آغاز ریاست بایدن ؛ آمریکا در مسیر «بازگشت»
زنان؛ کانون جدید تروریسم در افغانستان
به نوشته روزنامه اعتماد، تروریست‌های مسلح با حمله به خودرو حامل دو قاضی زن دیوان عالی افغانستان هر دو آنها را به قتل رساندند. عاملان حمله بعد از اقدام به ترور از محل فرار کردند، هیچ گروهی مسوولیت این اقدام را نپذیرفته است. اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان با صدور بیانیه‌ای بار دیگر طالبان را عامل این اتفاق معرفی کرده و از این گروه شبه‌نظامی خواسته است تا به خشونت‌ها پایان دهد و آتش‌بس را بپذیرد. مقام‌های ارشد امنیتی دولت افغانستان موج خشونت‌ها و ترورهای هدفمند اخیر را محصول آزاد کردن پنج هزار شبه‌نظامی طالبان از زندان‌های افغانستان تحت فشار آمریکا عنوان می‌کنند. مقام‌های افغانستان تاکنون بارها تاکید کرده‌اند که زندانیان آزادشده بر اساس توافق دوستی واشنگتن با گروه شبه‌نظامی طالبان به میادین جنگ برگشته‌اند و علیه امنیت کشور دست به اقدام می‌زنند. طالبان هر چند در توافق با واشنگتن تعهد داده است که به نظامیان خارجی در خاک افغانستان حمله‌ای انجام ندهد اما در مورد استمرار جنگ با نیروهای دولت مرکزی و تلاش برای آتش‌بس در افغانستان، حاضر به پذیرش هیچ تعهدی نیست. بر اساس آمار جمع‌آوری‌شده توسط نیویورک‌تایمز در طول یک سال گذشته دست‌کم 300 عملیات ترور هدفمند جان مقام‌های دولتی، زنان صاحب‌منصب، خبرنگاران، فعالان بخش بهداشت و درمان و افسران ارتش را در شهرهای افغانستان گرفته است. این اقدام تروریستی درست یک هفته بعد از آن صورت می‌گیرد که دو فرد مسلح با حمله به یک خودرو نظامی در ولایت بلخ سه سرباز و افسر زن ارتش افغانستان را ترور کردند. شهرزاد اکرم، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان این اقدام تروریستی را «کشتار نظام‌مند» توصیف می‌کند. او در واکنش به اقدام تروریستی در حساب کاربری شبکه اجتماعی توئیتر خود نوشت: «کشور شاهد چیزی شبیه به یک قتل‌عام نظام‌مند است و جهان هم فقط تماشاگر این اقدام‌هاست.» این فعال حقوق بشر افغانستان به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «اگر مردم مجبور باشند تمام‌وقت به این فکر کنند که چگونه می‌توانند نجات پیدا کنند، نتیجه این می‌شود که تمام زندگی آنها سرشار از تنش و اضطراب خواهد بود.» تحلیلگران افغان معتقدند اقدام به ترور زنان صاحب‌منصب در افغانستان از سوی گروه‌های افراطی مذهبی از جمله طالبان پشتیبانی می‌شود تا از این طریق انگیزه و امنیت زنان برای حضور در مناصب دولتی را از بین ببرند.
رای مثبت به سازوکار انتخاب قدرت اجرایی واحد در لیبی
یک نماینده پارلمان لیبی از موافقت نشست گفت‌وگوهای سیاسی این کشور با سازوکار انتخاب قدرت اجرایی واحد خبر داد. به گزارش تسنیم به نقل از پایگاه خبری الوسط، خانم سلطنت المسماری گفت: شرکت‌کنندگان در نشست گفت‌وگوهای سیاسی لیبی با 73 درصد رای مثبت خود با سازوکار انتخاب قدرت اجرایی واحد موافقت کردند. وی اظهار داشت: در این رای‌گیری 51 عضو گفت‌وگوهای سیاسی به سازوکار انتخاب قدرت اجرایی واحد رای مثبت دادند و 19 نفر به آن رای منفی و دو عضو دیگر نیز رای ممتنع دادند و دو عضو گفت‌وگوهای سیاسی در این رای‌گیری شرکت نداشتند. این نماینده پارلمان لیبی تصریح کرد: رای مثبت اعضای گفت‌وگوهای سیاسی به سازوکار انتخاب قدرت اجرایی واحد (دولت وحدت ملی) در سطح مطلوب است و کسی نمی‌تواند آن را مخدوش یا به آن اعتراض کند. تشکیل دولت وحدت ملی یا قدرت اجرایی واحد یکی از بزرگ‌ترین موانع لیبیایی‌ها برای برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری در پایان سال جاری میلادی به‌شمار می‌رفت. گروه‌های شرکت‌کننده در نشست گفت‌وگوهای سیاسی در این زمینه با یکدیگر اختلافات زیادی داشتند. به همین دلیل، دفتر نمایندگی سازمان ملل در امور لیبی که بر روند گفت‌وگوهای سیاسی نظارت داشت، پیشنهاد تشکیل کمیته مشورتی (قانونی) داد.
واکنش تند روسیه به تحریم‌های «نورد استریم ۲»
سفیر روسیه در واشنگتن تحریم‌های ایالات متحده علیه پروژه خط لوله انتقال گاز «نورد استریم ۲» را ناقض هنجارهای بین‌المللی خواند. به گزارش مهر به نقل از اسپوتنیک، «آناتولی آنتونوف» سفیر روسیه در واشنگتن در واکنش به تحریم‌های جدید وزارت خزانه‌داری ایالات متحده علیه کشتی فورچونا گفت این تحریم‌ها ناقض قوانین بین‌المللی هستند. وی در ادامه افزود که ایالات متحده «در تلاش برای دستیابی به اهداف فرصت‌طلبانه خود دست به هر اقدام ناشایستی می‌زند. آمریکا هنجارهای حقوق بین‌الملل و همچنین اصول تجارت آزاد و عادلانه را نقض می‌کند». بنا به گفته این دیپلمات بلندپایه روس، تحریم‌های جدید آمریکا «چیزی جز رقابتی ناعادلانه و شرم‌آور» در تلاش برای کسب برتری در بازار انرژی اروپا و وادار کردن کشورهای منطقه به خرید مواد خام آمریکا نیست. گفتنی است، واشنگتن با پروژه احداث دو خط لوله انتقال گاز به طول ۷۴۵ مایل و با ظرفیت انتقال سالانه دو هزار میلیارد فوت مکعب گاز از روسیه به آلمان مخالفت کرده است. در ادامه این مخالفت، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده کشتی فورچونا را به بهانه ارتباط با پروژه نورد استریم ۲ تحریم و اعلام کرد که هر شخصیت حقیقی یا حقوقی اروپایی که به این کشتی برای تکمیل پروژه نورد استریم۲ کمک کند، مجازات خواهد شد. در همین ارتباط، «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ ریاست‌جمهوری روسیه (کرملین) از فشارهای غیرقانونی آمریکا علیه این کشور و دیگر شرکت‌کنندگان در پروژه «نورد استریم ۲» ابراز تاسف و تاکید کرد که این پروژه با وجود مخالفت و کارشکنی‌های آمریکا ادامه خواهد یافت.
دستور کار «بایدن» برای ۱۰ روز نخست دولت جدید آمریکا
« جو بایدن» رئیس جمهوری جدید آمریکا پس از ادای سوگند با بیان اینکه « امروز روز دموکراسی و روز آمریکا است» و اینکه « آمریکا با دنیا تعامل خواهد کرد»، گفت که تروریسم داخلی و افراط گرایی چالش آینده آمریکاست و باید بر آنها غلبه کنیم. جو بایدن در نخستین سخنرانی پس از به دست گرفتن قدرت، افزود: این روز آمریکا، روز دموکراسی و تصمیم قاطع است. رئیس جمهوری آمریکا با بیان اینکه امروز غلبه آرمان دموکراسی نه یک نامزد ریاست جمهوری است، گفت: دموکراسی چیره شده است. اکنون در این مکان مقدس در حالیکه چند روز پیش خشونت سعی کرد بنیان کنگره را تکان دهد، یک ملت هستیم.
در همین راستا، رئیس دفتر آتی کاخ سفید خبر داد که رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در ۱۰ روز نخست فعالیت خود اقدام‌هایی در زمینه بازگشت این کشور به پیمان‌های جهانی و لغو و تمدید برخی از تصمیم‌های دولت پیشین اتخاذ خواهد کرد. به گزارش ایرنا، ران کلین (Ron Klain) رئیس دفتر آتی کاخ سفید در بیانیه‌ای اهم اقدام‌های اجرایی جو بایدن رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در روزهای آتی را برای کارکنان ارشد این نهاد برشمرد. به نوشته کلین، جو بایدن روز تحلیف و در نخستین روز فعالیت، از وزارت آموزش خواهد خواست تا وقفه جاری در بازپرداخت وام‌های دانشجویی و بهره آن را برای میلیون‌ها آمریکایی‌ای که وام دانشجویی فدرال دریافت کرده‌اند، تمدید کند. وی همچنین با صدور فرمانی آمریکا را دوباره به پیمان آب‌و‌هوایی پاریس ملحق خواهد ساخت. بایدن در فرمانی دیگر ممنوعیت ورود اتباع برخی از کشورهای مسلمان به آمریکا را لغو خواهد کرد. وی همچنین برنامه ۱۰۰ روز با ماسک را آغاز کرده و پوشیدن ماسک در اماکن و مناطق متعلق به دولت فدرال و حین سفرهای بین‌ایالتی را الزامی خواهد کرد. بایدن در نخستین روز کاری محدودیت‌های سراسری اخراج مستاجران و ضبط املاک را برای بیش از ۲۵ میلیون آمریکایی تمدید خواهد کرد. در ادامه این بیانیه آمده است که بایدن ۲۱ ژانویه (۲ بهمن) اقدام‌های اجرایی در خصوص تغییر مسیر بحران کووید ۱۹ و بازگشایی بی‌خطر مشاغل و مدارس را در کنار گسترش آزمایش‌ها و افزایش حفاظت از کارگران و برقراری پروتکل‌های شفاف بهداشت عمومی اتخاذ خواهد کرد. بایدن ۲۲ ژانویه (۳ بهمن) از سازمان‌های عضو کابینه خواهد خواست تا اقدام فوری را برای ارائه کمک اقتصادی به خانواده‌های آسیب‌دیده از همه‌گیری کرونا انجام دهند. بایدن بین ۲۵ ژانویه تا ۱ فوریه (۶ تا ۱۳ بهمن) اقدام‌های اجرایی بیشتری برای ترغیب بیشتر خرید کالاهای ساخت آمریکا، حمایت از جوامع رنگین‌پوست و دیگر جوامع محروم و اصلاح نظام قضایی کیفری اتخاذ خواهد کرد.
آتش تند تقابل دولت و اپوزیسیون در پاکستان
همزمان با تظاهرات اعضای احزاب مخالف دولت در پایتخت پاکستان و هشدار مقامات این کشور نسبت به تهدید وقوع رخدادهای ناگوار یا اقدام تروریستی، فضای شهر «اسلام‌آباد» با حضور هزاران نفر از نیروهای پلیس و یگان ضدشورش شکل امنیتی به خود گرفت. به گزارش ایرنا، جنبش دموکراتیک پاکستان (PDM) متشکل از احزاب مخالف دولت به ویژه مسلم لیگ نواز، حزب مردم و جمعیت علمای اسلام (شاخه فضل) با گردهم آوردن هزاران نفر از حامیان و فعالان سیاسی تظاهرات مشترک به سمت کمیسیون انتخابات را که در «منطقه قرمز» پایتخت قرار دارد آغاز کردند. جبهه اپوزیسیون پاکستان دولت این کشور را به تقلب در انتخابات سال ۲۰۱۸ متهم می‌کنند و مدعی هستند که حزب تحریک انصاف (حزب حاکم فعلی) در پرونده مرتبط با دریافت کمک‌های مالی مشکوک از خارج گرفتار شده و کمیسیون انتخابات پاکستان باید رای به سلب صلاحیت این حزب و متعاقب آن کناره‌گیری دولت بدهد. مقامات دولت پاکستان ضمن رد ادعای اپوزیسیون گفتند: رهبران مخالف به دنبال تحت فشار قرار دادن نهادهای کشوری هستند که در تصمیم‌گیری‌ها مستقل‌اند، دولت مخالفتی با تظاهرات جناح مخالف ندارد اما با هرگونه نقض قوانین یا تخریب فضای امنیتی در منطقه قرمز، به شدت تمام برخورد خواهد شد. بر اساس این گزاش، احزاب مخالف دولت «عمران‌خان» نخست‌وزیر پاکستان برنامه‌ریزی گسترده‌ای برای برپایی تظاهرات تدارک دیده‌اند. اعضای جنبش دموکراتیک پاکستان خواسته فعلی خود را استعفای عمران‌خان از منصب نخست‌وزیری و برگزاری انتخابات زود‌هنگام در کشور اعلام کرده و هشدار دادند اگر دولت اقدامی برای رسیدگی به اعتراض‌های آنان نکند، تظاهرات مخالفان تبدیل به راهپیمایی بلندمدت خواهد شد. تدابیر شدید امنیتی در اسلام‌آباد حاکی از آن است که مقامات پاکستانی، سخت نگران آینده وضعیت سیاسی کشور هستند.
کمک نظامی انگلیس به لبنان در اوج بحران سیاسی
دولت انگلیس ۱۰۰ دستگاه خودرو زرهی به نیروهای ارتش لبنان به منظور تقویت ثبات در مرزهای با سوریه اهدا کرد. به گزارش ایسنا، به نقل از سایت شبکه الجزیره، سفارت انگلیس در بیروت با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، یک کشتی حامل صد دستگاه خودرو زرهی از مدل Land Rover RWMIK از انگلیس به سمت لبنان حرکت خواهد کرد. در بیانیه مذکور همچنین آمده است، قیمت این خودروهای زرهی به ارزش 5 /1 میلیون پوند است و به تقویت امنیت مرزهای لبنان با سوریه و کمک به ارتش لبنان در مقابله با قاچاقچیان و تلاش آنها برای عبور از مرزها کمک می‌کند. لبنان دارای مرزهای طولانی با سوریه است که در آن پنج گذرگاه رسمی و همچنین ده‌ها گذرگاه غیررسمی وجود دارد که برای عملیات قاچاق گسترده از آنها استفاده می‌شود. در بیانیه مذکور همچنین آمده است، انگلیس در سال‌های اخیر از استقرار چهار هنگ مرزبانی، ساخت بیش از ۷۵ برج نظارتی، فراهم کردن ۳۵۰ خودرو زرهی و آموزش بیش از ۱۱ هزار نیروی لبنانی برای ممانعت از نفوذ افراط‌گرایان و قاچاقچیان در مرزهای لبنان با سوریه در اختیار لبنان قرار داده و از آن حمایت کرده است. ارتش لبنان پیشتر از ضبط یک تانکر حامل دو هزار لیتر مازوت در مرز لبنان با سوریه خبر داد. ارتش لبنان استقرار خود در مرزهای با سوریه را برای ممانعت از عملیات قاچاق و رخدادهای امنیتی که مناطق مرزی در پی جنگ در سوریه شاهد آن است، تقویت کرده است.
♦♦♦
میزان: یک منبع امنیتی لبنانی شایعه ترور سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله را تکذیب کرد. وی همچنین در این خصوص افزود: هدف این شایعات ضربه به آرامش و امنیت لبنان و در راستای عملیات روانی دشمن صهیونیستی است.
ایسنا: طالبان، یک روز پیش از مراسم ادای سوگند جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، از او خواستند به توافقنامه دوجانبه صلح احترام بگذارد و تمام نیروهای آمریکایی را تا ماه مه از افغانستان خارج کند.
ایلنا: «جوسب بورل» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از «جو بایدن» رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا خواست تا تهدید کشورهایی را که بخشی از روابط تجاری با ایران هستند، متوقف کند.
ایرنا: «کونو تارو» وزیر اصلاحات ژاپن با دستور نخست‌وزیر این کشور و حفظ سمت، به عنوان وزیر مسوول اجرای واکسیناسیون کرونا در ژاپن که قرار است از دهه نخست اسفند آغاز شود، منصوب شد.
ایسنا: «نیچروان بارزانی»، رئیس اقلیم کردستان عراق، در دیدار با وزیر دفاع ترکیه بر اهمیت حفظ امنیت و ثبات در منطقه بین عراق و اقلیم کردستان با ترکیه و عدم استفاده از خاک عراق و کردستان برای تهدید‌آفرینی برای کشورهای همسایه تاکید کرد.
تسنیم: طالبان با ادعای اینکه دولت افغانستان «نفس‌های آخر» خود را می‌کشد، تاکید کرد که کابل برای کارشکنی و تخریب روند صلح تلاش می‌کند.
تسنیم: نخست وزیر تونس تاکید کرد: ما با یک موج خشم اجتماعی و شرایطی بحرانی روبه‌رو هستیم که بحران همه‌گیری کرونا آن را تشدید کرده است و ما خشم جوانان و ناامیدی آنها از شرایط موجود را درک می‌کنیم.
ایسنا: خبرگزاری رسمی ترکیه از صدور حکم دستگیری ۲۳۸ تن دیگر در عملیاتی برای هدف قرار دادن مظنونان در ارتش به اتهام ارتباط با سازمان گولن خبر داد.
ایلنا: کاخ کرملین درخواست کشورهای غربی برای آزادی منتقد صاحب‌نام رئیس‌جمهوری روسیه را رد کرد. «الکسی ناوالنی» منتقد سرسخت کرملین که بلافاصله پس از ورود به مسکو بازداشت شد، از مردم خواسته است برای اعتراض به خیابان‌ها بیایند.
تسنیم: مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق، اعلام کرد که اجازه تاخیر مجدد در برگزاری انتخابات این کشور را نخواهد داد.
ایسنا: همزمان با آماده‌سازی حزب حاکم کمونیست ویتنام برای برگزاری کنگره این حزب، سرکوب و زندانی کردن مخالفان سیاسی در ویتنام افزایش یافته است. این کنگره هر پنج سال یک‌بار برای تعیین رهبر ملی و سیاست‌های آن برگزار می‌شود.
ایرنا: «آنتونی بلینکن» نامزد موردنظر جو بایدن به عنوان وزیر خارجه دولت جدید آمریکا گفت: دولت بایدن «خوان گوایدو» رهبر مخالفان ونزوئلا را به عنوان رئیس‌جمهوری موقت ونزوئلا به رسمیت شناخته و به دنبال اعمال تحریم‌های موثرتری علیه ونزوئلا برخواهد آمد.
♦♦♦
فلسطین در مسیر احتمالی آشتی
اعتماد نوشت: محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، اعلام کرد که بهار سال آینده انتخابات در سرزمین‌های اشغالی فلسطین برگزار خواهد شد. انتخابات فلسطین قرار است ۱۵ سال بعد از انتخابات جنجالی ۲۰۰۶ برگزار شود؛ انتخاباتی که عدم پذیرش نتایج آن توسط پشتیبانان غربی تشکیلات خودگردان فلسطینی بعد از پیروزی حماس، باعث درگیری میان گروه‌های فلسطینی و دودستگی درازمدت در مدیریت مسائل فلسطینیان در غزه و کرانه باختری شد. گروه‌های فلسطینی به ویژه فتح و حماس، گفت‌وگوهای خود را برای آشتی و برگزاری انتخابات سراسری از چند ماه پیش آغاز کرده‌اند. بر اساس حکم محمود عباس، انتخابات پارلمانی در تاریخ یکم خرداد ۱۴۰۰، انتخابات ریاستی در مرداد و شورای ملی در ۹ شهریور برگزار خواهد شد.
شرط و شروط اسرائیل برای ترکیه
شرق نوشت: تل‌آویو برای بازگشت روابط با ترکیه شروط زیادی گذاشته، اما بارزترین آنها تعهد آنکارا به بستن دفتر حماس در استانبول و متوقف کردن فعالیت اسرای آزادشده مرتبط با گردان‌های «القسام» شاخه نظامی حماس است. بازگشت روابط دیپلماتیک میان دو طرف و نیز بازگشت سفیر اسرائیل به آنکارا، مشروط به توقف فعالیت‌های حماس در استانبول است. وزارت خارجه اسرائیل اخیراً «ایریت لیلیان» را که سفیر این رژیم در بلغارستان بوده، به‌عنوان سفیرش در ترکیه منصوب کرد؛ شخصی که گفته می‌شود بر مسائل مربوط به ترکیه مسلط است. یدیعوت آحارونوت نوشت: «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری ترکیه، از بازگشت سفیر اسرائیل به آنکارا بسیار خرسند می‌شود، اما موضوع مهم برای اسرائیل، توقف فعالیت‌های حماس در ترکیه است.
نامه «محمد بن سلمان» به «جو بایدن»
ایلنا نوشت: منابع آگاه گزارش دادند که «محمد بن‌سلمان»، ولیعهد سعودی به «جو بایدن»، رئیس‌جمهوری جدید آمریکا نامه نوشته و در این نامه خواستار بازگشایی یک کانال ارتباطی با دولت جدید این کشور شده است. این نامه اخیراً و پیش از تحویل رسمی قدرت به بایدن در کاخ سفید نوشته شده است. این در حالی است که دولت بایدن تاکنون از ایجاد هرگونه کانال ارتباطی با بن سلمان و تیمش خودداری کرده است. به گفته منابع مذکور، بن سلمان در نامه خود اقداماتی را که به اعتقاد وی می‌تواند موجب بهبود رابطه‌اش با بایدن و کاهش فشار بر وی شود، عنوان کرده است.
خیز «آرمین لاشت» برای صدراعظمی آلمان
ایران نوشت: هشت ماه مانده به انتخابات سراسری آلمان، حزب دموکرات مسیحی در انتخاباتی درون‌حزبی، «آرمین لاشت» را به‌عنوان جانشین «آنگلا مرکل» به رهبری حزب برگزید. پیروزی لاشت، به معنای علاقه لیبرال‌ها و میانه‌روهای حزب به سیاست‌های آنگلا مرکل و ادامه آنهاست. با پیروزی لاشت، متحدان آلمان که امیدوار بودند، این کشور انتقال آرامی را در دوره پسامرکل داشته باشد، اکنون می‌توانند با خیالی آسوده به انتخابات سال آینده نگاه کنند. لاشت هرچند نسبت به مرکل در اعمال نفوذ آلمان در اروپا بلندپروازتر است، اما در بسیاری از بخش‌های سیاست خارجی مثل او می‌اندیشد. برای مثال موضعی نرم نسبت به چین دارد اما نمی‌خواهد آلمان یک بازیگر منفعل ژئوپولتیک باشد و از جمله علاقه‌مند به حضور آلمان در مناطق پرمناقشه است.