تاریخ اعتراض

جهش دهه 50 در رشد فکری آمریکا تا حد زیادی محصول هجوم ذهن‌های درخشان قبل از جنگ بود. دانشمندانی که از هیتلر گریختند فرهیختگی را به دانشگاه‌های برتر آمریکا آوردند. یکی از این ذهن‌های زیبا الکساندر گرشنکرون روس است که همکارانش در هاروارد او را آخرین مرد با تمام دانش‌های شناخته‌شده می‌نامیدند. در این شماره کافه‌اقتصاد به تحقیقاتی اشاره می‌شود که نشان می‌دهد جنبش‌های اعتراضی در سراسر دنیا در کمتر از 15 سال سه برابر شده است. کتاب «اعتراض‌های جهانی» به این موضوع پرداخته است. از نظر اقتصاددانان در تصمیم‌گیری برای شرکت کردن در یک حرکت اعتراضی، منافع مطلوب حداکثری تنها عامل کشاندن افراد به خیابان و قبول ریسک شرکت در اعتراض‌های عمومی است. «جنبش پیشرفت‌گرایی» که به طور مداوم سه دهه در آمریکا جریان داشت، به اصلاحاتی ساختاری در این کشور انجامید. در ادامه معرفی سوگیری‌های رفتاری و شناختی در این شماره «اثر پنگوئن» را بررسی می‌کنیم. پنگوئن‌ها و انسان‌ها برای پیوستن به یک حرکت و جنبش جمعی منتظر یک قربانی هستند. پنگوئن‌ها برای اینکه ماهی شکار کنند باید در آب‌های یخ‌زده شیرجه بزنند، اما آنها در لبه یخ به یکدیگر تنه می‌زنند تا اولین نفری نباشند که به داخل آب می‌پرد. ریخته شدن ترس افراد بر اثر اقدام یک نفر را ناشی از اینرسی بیش از حد یا مشکل پنگوئن می‌گویند. در مطلبی دیگر در این شماره به تبارشناسی اعتراضات اقتصادی در دوران پهلوی پرداخته‌ایم. مروری بر شورش‌های اقتصادی و اعتراضات علیه گرانی در دوران معاصر نشان می‌دهد چیزی که باعث خشم و شورش‌های گسترده خیابانی مردم می‌شود، خشم فروخورده‌ای است که در دیگر ابعاد سیاست و زندگی عرصه را بر مردم تنگ کرده و رابطه دولت-ملت را به رابطه ارباب-رعیت تبدیل کرده است.