اقتصاد دستمزد پایین

برنامه برگزیت برای پایان دادن به آزادی جابه‌جایی نیروی کار از اتحادیه اروپا به بریتانیا صرفاً در پی جلب رضایت مخالفان مهاجرت نبود. طرفداران خروج از اتحادیه از حل مشکل ریشه‌دار بهره‌وری صحبت می‌کردند. بوریس جانسون که در سال 2021 نخست‌وزیری را بر عهده داشت آینده را با عبارت «دستمزد بالا، مهارت بالا و بهره‌وری بالا» توصیف می‌کرد. چنین آینده‌ای فقط به این شرط تحقق پیدا می‌کرد که بریتانیا اعتیاد خود را به نیروی کار ارزان کنار می‌گذاشت. از سال 2010 به بعد، بریتانیا شاهد کندی شدید رشد بهره‌وری به ویژه در بخش‌های دارای دستمزد پایین مانند فرآوری غذا بود. در سال 2015، بهره‌وری کارگران آلمانی، فرانسوی و هلندی در مشاغل کم‌دستمزد 30 درصد بیشتر از همتایان بریتانیایی آنها بود. در دهه قبل از آن بریتانیا بیشترین مهاجرت به داخل را تجربه کرد. حدود 5 /1 میلیون نفر از اروپای شرقی آمدند و عمدتاً در مشاغل کم‌دستمزد جذب شدند. از دیدگاه طرفداران برگزیت این واقعیت‌ها با یکدیگر ارتباط داشتند. آنها همچنین عقیده داشتند که مهد انقلاب صنعتی در استفاده از فناوری‌ها از دیگران عقب مانده است. طبق گزارش فدراسیون بین‌المللی روباتیک، بریتانیا خودکارسازی (اتوماسیون) کمتری نسبت به دیگر اقتصادهای پیشرفته داشته است. برخی می‌گفتند که کارگران لهستانی و رومانیایی را می‌‌توان با روبات‌های برداشت محصول جایگزین کرد. اکثر اقتصاددانان نظری متفاوت داشتند و این دیدگاه طرفداران برگزیت که مهاجران کم‌مهارت درآمدها را کاهش می‌دهند زیر سوال بردند. به عقیده این اقتصاددانان، افزایش عرضه نیروی کار تقاضا را بالا می‌برد و اثرات آن بر دستمزدها را خنثی می‌کند. مهاجرت از طریق تسهیل تخصصی‌سازی به افزایش بهره‌وری کمک می‌کند. اما در برخی موارد، نیروی کار ارزان سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. یک پژوهش نشان می‌دهد که حذف کارگران مزارع مکزیکی در دهه 1960 باعث شد کشاورزان آمریکایی سرمایه‌گذاری بیشتری در مکانیزه کردن مزارع انجام دهند. رویه‌های مشابهی در صنایع تولید شراب در استرالیا و کالیفرنیا مشاهده شد. آیا همین رویداد در بریتانیا اتفاق می‌افتد؟  این آزمایش موفقیت‌آمیز نبود. بخش مواد غذایی نمونه‌ای از اشکالات پدیدآمده بود. از زمان برگزیت، تولید واقعی به ازای هر کارگر بخش کشاورزی و تولید غذا نه‌تنها افزایش نداشت، بلکه در برخی فصل‌ها کاهش یافت. همچنین هیچ پیشرفتی در خودکارسازی به‌دست نیامد. به گفته جاناتان پورتز استاد اقتصاد کالج کینگ لندن، هیچ نشانه‌ای دال بر آن دیده نمی‌شد که کسب‌وکارها برای جذب کارگران داخلی سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهند یا دستمزد بالاتری بپردازند.  مشکل آنجاست که سیاستمداران درباره ترک یکباره اعتیاد جدی نبودند. جابه‌جایی آزاد نیروی کار در آخرین روز سال 2020 به پایان رسید و در تابستان بعد کمبود نیروی کار اثراتش را نشان داد. میوه‌ها در مزارع پوسیدند. سوپرمارکت‌ها نیازمند رانندگان کامیون بودند. خوک‌ها در انتظار کارگران کشتارگاه ماندند. آقای جانسون در ابتدا سرسختی نشان می‌داد اما وزارت کشور درها را باز کرد و مقررات را به گونه‌ای تغییر داد که جاهای خالی پر شوند. در سال 2022 مهاجرت خالص به 606 هزار نفر رسید که از هر سال دیگر قبل از آن بیشتر بود. پناهندگان هنگ‌کنگ و اوکراین یکی از عوامل افزایش بودند اما دانشجویان و کارگران بیشتری هم به کشور وارد شدند. بریتانیایی‌ها می‌گویند خواستار مهاجرت کمتر هستند، اما همزمان به پرستاران، پزشکان و کارگران کشاورزی مهاجر نیاز دارند. کسب‌وکارها کارگران اتحادیه اروپا را با کارگران دیگر کشورها تعویض کردند. در کافه‌ها و رستوران‌ها هندی‌ها جای لهستانی‌ها را گرفتند. این هندی‌ها وابستگان کسانی بودند که ویزای کار یا دانشجویی داشتند. اوکراینی‌ها جایگزین رومانیایی‌ها در مزارع شدند و سال گذشته موجی از تازه‌واردان از آسیای مرکزی به آنها اضافه شدند. با وجود این ارقام بالا برخی بنگاه‌ها هنوز مشکل دارند. طرفداران برگزیت مهاجران کمتر اما با مهارت‌های بالا می‌خواهند اما عکس آن اتفاق افتاد. از هر هفت مهاجر ورودی در سال گذشته کمتر از یک نفر دارای مهارت بود (کسانی که طبق تعریف رسمی بیش از 26200 پوند حقوق می‌گیرند). سیستم جدید ویزا بنگاه‌ها را وادار کرد اقدامات بی‌سابقه‌ای انجام دهند. شرکت مواد غذایی کرنزویک (Cranswick) در سال 2022 مجبور شد چهار میلیون پوند برای بلیت پرواز قصاب‌های فیلیپینی بپردازد تا درها را در کریسمس باز نگه دارد.  عدم تعهد تنها دلیل شکست آزمایش برگزیتی‌ها نبود. اندیشه پشت سر آن هم مقصر بود. مشکل اصلی بهره‌وری از داخل شروع می‌شود. طبق گزارش دو اقتصاددان به نام‌های جان ون رینن و نیک بلوم که نظرسنجی‌های بین‌المللی را انجام می‌دهند کیفیت پایین مدیران بریتانیایی یکی از مهم‌ترین عوامل است. پژوهش‌های دیگر نشان می‌دهند که این امر به ویژه در بخش‌های کم‌دستمزد مصداق دارد. سرمایه‌گذاری ضعیف هم یکی دیگر از عوامل مقصر است هرچند این امر در سرتاسر اقتصاد دیده می‌شود. خودکارسازی یک کسب‌وکار هم به سادگی جایگزین‌سازی کارگران با روبات‌ها نیست. دستگاه‌ها به راهبران ماهر نیاز دارند. هلند که بهره‌ورترین مزارع را دارد پیشتاز کشاورزی عمودی و استفاده از روبات‌ها در جمع‌آوری محصول و شیردوشی است اما موفقیت این کشور مرهون چند دهه پیوند بین مزارع و دانشگاه‌ها و همچنین سرمایه‌گذاری در پژوهش است. پیدا کردن کارگران دارای مهارت‌های فنی برای مزارع و کارخانه‌های بریتانیا دشواری زیادی دارد.  گرداندن سیستم‌های خودکار هم به چند کارگر نیاز دارد. اما کسب‌وکارها درباره عرضه نیروی کار مطمئن نیستند. تا زمانی که دولت از پایان برخی طرح‌های ویزا و تعطیلی بنگاه‌های مهاجرت صحبت می‌کند بنگاه‌ها نمی‌توانند برنامه‌ریزی داشته باشند. این یکی از عوامل بزرگ بازدارنده سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌رود. یک قطعه زمین کشاورزی ممکن است تا چند فصل محصول بدهد اما اگر کشاورز نتواند چشم‌انداز دوران پس از برداشت محصول را ببیند ریسک خرید مزرعه جدید را نخواهد پذیرفت. علاوه بر این زمان‌بندی آزمایش بریتانیا نامناسب بود. در سراسر جهان، نرخ بهره بالا رفت و کسب‌وکارها از هزینه‌های بالای نیروی کار، انرژی و نهاده‌های دامی آسیب دیدند. با مراقبت‌های مرزی پس از برگزیت، فروش کالا در خارج هم سخت‌تر شد. این امر سرمایه‌گذاری را دشوارتر کرد. اتحادیه مرغداران برآورد می‌کند که این بخش از سال 2020 به بعد 10 درصد کوچک‌تر شده است.  دولت می‌تواند بیشتر از این کار کند. اداره محیط زیست باید از آزادی‌های پس از برگزیت استفاده و یارانه‌ها را به گونه‌ای تنظیم کند تا به مزارع انگیزه دهد از فناوری‌ها استفاده کنند. جرمی هانت در آخرین بودجه اصلاحاتی مالیاتی را معرفی کرد که به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات را به‌طور کامل از مالیات کسر کنند. متاسفانه این قانون سه سال اعتبار دارد که بسیاری از مزایای آن را از بین می‌برد. مشکلاتی مانند مدیریت ضعیف و سرمایه‌گذاری اندک هم راه‌حل زیادی ندارند. اما ایجاد اطمینان و شفافیت پیرامون سیاست‌های مهاجرت و مالیات می‌تواند نقطه شروع خوبی باشد.