایه‌گذاران خارجی تاثیر گذارد. این کشور در شاخص فساد سال گذشته سازمان شفافیت بین‌الملل رتبه 69 را کسب کرد که از سال 2013 بدون تغییر مانده است. آقای پونتا به تازگی از آمریکا دیدار و با سرمایه‌گذاران صحبت کرد. بدون تردید او درباره اداره ملی ضد فساد و خانم کووسی گفت‌وگو کرده است.
منبع:‌اکونومیست