شناسه خبر : 27546 لینک کوتاه
تاریخ انتشار:

نفرین منابع

دزدی کلان نفت

آلن لایل اصلاً خوشحال نیست. بنگاه نفتی ماجراجوی او پول هنگفتی را برای اکتشاف نفت در پترونیا هزینه کرد. این مستعمره سابق به خاطر پشم کشمیر شهرت دارد. شرکت آقای لایل مدت‌ها قبل از آنکه شرکت‌های دیگر علاقه‌مند باشند به پترونیا آمده بود. انتظار می‌رفت پس از انعقاد قرارداد با دولت حاکم او به سرعت به منفعت برسد اما در انتخابات سال گذشته رئیس‌جمهور جدیدی بر سر کار آمد که وعده‌ می‌داد قراردادهای بهتری را برای مردم به مذاکره می‌گذارد.

آلن لایل اصلاً خوشحال نیست. بنگاه نفتی ماجراجوی او پول هنگفتی را برای اکتشاف نفت در پترونیا هزینه کرد. این مستعمره سابق به خاطر پشم کشمیر شهرت دارد. شرکت آقای لایل مدت‌ها قبل از آنکه شرکت‌های دیگر علاقه‌مند باشند به پترونیا آمده بود. انتظار می‌رفت پس از انعقاد قرارداد با دولت حاکم او به سرعت به منفعت برسد اما در انتخابات سال گذشته رئیس‌جمهور جدیدی بر سر کار آمد که وعده‌ می‌داد قراردادهای بهتری را برای مردم به مذاکره می‌گذارد. آقای لایل نگران است که رئیس‌جمهور جدید دوباره مذاکرات را از سر گیرد. این کار هم سودآوری شرکت او و هم درآمدزایی برای کشور را به تاخیر خواهد انداخت. خانم رئیس‌جمهور از چهار مشاور خارجی که قبلاً هیچ‌گاه به سرزمین او پا نگذاشته بودند دعوت کرد تا به او مشاوره دهند. آقای لایل در هتل کپیتال نگرانی‌های خود را با مهمانان مطرح می‌کرد که متوجه شد یکی از مشاوران خارجی به حرف‌هایش گوش می‌دهد. 

آقای لایل و کشور پترونیا هیچ‌کدام وجود خارجی ندارند بلکه شخصیت‌های یک بازی جدید آنلاین هستند که موسسه حاکمیت منابع طبیعی (NRGI) اندیشکده مستقر در نیویورک و لندن آن را ساخته است. این اندیشکده بر آن است تا مدیریت نفت، گاز و ثروت‌های معدنی را در کشورهای در حال توسعه بهبود بخشد. شما به عنوان بازیگر این بازی در نقش آن مشاور مزاحم خارجی ظاهر می‌شوید که به استراق سمع مشغول است. ماجراجویی‌های شما در این بازی شما را علاوه بر مهمانی هتل به کاخ ریاست جمهوری، کافه‌ها و بازارهای پایتخت و منطقه ساحلی نفتلا می‌برد. جایی‌که نفت کشف شده است. 

موسسه حاکمیت منابع طبیعی در دوره‌های آموزشی خود همواره از نقش بازی کردن استفاده می‌کند. موسسه امیدوار است این بازی که ظرف سه سال و با هزینه 130 هزار پوند ساخته شده است بتواند مخاطب‌های زیادی را جلب کند و از جمله مورد توجه فعالانی قرار گیرد که در کشورهایی شبیه پترونیا هستند. جد میلر (Jed Miller) یکی از کارمندان سابق موسسه بازی را «دزدی کلان نفت» می‌نامد. 

در واقعیت، این بازی بیشتر از آنچه اعتیادآور باشد آموزنده است. خانم کاترینا از موسسه می‌گوید آزادی بازیکنان ضرورتاً محدود شده است و حتی تصمیمات اشتباه نیز شما را از طرح اصلی دور نمی‌کند. اولویت‌های سازندگان بازی در داخل آن مطرح می‌شوند. به عنوان مثال، حتی رانندگان تاکسی نیز از ضرورت شفافیت در داده‌های درآمدی صحبت می‌کنند. 

با این حال، بازی مشکلات و برزخ موجود در کشورهایی شبیه پترونیا را انعکاس می‌دهد. آیا دولت باید یک جریان درآمدی را از طریق حقوق خاص بهره‌برداری مسدود سازد یا خطر ارائه سهام مالکانه را بپذیرد؟ آیا دولت باید در جست‌وجوی ایجاد مهارت محلی و جذب کارکنان بومی باشد یا اینکه سراغ بنگاه‌ها و دانش خارجی برود؟ پس‌انداز کردن درآمدهای نفتی برای آینده به ثبات اقتصاد کمک می‌کند اما همزمان می‌تواند به نومیدی رای‌دهندگان بینجامد و رئیس‌جمهور بعدی پول‌های زیادی برای ولخرجی داشته باشد. 

حتی متخصصان نیز از این بازی درس می‌گیرند. علاوه بر این، آنها از لطیفه‌هایی که هرچندگاه  در بازی مطرح می‌شود لذت می‌برند. یکی از مشاوران خارجی به‌شدت تلاش دارد کتاب جدید خود با عنوان «رشد بیگ‌بنگ» را تبلیغ کند. دیگری الگویی از نیکلا وودرف وکیل موسسه حاکمیت منابع طبیعی است. آقای لایل، متخصص فرانسوی حوزه نفت، تصویری از رابرت پیت‌مان رئیس‌ برجسته بخش قراردادهای شفاف موسسه را تداعی می‌کند. 

موسسه حاکمیت منابع طبیعی تنها بنگاهی نیست که به ماجراجویی در حوزه بازی‌های جدی می‌پردازد. معرفی پترونیا یادآور الیزابت نیوبری از مرکز ویلسون است که بازی‌هایی در مورد سیاست دولت آمریکا می‌ساخت. به عنوان مثال در بازی «کشتی بودجه‌ای» بازیکنان تلاش می‌کنند بدهی عمومی دولت را کاهش دهند در حالی که اهداف ملی را دنبال می‌کنند. آنها می‌توانند در نقش دونالد ترامپ ظاهر شوند، خانم کوای عقیده دارد که فیلم‌هایی مانند آواتار یا پلنگ سیاه نشان می‌دهند سیاست‌های منابع طبیعی انعکاس فرهنگی زیادی دارد. او می‌گوید ما قصد داریم با این موج هماهنگ شویم. 

منبع: اکونومیست

دراین پرونده بخوانید ...