سودای سود

سایه فتحی: مسکن همواره مهم‌ترین پناهگاه در برابر رشد تورم برای سرمایه‌های مردم بوده است. به‌طور تاریخی اولین گزینه‌ای که مردم برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، بازار مسکن است. به همین دلیل این بازار همواره از جذابیت برخوردار است. در شرایطی که ارزش پول در حال کاسته شدن است، انتظارات تورمی اوج می‌گیرد و به بی‌ثباتی اقتصاد دامن می‌زند که بخشی از آن ناشی از سیاستگذاری‌های غلط است. دیگر مردم اطمینانی به وضعیت ندارند به همین دلیل تمایل چندانی برای حفظ پول نقد ندارند و به هر بازاری سرک می‌کشند تا ارزش پول خود را حفظ کنند. در چنین شرایطی به اصطلاح گفته می‌شود پول داغ شده است، چراکه مردم دیگر پول را در دستان خود نگه نمی‌دارند. زیرا آن پول آنقدر داغ شده که دستانشان را می‌سوزاند تا اندازه‌ای که دیگر نمی‌شود سوزش آن را تحمل کرد. در این وضعیت بازارهای سرمایه‌گذاری مورد توجه عموم مردم قرار می‌گیرد و سیل نقدینگی وارد این بازارها می‌شود. بازارها در شرایط فعلی بازهم در معرض موج نقدینگی قرار دارند؛ یکی از آنها، بازار مسکن است. از ابتدای سال تاکنون شاهد رشد قیمت مسکن به نسبت ماه‌های آخر سال گذشته هستیم که علت پیشی گرفتن تقاضای سرمایه‌گذاری به نسبت تقاضای مصرفی در این بازار است. تحلیلگران می‌گویند به صورت کلی تولید مسکن در ایران همواره از میزان تقاضای آن پایین‌تر است. ساخت‌وساز آنقدر پایین است که تقاضای خفته را به وجود آورده است. بنابراین رشد قیمت مسکن در آینده محتمل است. در چنین وضعیتی شاهدیم که قیمت‌ها در بازار مسکن عجیب و غریب تعیین می‌شوند. اگرچه اکنون با افزایش تدریجی فروشندگان در بازار مسکن مواجهیم اما ظاهراً آنها فروشنده واقعی نیستند. اغلب آنها با احتساب تورم احتمالی فصل تابستان، قیمت‌های پیشنهادی خود را ارائه داده‌اند که از توان مالی بسیاری از مردم خارج است. تنها افرادی که به قصد سرمایه‌گذاری در این بازار حضور دارند در تلاش‌اند تا خریدی را انجام دهند. با این حال در این اوضاع و احوال ورود به بازار مسکن نقدینگی زیادی می‌خواهد که لازمه ورود به دیگر بازارها نیست و هرچه زمان می‌گذرد بلیت ورود مردم به بازار مسکن گران‌تر می‌شود. حتی گزارش‌ها حاکی از کوچ سرمایه‌ها به حاشیه کلانشهرهاست. به‌طور مثال بازار مسکن حومه تهران که تا چند وقت پیش بیشتر تقاضای مصرفی را پاسخ می‌داد حالا با افزایش شدید قیمت‌ها و کاهش عرضه در تهران، ردپای تقاضای سرمایه‌گذاری در این مناطق هم دیده می‌شود. گفته می‌شود در شرایط فعلی متوسط قیمت واحدهای مسکونی در تعدادی از شهرهای حومه تهران حدود یک‌سوم میانگین قیمت آپارتمان در پایتخت است و این رقم در حال رشد قابل توجهی است هرچند رکود در معاملات وجود دارد این رکود بسیار کمتر از رکود معاملات در شهر تهران است. در این بین هم سیاستگذار همچنان منفعل عمل می‌کند و با راهکاری دستوری، سرکوب قیمتی و توصیه به خانه نخریدن در تلاش برای کنترل بازار مسکن است در حالی که هر یک از این عوامل آتش افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن را شعله‌ورتر می‌کند. به هر ترتیب در این پرونده استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در بازار مسکن را بررسی می‌کنیم که اکنون خانه یا زمین بخریم یا نخریم؟