یک انجمن و آرزوهای بربادرفته

مدت‌هاست که انجمن اقتصاددانان ایران فعالیت می‌کند، اما اکنون فعالیتش تنها به یک بار دعوت برای سخنرانی در ماه محدود شده است. مدت‌هاست که این انجمن شکل گرفته و اتفاقاً مدت‌هاست که از آن اهداف و آرزوهای اولیه‌اش خبری نیست و همه آنها به ورطه فراموشی سپرده شده است. آرمان‌هایی که مرحوم پیرنیا و فرهنگ را ترغیب کرد چنین نهادی را تاسیس کنند. آن روزها تمام دغدغه این انجمن گسترش علم اقتصاد در کشورمان و نیز معرفی چهره‌های برتری که در این زمینه فعالیت و پژوهش می‌کردند، بود. هر چند مرحوم دکتر منوچهر فرهنگ و همراهان‌شان بعد از انقلاب اسلامی بسیار تلاش کردند این مجموعه را روی پا نگه دارند اما امروز تمام فعالیت انجمن اقتصاددانان کشورمان محدود به آن شده است که هر از چند گاهی جلسات سخنرانی برگزار کند. البته شاید همین میزان فعالیت از دیدگاه‌شان موثر است اما به نظر کافی نمی‌آید. دیگر هیچ خبری از آن انجمن سابق نیست و تنها نامی از آن باقی مانده که تا به امروز نتوانسته است خود را به عنوان یک نهاد معتبر و تاثیرگذار معرفی کند. این انجمن حتی آن استقلال لازم برای یک نهاد مردمی را به دست نیاورده است. یک انجمن علمی مانند این مجموعه هیچ‌گاه نباید زیر چتر دولت و یا حتی بخش خصوصی قرار بگیرد. درست است که در حال حاضر زیر نظر بخش خصوصی فعالیت می‌کند اما باید از نظر مالی، مکانی و خط فکری مستقل شوند و مستقل عمل کنند. ولی متاسفانه هیچ یک از این فاکتورهای مهم را ندارد. این انجمن در دل اتاق بازرگانی جا خوش کرده است و به نظر می‌رسد تلاشی در راستای مستقل‌سازی آن انجام نمی‌شود. در هیچ کجای جهان یک انجمن این‌گونه فعالیت نمی‌کند. حال اگر از مساله عدم استقلال این نهاد علمی بگذریم در نگاه بعدی می‌توان از دیگر معایبش در عملکرد به مشکلات داخلی و مدیریتی آن اشاره کرد؛ زیرا با نگاهی اجمالی به فعالیت‌های چند سال اخیرشان هم می‌توان تشخیص داد که فعالیت این نهاد در برگزاری چند جلسه سخنرانی خلاصه شده است و بی‌برنامگی و عدم کفایت مدیریتی در بخش‌های مختلفش به وضوح دیده می‌شود. همه این نواقص از مقدار و سطح اطلاع‌رسانی تا فعالیت‌های راهبردی که در برنامه‌های خود گنجانده‌اند پیداست و مسوولان این انجمن تنها برای بقا تلاش می‌کنند و هیچ دید تاکتیکی برای پیمودن مسیر دستیابی به اهداف‌شان ندارند. با این روند، انجمن هرگز یک مجموعه با زیر‌ساخت قوی نخواهد بود. مدیران این انجمن باید بدانند تا زمانی که حتی خصوصیات اولیه و بنیادین یک انجمن را دارا نباشند و دستیابی به آنها محقق نشود هیچ‌گاه نمی‌توانند تاثیرگذار باشند. با ادامه این روند، انجمن بی‌شک در آینده نزدیک نه‌تنها اعضای مهم و ارزشمندش را از دست می‌دهد، بلکه سیری رو به زوال را طی خواهد کرد. بهتر است مدیران این انجمن با استفاده از دیدگاه‌ها و راهکارهای کارشناسان گام‌هایی در این راستا بردارند، تا با یک برنامه منسجم، اهداف اولیه و ارزش و اعتباری را که مرحوم پیرنیا و فرهنگ برایشان تلاش کردند و این مجموعه را تاسیس کردند و در راه موفقیتش از جان مایه گذاشتند به واقعیت محض بدل کنند.