دوران پررونق نفتی

درآمارهای منتشر‌شده مرکز آمار ایران شاید با تاخیرترین انتشار در آمارها مربوط به حوزه نفت و گاز است. با اینکه در گزارش «ایران در آیینه آمار 91» مرکز آمار، بیشتر آمارهای بخش‌های مختلف مربوط به سال 1391 است اما در حوزه نفت و گاز این آمارها برای سال 1388 است. سالی که از معدود سال‌های پررونق نفتی ایران محسوب می‌شود. در آن سال میزان صادرات روزانه ایران بیش از دو میلیون و 260 هزار بشکه در روز بود. آماری که از صادرات روزانه فعلی ایران فاصله فاحشی دارد و در مقطع فعلی هدف مقامات دولتی این است که بتوانند این رقم را به یک میلیون و 500 هزار بشکه برسانند. در واقع هدف‌گذاری صادرات نفتی ایران امسال شاید تنها بتواند 66 درصد از آن رقم سال 1388 را پوشش دهد. آن زمان این میزان فروش نفت ایران سهم 8/5‌درصدی از کل صادرات نفت جهان داشت. در خاورمیانه نیز میزان صادرات نفتی ایران سهم 13‌درصدی داشت. اما این میزان فروش نفت به دلیل میزان مناسب تولید در ایران بود. در سال 1388 میزان تولید نفت ایران روزانه سه میلیون و 576 هزار بشکه در روز بود. ایران با این میزان تولید نفت در سال 1388 بیش از پنج درصد از تولید نفت در جهان سهم داشت. در کشورهای خاورمیانه نیز تولید نفت ایران سهم 15‌درصدی داشت.

آن طور که مرکز آمار ایران گزارش داده در سال 2011 میلادی، کشور ایران از نظر تولید در بین کشورهای عضو اوپک مقام دوم را داشت و از نظر صادرات نفت خام نیز در این گروه چهارمین کشور محسوب می‌شد. از سوی دیگر در این گزارش اشاره شده که در سال 2011 ایران با عرضه 189 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی به بازار در بین کشورهای عضو اوپک رتبه اول را داشته است.

در مورد تولید فرآورده‌های نفتی در ایران بیشترین محصول تولیدشده نفت گاز بوده که روزانه 88 هزار مترمکعب تولید می‌شد. این میزان نسبت به سال 1387 بیش از چهار درصد رشد داشت. بعد از نفت گاز، بیشترین میزان تولیدشده در میان فرآورده‌های نفتی ایران محصول بنزین موتور بوده که روزانه بیش از 59 هزار مترمکعب تولید می‌شد. این میزان نیز در مقایسه با سال 1387 بیش از 15 درصد افزایش یافته بود. همچنین در سال 1388 ایران بیش از 18 هزار مترمکعب در روز نفت سفید و بیش از هشت هزار مترمکعب در روز گاز مایع تولید می‌کرد که میزان تولید این دو محصول در این سال نسبت به سال 1387 به ترتیب 13 درصد کاهش و سه درصد افزایش یافته بود.

همچنین میزان واردات محصولات نفتی این‌طور گزارش شده که بیش از 6/7 میلیارد لیتر بنزین موتور و بیش از 2/2 میلیارد لیتر نفت گاز در مجموع در این سال وارد کشور شد.

اما با این وضعیت تولید و واردات اشاره‌ای هم به میزان مصرف فرآورده‌های نفتی در سال 1388 شده است. در سال 1388 نفت گاز با مصرف 33 میلیون مترمکعب در سال بیشترین سهم مصرف در بین فرآورده‌های نفتی را داشته است. بنزین موتور نیز با مصرف سالانه 23 میلیون مترمکعب در رتبه دوم قرار داشت. موضوع قابل توجه دیگر این است که در تقسیم‌بندی مصرف بنزین موتور در استان‌های کشور پنج استان تهران با 8/22 درصد سهم، اصفهان با 6/7 درصد سهم، خراسان رضوی با 9/6 درصد سهم، فارس با 6/6 درصد سهم و خوزستان با 2/5 درصد سهم در مجموع حدود نیمی از مصرف بنزین موتور کشور را به خود اختصاص دادند. این در حالی است که از نظر جمعیت سهم استان تهران 6/19 درصد، استان اصفهان 4/6 درصد، خراسان رضوی 9/7 درصد، فارس 1/6 درصد و خوزستان شش درصد بوده است.

در این بخش از گزارش مرکز آمار ایران همچنین اشاره شده که به 72 درصد شهرهای کشور گازرسانی شده است. بر این اساس از 1105 شهر کشور به 792 شهر گازرسانی شده و به 57 شهر در حال گازرسانی بودند. براین اساس در بخش روستایی تا سال 1388 تنها به 21 درصد روستاها گازرسانی شده بود و از 40 هزار و 675 روستا تنها هشت هزار و 705 روستا دارای گاز شدند.