شریک خوب

روابط اقتصادی ایران و ترکیه طی سال‌های اخیر و از زمان به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه، اگرچه گاهی دچار تنش‌هایی شده، ولی هیچ‌گاه به طور کامل قطع نشده است. از زمان تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، این روابط شکل تازه‌ای به خود گرفت و ترکیه به عنوان یکی از شرکای تجاری مهم ایران، نقش مهمی را در برآورده کردن برخی از نیازهای اقتصادی کشورمان ایفا کرده است. گرچه گاهی نیز در این مسیر به مشکلاتی برخورده است. اکنون و با روی کار آمدن دولت جدید در ایران، روابط اقتصادی دو کشور وارد فاز جدیدی شده و با سفرهای مقامات، قراردادهای متعددی میان آنها منعقد شده است. در همین راستا، یک هیات بلندپایه تجاری به سرپرستی یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، برای انجام پاره‌ای مذاکرات تجاری و ملاقات با مقامات، به ترکیه سفر کرد. این سفر از روز یکشنبه 28 اردیبهشت شروع شد و نهایتاً روز جمعه 2 خرداد نیز به اتمام رسید. اعضای هیات تجاری ایران، شامل یحیی آل‌اسحاق (رئیس اتاق تهران)، سیدمحمدرضا بختیاری (معاون امور بین‌الملل اتاق تهران)، مسعود مالکی (معاون بخش آسیای اتاق تهران) و جمعی از ایرانیان فعال در حوزه‌های گوناگون صنعتی، تجاری و بانکی بود.

یکشنبه 28 اردیبهشت - تهران، آنکارا
هیات ایرانی، یکشنبه‌شب با پرواز ایران‌ایر از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) به سمت آنکارا رفتند. با رسیدن هیات ایرانی به پایتخت ترکیه، در پی هماهنگی‌های به‌عمل آمده از سوی سفارت ایران، بلافاصله اعضا برای استقرار به سمت هتل هیلتون آنکارا حرکت کردند. ساختمان این هتل، مجاور ساختمان سفارت ایران در آنکاراست. نام خیابانی که هتل در آن واقع شده نیز «تهران جاده سی» است. تعدادی از بانک‌های مهم ترکیه، از جمله هالک‌بانک، نیز در اطراف هتل شعبه دارند. در کنار بانک‌ها، مراکز تجاری متعدد و بوتیک‌های متنوع قرار دارد. همچنین پارک نسبتاً معروفی نیز در این ناحیه واقع شده که بخشی از شهرت آن به خاطر پرندگان متعدد و متنوعی است که در کنار حوض پارک زندگی می‌کنند. با فاصله کوتاهی از سفارت ایران در آنکارا، خیابانی تحت عنوان خیابان جان اف کندی قرار دارد که سفارت ایالات متحده آمریکا در آن واقع شده است. با تمام این اوصاف و روی هم رفته، می‌توان این منطقه از شهر آنکارا را به عنوان منطقه‌ای لوکس و با امکانات مناسب شهری در نظر گرفت.
با ورود هیات ایرانی به هتل هیلتون، علیرضا بیکدلی، سفیر ایران در ترکیه، به همراه فراز چمنی، رایزن بازرگانی سفارت و علیرضا جباری، رایزن اقتصادی سفارت، به استقبال یحیی آل‌اسحاق و همراهانش آمدند تا ضمن خوشامدگویی به آنها، مقداری در مورد برنامه‌های کاری نیز هماهنگی به عمل آورند. به این ترتیب نخستین شب اقامت هیات ایرانی در آنکارا با استقرار آنها در هتل همراه بود.

دوشنبه 29 اردیبهشت - آنکارا، ازمیر
صبح روز دوشنبه 29 اردیبهشت، پس از صرف صبحانه در هتل، برنامه جمعی هیات ایرانی آغاز شد. دوشنبه 29 اردیبهشت مصادف با 19 می، سالروز تولد آتاتورک و تعطیل رسمی در این کشور بود. تعداد زیادی از ساختمان‌های شهر آنکارا در این روز، پرچم‌های ترکیه را در اندازه‌های گوناگون برافراشته بودند و روی تعدادی از این پرچم‌ها نیز عکس آتاتورک نقش بسته بود. هیات ایرانی نیز نخستین برنامه خود را در این روز، به بازدید از مقبره آتاتورک اختصاص داده بود. روبه‌روی مقبره آتاتورک، دستفروشان ترک، پرچم‌های این کشور را می‌فروختند و گروهی دیگر نیز مشغول پخت‌وپز کباب‌های ترکی و فروش آنها بودند. داخل مقبره نیز جمعیت زیادی حضور داشت. هیات ایرانی، پس از این بازدید، برای استراحت و آماده شدن جهت دیدار با جمعی از بازرگانان و کارآفرینان ترکیه، به محل سفارت ایران در آنکارا عزیمت کرد. ملاقات تجار ایرانی با تجار ترک، در قالب یک ضیافت شام حدود ساعت 7 بعد از ظهر به وقت محلی (حدود ساعت 8:30 بعد از ظهر به وقت ایران) در حیاط سفارتخانه برگزار شد. در این برنامه، هیات‌های دو کشور پس از معرفی اعضای خود، مذاکرات تجاری‌شان را شروع کردند. یحیی آل‌اسحاق نیز طی سخنانی در این مراسم، ضمن اشاره به این نکته که مشکلات ایران در حال برطرف شدن است، گفت: «سابقه کار ایران و ترکیه نشان می‌دهد که باید روابط بین دو کشور به‌سرعت شکل بگیرد و شرایط سیاسی برای شکل‌گیری روابط نیز نسبت به گذشته بسیار بهتر شده است. اگر الان وارد تجارت نشویم، در صورت عادی شدن اوضاع تجاری ایران با دنیا، شرایط برای ترک‌ها بسیار سخت‌تر می‌شود، زیرا رقبای اروپایی نیز وارد میدان می‌شوند.» لذا او پیشنهاد کرد فرصت غنیمت شمرده شود و هرچه سریع‌تر روابط گسترش یابد.
با اتمام مذاکرات و ضیافت شام در سفارت ایران، هیات ایرانی به سمت فرودگاه آنکارا حرکت کرد تا این شهر را به مقصد ازمیر ترک کند.
به این ترتیب ساعاتی بعد، هیات ایرانی وارد فرودگاه عدنان مندرس ازمیر شد؛ فرودگاهی تازه‌ساز که نام آن برگرفته از نام شخصیت برجسته سیاسی ترکیه در سال‌های میانی قرن بیستم بود. ازمیر شهری ساحلی در غرب ترکیه است که به لحاظ تجاری، سومین شهر مهم ترکیه محسوب می‌شود. این شهر با داشتن کارخانه‌ها و مناطق آزاد صنعتی، در کنار دانشگاه‌ها و مراکز علمی‌اش، نقش مهمی در ارتقای اقتصاد ترکیه داشته و دارد. به گفته یکی از اعضای هیات ایرانی، قبلاً ایران در این شهر یک کنسولگری داشته است، ولی بعدها به خاطر تعداد کم ایرانیانی که در این شهر زندگی می‌کردند، این کنسولگری بسته شد. محل استقرار هیات ایرانی در ازمیر، هتلی به نام «کایا ازمیر» بود.

سه‌شنبه 30 اردیبهشت - ازمیر
صبح روز سه‌شنبه 30 اردیبهشت، پس از صرف صبحانه در هتل، برنامه فشرده کاری هیات ایرانی در ازمیر آغاز شد. نخستین برنامه، بازدید از اتاق بازرگانی ازمیر و ملاقات یحیی آل‌اسحاق با اکرم دمیرتاش (رئیس اتاق بازرگانی ازمیر) بود. به این ترتیب، ابتدا آقای دمیرتاش میزبان یحیی آل‌اسحاق در سالنی جداگانه بود که پیش از رفتن به سالن کنفرانس اصلی، صحبت‌های اولیه میان دو رئیس انجام شود. آل‌اسحاق خطاب به دمیرتاش، بروز حادثه معدنچیان در ترکیه را تسلیت گفت و برای رفع مشکلات آنها اظهار امیدواری کرد. دمیرتاش نیز آل‌اسحاق را در جریان روند رسیدگی به وضعیت بازماندگان و خانواده‌های معدنچیان قرار داد. در بخش دیگری از این ملاقات، یحیی آل‌اسحاق به سفر هیات ترک به ایران اشاره کرد و گفت: «شما در سفرتان به ایران شاهد بودید که کشور ما فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوبی دارد. این در حالی است که تنها بخشی از ظرفیت‌ها (و نه همه آنها) برای هیات ترک نمایش داده شد. ما در کشورمان امکانات بزرگ استانی داریم که به‌خوبی امکانات ازمیر هستند.» او در ادامه به بحث در مورد مناطق آزاد و همچنین مسائل گمرکی پرداخت و گفت: «زمانی‌که خود من وزیر بازرگانی بودم، حتی انبار کارخانه‌ها نیز تبدیل به گمرک شده بود. قبلاً هم که آقای کرباسیان معاون من در اتاق تهران بود، تجربه ایجاد مناطق گمرکی را داشتیم. اکنون نیز این پیشنهاد را پیگیری می‌کنیم و با روحیه‌ای که شما دارید، ان‌شاءالله مشکلات حل خواهند شد.» با پایان این ملاقات، روسای دو اتاق بازرگانی به هیات‌های همراه خود، که در سالن کنفرانس اتاق بازرگانی ازمیر مستقر بودند، پیوستند. به این ترتیب رسماً جلسه میان هیات‌های ایرانی و ترک آغاز شد و پس از صحبت‌های آل‌اسحاق و دمیرتاش، مذاکرات تجاری دوجانبه و چندجانبه میان اعضای هیات‌ها به جریان افتاد. در این مذاکرات، نمایندگانی از شرکت‌های تبلیغاتی، گردشگری، صنعتی و بخش‌های تجاری دیگر ترکیه حضور داشتند. پس از اتمام این مذاکرات، هیات ایرانی، میهمان هیات ترک به ‌صرف ناهار در محل اتاق بازرگانی ازمیر بودند. ساختمان اتاق بازرگانی ازمیر روبه‌روی آب‌های دریای اژه است و پنجره‌های رستوران آن نیز مشرف به آنجا. به این ترتیب، هنگام صرف ناهار حرکت کشتی‌ها از پشت شیشه‌ها توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کرد.
پس از اتمام کار در اتاق بازرگانی ازمیر، هیات ایرانی به بازدید از کارخانه درینلر رفت. فعالیت این کارخانه در حوزه تولید کمپرسور و ماشین‌های CNC و همچنین انجام پرس‌های سنگین است. بنا به گفته یکی از میزبانان، سال‌ها پیش یحیی آل‌اسحاق به بازدید این کارخانه رفته و در آنجا یک سخنرانی ایراد کرده بود. اکنون نیز در پی درگذشت رئیس‌ کارخانه، برای بازدید مجدد از آن و تسلیت به فرزندان رئیس‌ کارخانه، یحیی آل‌اسحاق و هیات تجار ایرانی همراهش به آنجا رفته بودند. در این بازدید، مسوولان کارخانه به استقبال آل‌اسحاق و هیات همراهش آمدند و بخش‌هایی از خط تولید کارخانه را برای آنها به نمایش گذاشتند.
برنامه بعدی، بازدید از منطقه آزاد ازمیر بود. این منطقه آزاد، با فراهم کردن معافیت‌های مالیاتی و گمرکی درصدد تسهیل فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی است. هیات ایرانی با استقرار در سالن کنفرانسی واقع در این منطقه آزاد، از توضیحات برخی از اعضای آن استفاده کردند و از آنها پذیرایی مختصری به عمل آمد. در حاشیه این بازدید نیز هیات تجار ایرانی با گروهی از همتایان فعال اقتصادی و تجاری ترک خود دیدار و مذاکره کردند.
با اتمام این بازدید، هیات ایرانی رهسپار دانشگاه اقتصاد ازمیر شد. این دانشگاه در انواع و اقسام رشته‌های مهندسی، علوم پایه، اقتصاد و بازرگانی، هنر، ارتباطات و معماری، در مقاطع تحصیلی گوناگون دانشجو می‌پذیرد. بر اساس اعلام یکی از مسوولان دانشگاه، در حال حاضر 104 دانشجوی خارجی در آن تحصیل می‌کنند و همچنین حدود 25 درصد از اعضای هیات علمی آن را نیز استادان خارجی تشکیل می‌دهند. این دانشگاه، که کاملاً خصوصی است، در سال 2001 میلادی تاسیس شده و ساختمان آن پیش از تاسیس، متعلق به یک هتل بوده است که با بازسازی آن، دانشگاه اقتصاد ازمیر تاسیس می‌شود. اکرم دمیرتاش (رئیس اتاق بازرگانی ازمیر) نیز عضوی از هیات امنای این دانشگاه است. هزینه‌های تحصیل قریب به اتفاق دانشجویان در حال تحصیل در دانشگاه نیز از خود آنها اخذ می‌شود. دمیرتاش در جریان بازدید یحیی آل‌اسحاق و تجار ایرانی از این دانشگاه اعلام کرد به افتخار یحیی آل‌اسحاق، یک بورسیه برای دانشجویی که اتاق بازرگانی تهران را معرفی کند، در نظر گرفته‌اند. یکی از نکات جالب در مورد دانشگاه اقتصاد ازمیر، وجود شعبه‌ای از قهوه‌خانه زنجیره‌ای «استارباکس» در آن بود. در پایان بازدید، مسوولان با ارائه عصرانه‌ای از هیات ایرانی پذیرایی کردند.
به این ترتیب برنامه‌های کاری هیات ایرانی در ازمیر به پایان رسید و پایان‌بخش همه اینها، شرکت در ضیافت شامی بود که در رستورانی جنب اسکله ساحلی ازمیر، به نام «رجب اوستا» برگزار شد. در این ضیافت، دمیرتاش نیز همتای خود در اتاق بازرگانی تهران را همراهی کرد.

چهارشنبه 31 اردیبهشت - ازمیر، آنکارا
صبح روز چهارشنبه 31 اردیبهشت، هیات ایرانی با مراجعه مجدد به فرودگاه عدنان مندرس ازمیر، برای پیگیری ادامه برنامه‌های سفر خود، ازمیر را به مقصد آنکارا ترک کرد. در آنکارا، نخستین برنامه هیات تجار ایرانی، بازدید از شرکت مهندسی هیدروپل بود. در خلال این دیدار نیز یحیی آل‌اسحاق به همراه سیدمحمدرضا بختیاری و مسعود مالکی به دیدار رئیس اتاق‌های بازرگانی ترکیه در ساختمان این مرکز رفتند. خود ترک‌ها از این ساختمان با عنوان TOBB نام می‌برند. در این ملاقات آقای آل‌اسحاق با ریفات حصارچیک‌اوغلو دیدار کرد. از نکات حاشیه‌ای جالب‌ توجه در مورد این دیدار، این بود که به‌رغم اینکه روسای اتاق‌های بازرگانی ترکیه از حدود 360 اتاق بازرگانی به پایتخت آمده بودند و حصارچیک‌اوغلو برنامه‌های فشرده‌ای داشت، با کمال صبر و دقت، پذیرای آل‌اسحاق در اتاقش بود. در این دیدار صمیمانه، دکتر آل‌اسحاق به وضعیت جدید ایران و عزم مسوولان برای توسعه روابط اشاره کرد و گفت: «ما هم به‌عنوان فعال بخش خصوصی، باورمان این است که ترکیه در همه شرایط (تحریم و غیر آن) شریک خوبی است.» پس از سخنان آل‌اسحاق، در ادامه حصارچیک‌اوغلو از انتخاب حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید ایران ابراز خوشحالی کرد و گفت: «از زمان آمدن آقای روحانی، صحبت‌ها و کارهایی که او انجام داده، هم برای ایران و هم برای منطقه نتایج مفیدی در برداشته است.» او افزود: «ما برادر هستیم، ولی کارهایی که انجام می‌دهیم، برادری‌مان را ثابت نمی‌کند. هرچقدر ایران آرامش و سلامتی داشته باشد، ترکیه هم آرامش و سلامتی دارد.» رئیس اتاق‌های ترکیه به این موضوع اشاره کرد که اخیراً پیام‌های خوبی از سوی ایران دریافت شده است. او گفت: «مثلاً آقای روحانی، آقای نهاوندیان را به‌عنوان رئیس دفتر خود انتخاب کرده است و این نشان‌دهنده توجه ویژه او نسبت به تجارت است.» سپس در پاسخ به اظهارات آل‌اسحاق، حصارچیک‌اوغلو نیز راهکارها و دغدغه‌هایی را بیان کرد. او از عزم موجود برای احیای مجدد جاده ابریشم با مرکزیت ایران سخن گفت و اینکه اگر خطوط ریلی میان دو کشور تکمیل شود، می‌توان از افغانستان و پاکستان، مستقیماً تا انگلستان طی طریق کرد.
پس از این ملاقات و عصر روز چهارشنبه 31 اردیبهشت، هیات ایرانی برای انجام مذاکرات تجاری، عازم اتاق صنایع آنکارا شد. در خلال این دیدار نیز یحیی آل‌اسحاق به دیدار نورالدین اوزدبیر، رئیس اتاق صنایع آنکارا رفت. آل‌اسحاق در سخنانی، مجدداً به همان مشکلاتی که در حضور حصارچیک‌اوغلو (رئیس اتاق‌های ترکیه) عنوان کرده بود، اشاره کرد و افزود: «رئیس‌جمهور ایران، دکتر روحانی، به زودی قصد سفر به ترکیه را دارد. دولت جدید، دولت اعتدال و تعامل است. در هر صورت ما فکر می‌کنیم به اصطلاح ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست ‌به‌ دست هم داده‌اند تا ما رشد کنیم. لذا، کمک شما در این زمینه حتماً نقشی جدی خواهد داشت.» او در ادامه از اوزدبیر برای سفر به ایران و دیدار با صنعتگران ایرانی دعوت کرد. آل‌اسحاق، همچنین شهرک‌های صنعتی ایران و ویژگی‌های آنها را نیز برای رئیس اتاق صنایع آنکارا تبیین کرد. در ادامه، نورالدین اوزدبیر، رئیس اتاق صنایع آنکارا، از توضیحات آل‌اسحاق تشکر کرد و گفت: «ملتی که در این جغرافیا با هم زندگی می‌کنند، حتماً باید اتحاد داشته باشند. درست است که ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست‌ به ‌دست هم داده‌اند، ولی شیطان هم بیکار ننشسته است.» اوزدبیر در ادامه با اشاره به متفاوت بودن ساختار ژنتیک کشورهای ایران و ترکیه با دیگر کشورهای منطقه گفت: «برخی از کشورها (شیطان) دنیا را ملک شخصی خودشان می‌دانند و درنتیجه هر اقدامی را برای جلوگیری از پیشرفت ما انجام می‌دهند. جمعیت 150 میلیونی ایران و ترکیه، متمم یکدیگر هستند. اینجا وظیفه خطیری بر دوش‌مان گذاشته می‌شود. زیرا برای به ثمر نشستن سیاست میان دولت‌ها، باید روابط‌مان بهبود داشته باشد.» در ادامه اوزدبیر، پیشنهاد تشکیل یک نهاد میانجی را ارائه کرد که به دعاوی میان تاجران ایرانی و ترک در دو کشور رسیدگی کند تا به این ترتیب هم در جهت اعتمادسازی گام برداشته شود و هم اینکه فرآیند رسیدگی به دعاوی دو کشور کوتاه‌تر شود. آل‌اسحاق نیز ضمن استقبال از این پیشنهاد، اعلام کرد پس از بررسی آن، نتیجه را از طریق سفارت ایران در آنکارا به اطلاع خواهد رساند. به این ترتیب و پس از این دیدار، برنامه‌های کاری هیات ایرانی در آنکارا در روز چهارشنبه 31 اردیبهشت به پایان رسید.

پنجشنبه اول خرداد - آنکارا، استانبول
بعدازظهر روز پنجشنبه اول خرداد، هیات تجار ایرانی به سرپرستی یحیی آل‌اسحاق، در ادامه اقامت‌شان در شهر آنکارا، میهمان معاون رئیس اتاق بازرگانی استانبول بودند و با او و انجمن کارفرمایان صنایع ترکیه (TUMSIAD) دیدار کردند. این دیدار در محل اتاق بازرگانی استانبول انجام شد. در ابتدای برنامه، نماینده اتاق بازرگانی آنکارا، ضمن ابراز خرسندی از میزبانی اعضای هیات ایرانی و یحیی آل‌اسحاق، به روابط تاریخی دو کشور اشاره کرد و گفت: «من هم به‌عنوان مدیر روابط خارجی و تجارت خارجی اتاق بازرگانی آنکارا، اعلام آمادگی برای همکاری با شما در هر زمینه‌ای می‌کنم. ما از میزبانی شما خوشحالیم.»
سپس دکتر آل‌اسحاق سخنرانی خود را آغاز کرد. او ابتدا به خاطر تاخیر ورود هیات ایرانی به جلسه عذرخواهی کرد و از مسوولان نشست، بابت تنظیم وقت برای تشکیل جلسه، به‌رغم حجم زیاد مشغولیت‌ها تشکر کرد. او گفت: «این اولین سفر ما به ترکیه نیست. من چند سال قبل هم آمده بودم که در آن سفر هم مذاکرات خوبی داشتیم. بین این دو سفر اوضاع بسیار فرق کرده است. هیات‌های زیادی رفت‌وآمد کردند و شرکت‌های زیادی در دو کشور مشغول فعالیت هستند. ما هم از این موضوع خوشحالیم و امیدواریم اوضاع روزبه‌روز بهتر شود.» رئیس اتاق بازرگانی تهران، در ادامه ضمن اشاره به حجم مبادلات 15 میلیارد دلاری فعلی میان ایران و ترکیه، ابراز امیدواری کرد کف حجم تجارت میان دو کشور به رقم 30 میلیارد دلار برسد. دکتر آل‌اسحاق، همچنین به امکان همکاری ایران و ترکیه در بازارهای سومی نظیر بازار عراق و کشورهای شمال آفریقا اشاره کرد. او همچنین از عزم برای سرمایه‌گذاری در حد 500 تا 700 میلیارد دلار طی پنج سال آتی در ایران سخن گفت. پس از اظهارات آل‌اسحاق، برای شروع مذاکرات میان هیات تجار ایرانی و همتایان ترک خود، هیات ایرانی خود را معرفی کردند و به این ترتیب مذاکرات آغاز شد.
با پایان برنامه هیات ایرانی در ساختمان انجمن کارفرمایان صنایع ترکیه، برنامه‌های کاری این هیات در آنکارا به پایان رسید. سپس این هیات به فرودگاه آنکارا رفت تا آنجا را به مقصد فرودگاه آتاتورک استانبول ترک کند؛ فرودگاهی که در قسمت اروپایی استانبول و در جوار آب‌های نیلگون دریا قرار دارد. استانبول، شهری با قدمت بسیار زیاد در شمال غربی ترکیه است که به نوعی مرز میان دو دریای سیاه و مرمره محسوب می‌شود و در عین حال آسیا را نیز از اروپا جدا می‌کند.
به هنگام ورود هیات ایرانی به استانبول، اعضایی از سرکنسولگری ایران در استانبول به استقبال هیات در فرودگاه آمدند. سپس هیات ایرانی برای استقرار، عازم هتل اینترکنتیننتال استانبول شدند، تا ضمن استراحت، خود را برای برنامه‌های روز آخر آماده کنند.
هتل اینترکنتیننتال، جنب میدان معروف تقسیم قرار دارد. میدان تقسیم و خیابان‌های اطرافش، حتی در ساعات پس از نیمه‌شب نیز مملو از جمعیت است؛ جمعیتی که در حال قدم زدن هستند، در کافه‌ها، رستوران‌ها و نمایشگاه‌های هنری حضور دارند و این منطقه از استانبول را زنده نگه می‌دارند.

جمعه 2 خرداد- استانبول
روز جمعه 2 خرداد، هیات تجار ایرانی به سرپرستی یحیی آل‌اسحاق، در نخستین دیدار خود در شهر استانبول، به مجمع صادرکنندگان ترکیه (TiM) رفتند. در این دیدار، ضمن مذاکره تجار ایرانی با تجار ترک، یحیی آل‌اسحاق (رئیس اتاق بازرگانی تهران) به همراه سیدمحمدرضا بختیاری (معاون امور بین‌الملل اتاق تهران) با اعضای هیات مدیره مجمع صادرکنندگان ترکیه مذاکره کردند.
در ابتدای این جلسه، رئیس هیات مدیره مجمع صادرکنندگان ترکیه، ضمن تشکر از هیات ایرانی گفت: «هفته گذشته ما در تهران و تبریز بودیم. از میهمان‌نوازی و صمیمیت و خون‌گرمی شما تشکر می‌کنیم. خوبی بازدید هفته گذشته ما این بود که 80 درصد از تاجران همراه ما، بار اول‌شان بود که به ایران می‌آمدند. هیات همراه ما، از ما تقاضای گسترش روابط با شما را داشتند. باید دو طرف همت بیشتری از خودشان نشان بدهند که بتوانیم سرمایه‌گذاری بیشتری از طرف تاجران ایرانی و ترک داشته باشیم.» پس از این سخنان، آل‌اسحاق نیز سخنان خود را آغاز کرد. او پس از تشکر و ابراز خشنودی از حضور هیات ترک در تهران، در بخش دیگری از سخنانش گفت: «آقای دمیرتاش در ازمیر حرف زیبایی زد. او گفت 75 میلیون نفر جمعیت ترکیه و 75 میلیون نفر جمعیت ایران، جمعاً حدود 150 میلیون نفر می‌شوند. در بازارهای اطراف نیز جمعیتی حدوداً 300 میلیون نفری وجود دارد. بنابراین در مجموع، دو کشور ایران و ترکیه با بازاری حدوداً 450 تا 500 میلیون نفری در منطقه مواجه هستند. ظرفیت‌های بالقوه ما و شما امکان افزایش حجم تجارت بین دو کشور را دارد. یعنی نیروی انسانی در هر دو کشور، به‌اندازه کافی وجود دارد، سابقه همکاری نیز به‌اندازه کافی وجود دارد، تکنولوژی و دانش فنی نیز به‌اندازه کافی موجود است، ترکیب منابع‌مان نیز به‌گونه‌ای است که مکمل یکدیگر است. یعنی شما برای توسعه‌تان، به انرژی‌های بیشتر مثل نفت، گاز و پتروشیمی نیاز دارید و ما هم به چنین مواردی نیاز داریم. علاوه‌ بر این، ما نیازهای دیگری نیز داریم. نوع ارتباط شما با بازارهای جهانی، به‌گونه‌ای است که ما می‌توانیم نیازمان را در این رابطه فراهم کنیم.» او در بخش دیگری از سخنانش گفت: «اگر رابطه تجاری بین دو کشور بخواهد از 15 میلیارد دلار به 30 میلیارد دلار برسد، یک فاصله حدوداً 20 میلیارددلاری بین دو کشور پدید می‌آید. این فاصله چگونه باید پر شود؟ یا باید ما طلا و دلار بگیریم، یا آنکه باید مبادلات کالا، خدمات و سرمایه‌گذاری مشترک شکل بگیرد. پس برای انجمن صادرکنندگان فرصت بسیار خوبی است که بخواهد در کاهش این فاصله نقش ایفا کند.»
پس از اتمام کار هیات تجار ایرانی در مجمع صادرکنندگان ترکیه، این هیات به همراه دکتر آل‌اسحاق، عازم ضیافت ناهار در ساختمان انجمن کارآفرینان فعال استانبول شدند. در این ضیافت از یحیی آل‌اسحاق و سیدمحمدرضا بختیاری و همچنین هیات ایرانی تقدیر و تشکر به عمل آمد و آقایان آل‌اسحاق و بختیاری نیز هر یک سخنان کوتاهی را ایراد کردند. داخل ساختمان انجمن کارآفرینان فعال استانبول، منقش به اشعاری از مولانا بود و طراحی داخلی آن، حکایت از پیوند فرهنگی نزدیک میان ایران و ترکیه داشت.
بعدازظهر روز جمعه 2 خرداد نیز، یحیی آل‌اسحاق در سرکنسولگری ایران در استانبول میزبان جمعی از ایرانیان مقیم ترکیه و اعضای هیات مدیره انجمن ISIAD (انجمن تجار و کارآفرینان ایرانی) بود. او در این جمع، به 24 بند اقتصاد مقاومتی ابلاغ‌شده از سوی رهبر انقلاب اشاره کرد و گفت جهت‌گیری فعلی اقتصادی بر پایه اقتصاد بازار آزاد است، ولی به‌گونه‌ای که واقعیت‌نگر و آرمان‌گرا نیز باشد. او در این رابطه افزود: «ما رشد و توسعه را در کنار عدالت می‌خواهیم.» آل‌اسحاق با اشاره به پایان یافتن دوران مصادره‌ها و اقتصاد سوسیالیستی، از امنیت سرمایه‌گذاری سخن گفت و رویکرد فعلی جمهوری اسلامی را تعاملی دانست و نماد این حرکت تعاملی را نیز دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهور، و دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه، نام برد.
پس از این دیدار، ضیافت شام در سرکنسولگری ایران در استانبول برگزار شد. با پایان این برنامه، سفر کاری هیات تجاری ایران به آخرین ساعات خود نزدیک می‌شد و در نتیجه این هیات به سرپرستی دکتر آل‌اسحاق، سرکنسولگری ایران در استانبول را به مقصد فرودگاه آتاتورک استانبول ترک کردند تا با پرواز به تهران، به سفر خود در ترکیه پایان دهند.