بی‌تصمیمی تصمیم‌گیران

رهبران اقتصادی جهان و کشورهای عضو G20 شامل روسای بانک‌های مرکزی و وزرای مالیه کشورها و کارشناسان اقتصادی، در روز 21 آوریل و در پایان اجلاس بهاره صندوق بین‌المللی پول، هدف اصلی خود را افزایش رشد اقتصاد جهان و میزان اشتغال عنوان کردند اما راهکارها و روش‌های بسیار متفاوت و بعضاً متضادی را برای رسیدن به این هدف واحد پیشنهاد کردند. تارمان شارموگاراتنام رئیس بخش سیاستگذاری مالی صندوق گفت: «ما هنوز بحران اقتصادی را پشت سر نگذاشته‌ایم. در مقایسه با اجلاس سال گذشته، امسال اعضا تمرکز بیشتری روی اشتغال و رشد اقتصادی داشتند. اما متاسفانه راه واحد و سریعی برای رسیدن به وضعیت مطلوب از نظر اشتغال و رشد اقتصادی وجود ندارد و اعضا نیز نتوانستند بر سر یک راه‌حل واحد به توافق نهایی برسند.» وی همچنین نسبت به تاکید بیش از حد بر سیاست‌های پولی برای مهار بحران هشدار داد. به عقیده او ترکیبی از سیاست‌های مالی و پولی و ساختاری برای بهبود شرایط لازم است و این سیاست ترکیبی مطمئناً باید با اصلاحات و برقراری انضباط مالی و ساختاری همراه باشد و هرگونه سیاست تک‌بعدی می‌تواند بیش از سود، به اقتصاد جهان ضرر وارد کند. بعد از یک هفته جلسات فشرده رسمی و غیررسمی در واشنگتن، سوالات اساسی وجود دارد که همچنان بی‌پاسخ مانده و متاسفانه اتفاق نظری در مورد جواب آنها نیز وجود ندارد. مثل این سوال‌ها که سیاست‌های بهینه مالی چیست؟ استفاده از مشوق‌های مالی چه اثری بر اقتصاد کشور استفاده‌کننده و سایر کشورها خواهد داشت؟ و مهم‌تر از همه، علت روند کند بهبود اقتصاد جهانی چیست؟ پاسکال لامی، مدیر کل سازمان تجارت جهانی در اظهار‌نظری علت اصلی این عدم توافق را توجه بیش از حد شرکت‌کنندگان به ملاحظات سیاسی و محبوبیت در داخل کشور‌های خود دانست. به اعتقاد او شرکت‌کنندگان در این کنفرانس به هدف اصلی آن که همکاری بین‌المللی برای تعیین راه‌حلی جهت رشد پایدار اقتصاد جهان و بهبود وضعیت اشتغال بود، پایبند نبودند و به جای اهداف بلند‌مدت بر هدف‌های کوتاه‌مدتی که باعث افزایش محبوبیت‌شان می‌شد، تمرکز کرده بودند.
اعضای صندوق در این اجلاس از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواستند به اقدامات خود برای تشکیل یک اتحادیه بانکی سرعت ببخشند و بر حل مشکلات بانک‌های کشورهای عضو، با هر روشی که لازم است (از جمله تجدید ساختار، تعویض مدیران، نحوه اداره و...) تاکید کردند و حتی در صورت لزوم تعطیل کردن کامل بانک‌های مشکل‌دار به کشورهای عضو اتحادیه اروپا توصیه شد. اولویت تعیین‌شده برای ژاپن و ایالات متحده اما، تثبیت سیاست‌های مالی میان‌مدت در این دو کشور بود، همچنین سیاست انبساطی بانک مرکزی ژاپن برای مقابله با تورم منفی این کشور مناسب تشخیص داده و از آن تقدیر شد. همچنین اجلاس با تعهد کشورهای ثروتمند مبنی بر افزایش ظرفیت وام‌دهی صندوق بین‌المللی پول آغاز شد. این تعهد با هدف مقابله با احتمال بدتر شدن وضعیت کشورهای مقروض عضو اتحادیه اروپا گرفته شد. اما می‌توان گفت بیشتر وقت این اجلاس به جدال‌های لفظی بین اعضا گذشت، عده‌ای از اعضا اقدام دولت و بانک مرکزی ژاپن در مورد چاپ پول را «جنگ پولی» نامیدند. وزیر خزانه‌داری آمریکا دولت‌های اروپایی را متهم کرد با کاهش تقاضای واردات خود، اقدام به تضعیف بیشتر اقتصاد جهان می‌کنند و... شاید تراژیک‌ترین بخش این اجلاس این بود که کشورهایی که در گذشته نه‌چندان دور، رهبران اقتصادی جهان محسوب می‌شدند و دور هم جمع شدن‌شان رقم‌زننده آینده اقتصاد کشورهایشان و بقیه جهان بود، حالا روزها بحث می‌کنند بدون اینکه بتوانند کوچک‌ترین نتیجه‌ای از این بحث‌ها بگیرند که اگر نمی‌تواند بر اقتصاد جهان تاثیرگذار باشد، لااقل باعث بهبود اقتصاد کشورشان شود.