طیف مشترک

به مدت سه دهه حداقل در کشورهای ثروتمند سیاست مخابراتی مسیری یک‌طرفه بوده است که در آن مقررات‌زدایی و خصوصی‌سازی بیشتر با هدف افزایش رقابت دنبال می‌شد. این مسیر توسط آمریکا در سال 1984 و زمانی پایه‌گذاری شد که آمریکا شرکت انحصاری مخابراتی ای‌تی‌اند‌تی (AT&T) را تجزیه کرد. بنابراین یادداشت یکی از مقالات شورای امنیت ملی خطاب به کاخ سفید برای همگان غافلگیر‌کننده بود. در این یادداشت آمده است که نسل جدید شبکه همراه یا 5G انحصاراً توسط دولت آمریکا ساخته و راه‌اندازی خواهد شد. 

متخصصان و مقررات‌گذاران به شدت از این یادداشت 30صفحه‌ای انتقاد و آن را رد کردند. به عقیده آنها محافظت از شبکه در برابر هکرهای چینی که به عنوان دلیل اصلی این تصمیم بیان شده است نمی‌تواند توجیهی بر آن باشد که دولت کل شبکه را مدیریت کند. هوآوی شرکت چینی تولیدکننده ابزار مخابراتی از مدت‌ها قبل اجازه ندارد ابزارهایش را در آمریکا به اپراتورها بفروشد. اگر پهنای باند از سوی دولت آمریکا کنترل شود رقابت آسیب خواهد دید و خطر سلطه همه‌جانبه نهادهای امنیتی آمریکا بالا می‌رود. با این حال، یادداشت موضوع دیگری را مطرح می‌کند که نه‌تنها در آمریکا بلکه در سایر نقاط جهان شایسته توجه است. طبق این پیشنهاد 5G همانند یک شبکه کلی‌فروشی ملی خواهد بود که همانند شبکه راه‌آهن یا توزیع برق عمل می‌کند که چندین ارائه‌دهنده خدمات از آن استفاده می‌کنند.

در بخش ثابت شبکه مخابرات - به عنوان مثال کابل‌های زیرزمینی‌– شبکه‌های کلی‌فروشی از قبل توسعه یافته‌اند. طبق این الگو صاحبان و اپراتورهای شبکه خود خدمات را فراهم نمی‌سازند بلکه بنگاه‌های مجزایی به عرضه خدمات می‌پردازند که به طور مشترک از شبکه استفاده و با یکدیگر رقابت می‌کنند. این روش در سنگاپور و نیوزیلند و شهرهای سوئد اجرا می‌شود. از قدیم شبکه‌های تلفن همراه حالتی تلفیقی داشتند که در آن اپراتورها هم شبکه را مدیریت و هم خدمات را عرضه می‌کردند هر چند در برخی موارد نیز ظرفیت‌ها را به دیگران اجاره می‌دادند. اما اشتراک‌گذاری اتفاق نمی‌افتاد. رواندا مدت‌ها شبکه کلی موبایل داشت. انتظار می‌رود مکزیک نیز به زودی در این راه قرار گیرد. یک کنسرسیوم خصوصی ساخت شبکه را انجام می‌دهد و دولت طیف رادیویی و ارتباطات فیبر نوری برای اتصال ایستگاه‌های پایه را فراهم می‌کند. 

آشکارترین خطر برای یک شبکه کلی انحصاری آن است که نبود رقابت در نهایت آن را به انحصارهای قدیمی ناکارآمد و کم‌بودجه تبدیل می‌سازد. منتقدان اشاره می‌کنند که میانگین سرعت ارتباط اینترنتی در شبکه ملی پهنای باند استرالیا از بسیاری از کشورهای ثروتمند دیگر کمتر است. در مقابل کره‌جنوبی سامانه‌ای از شبکه‌های پهنای باند رقیب دارد که یکی از پرسرعت‌ترین اینترنت‌ها در جهان را فراهم ساخته‌اند.  اما بسیاری از مردم کره‌جنوبی در خوشه‌هایی از برج‌های مسکونی زندگی می‌کنند که به سادگی می‌توان ارتباطات با آنها را برقرار کرد. هزینه شبکه‌های دوردست به ویژه در مناطق روستایی بالاتر است. علاوه بر این ساخت شبکه‌های 5G در مقایسه با سامانه‌های قدیمی‌تر هزینه‌ بیشتری می‌طلبد. این شبکه‌ها از امواج رادیویی فرکانس بالایی بهره می‌برند که نمی‌توانند از ساختمان‌ها و سایر موانع عبور کنند. این به آن معناست که شبکه به ایستگاه‌های پایه و آنتن‌های بیشتری نیاز دارد. اگر قرار باشد هر سرویس‌دهنده شبکه 5G خود را بسازد هزینه‌ها آنقدر بالا می‌رود که بازدارنده خواهد بود. 

شبکه واحد اشتراکی هزینه کمتری دارد و می‌تواند رقابت در خدمات را نیز افزایش دهد. قرار است شبکه‌های نسل آینده بافت ارتباطی انواع وسایل – از حسگرها گرفته تا تجهیزات پزشکی‌- باشند. اگر بنگاه‌ها بتوانند ظرفیت ساخت چنین شبکه‌هایی را از طریق لیزینگ به دست آورند بدون آنکه مجبور باشند خود آن را بسازند «اینترنت اشیا» پویایی بیشتری پیدا می‌کند. درست به همان صورت که بنگاه‌ها برای رسیدن به مشتریان از تلفن‌های هوشمند و اپ‌استور بهره می‌گیرند. چنین محیطی نگرانی‌های مربوط به حفظ «بی‌طرفی» را در آمریکا کاهش می‌دهد. اگر یک بنگاه در مورد برخی محتوای آنلاین تبعیض‌آمیز رفتار کند مصرف‌کنندگان می‌توانند به بنگاهی دیگر مراجعه کنند. 

دولت‌ها مجبور نیستند همانند مکزیک ساخت یک شبکه کلی را الزام کنند تا خود برخی از منافع حاصل از اشتراک را به دست آورند. بسیاری از ایالت‌های آمریکا شهرداری‌ها را از ساخت شبکه منع یا حوزه کاری آنها را محدود کرده‌اند. حذف این‌گونه مقررات می‌تواند نقطه آغازین خوبی باشد. همچنین مقررات‌گذاران می‌توانند سایر اشکال اشتراک را تقویت و تشویق کنند. به عنوان مثال آمریکا مدت‌هاست اشتراک طیف را به آزمایش گذاشته است. یادداشت کاخ سفید در مورد 5G‌ شاید راه خوبی برای اشتراک بیشتر نباشد اما در مورد نیاز به وجود چندین شبکه رقیب علامت‌های درستی را ارسال کرده است.