آینده طلا

برای برخی‌ها طلا حافظ نهایی ارزش دارایی‌هایشان است. این فلز هزاران سال است که در برابر هر‌گونه بحرانی، حافظ دارایی سرمایه‌گذاران بوده است. برای دیگران، طلا دارایی‌ای غیر‌مولد و بدون بازدهی محسوب می‌شود. اما در دهه گذشته طلا قطعاً یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری بوده است. هنگامی که گوردون براون، صدراعظم خزانه انگلستان، در ماه می 1999 اعلام کرد بخش قابل توجهی از ذخایر طلای این کشور فروخته خواهد شد، قیمت‌ها در حدود 280 دلار در هر اونس میخکوب شد. طلا از آن زمان به بعد به بیش از 1900 دلار در هر اونس در سال 2011 افزایش یافت. سرعت افزایش قیمت طلا پس از فروپاشی لمان‌برادرز در سپتامبر 2008 به اوج خود رسید، در پنج سال منتهی به این تاریخ بیش از 120درصد افزایش یافت و به همان میزان نیز در سه سال بعدی قیمت آن افزایش یافت. با این حال، طلا در سال 2012، از ریل صعودی خود خارج شد و تاکنون نیز تحت فشار حرکت‌های اصلاحی شدیدی قرار گرفته است. سقوط طلا در ماه آوریل بعد از بیانات بن برنانکی در مورد قطع خرید اوراق قرضه، در ماه ژوئن با فروش‌های پایدارتری دنبال شد. در ماه آگوست نیز مدیران صندوق‌های تامینی مشهوری مانند جرج سوروس و جان پالسون، جایگاه‌های طلای خود را کاهش دادند یا از آن خارج شدند. امسال عامل مهم کاهش قیمت‌ها، خروج دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلای فیزیکی بوده است. بین ماه آوریل و ژوئن بازخریدهای بسیار سنگینی صورت گرفته، اگر‌چه اخیراً از آن کاسته شده است. این حاکی از واژگونی وضعیت دهه گذشته بوده؛ دهه‌ای که در آن ایجاد واحدهای جدید باعث افزایش بسیار زیاد تقاضای طلای ارائه‌دهندگان صندوق‌های سرمایه‌گذاری شد. در سال 2009، سال اوج این چنین ورودهایی به صندوق‌ها بود، که تقاضای خالص به 623 تن رسید. امسال تاکنون‌، حدود 578 تن از این صندوق‌ها خارج شده است. فروش کوتاه‌مدت در بازارهای آتی ایالات متحده، همچنین یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در کاهش اخیر قیمت طلا بوده است. داده‌های منتشره کمیسیون معاملات آتی کالا در ایالات متحده نشان می‌داد در هفته منتهی به شش آگوست، خالص جایگاه‌های کوتاه‌مدت طلا در میان کاربران غیر‌تجاری (دلالان) تقریباً تا 24 هزار قرارداد کاهش یافته است. آخرین باری که جایگاه‌های طلا با این نرخ تغییر کرد، سال‌های 1999 و 2000 بود که در آن زمان قیمت‌ها طی سه هفته، 33 درصد افزایش پیدا کرد. تقاضا برای طلای فیزیکی نسبت به قیمت‌ها بسیار حساس است، به همین دلیل امسال ریزش قیمت‌ها به افزایش علاقه خریداران آسیایی منجر شده است. با توجه به آمار شورای جهانی طلا، در فصل دوم سال جاری تقاضای جواهرات در سراسر جهان 37 درصد افزایش یافته است. در چین و هند، تقاضای جواهرات تا بیش از 50 درصد افزایش یافته، در حالی که تقاضای سکه‌ها و شمش‌های کوچک که به‌طور معمول با اهداف سرمایه‌گذاری خریداری می‌شوند، در هر دو کشور به بیش از دو برابر رسیده است. نیل گرکسون، مدیر صندوق منابع طبیعی جی‌پی‌مورگان گفت: با این حال، تقاضای آسیا تعیین‌کننده قیمت‌ها نبوده، بلکه قیمت‌ها توسط دلالان تعیین می‌شود. به گفته گرکسون، می‌توان یک دوره پر چالش را فرا روی بازار دید. اکنون فشارهای نزولی بسیاری روی طلا وجود دارد، مانند پایان تسهیل مقداری و تثبیت دلار. آقای گرکسون در مورد چشم‌انداز معدنچیان کانی‌ها و فلزات مهم صنعتی، به ویژه مس، سنگ آهن و اورانیوم، خوش‌بین‌تر است. کسانی که نمودارهای قیمت طلا را دنبال می‌کنند، می‌گویند به نظر می‌رسد طلا حول قیمتی در حدود 1200 دلار در هر اونس بچرخد. کاتلین بروکس، مدیر تحقیقات فارکس گفت: «اینکه طلا در حال حاضر به زیر 1200 دلار برسد نامحتمل است. از سوی دیگر، بازدهی دارایی‌های دیگر در حال افزایش است، در حالی که بازدهی طلا منفی است. فکر می‌کنم بیشتر احتمال دارد این فلز در روزهای باقی‌مانده امسال، روی محدوده 1250 تا 1350 دلار بچرخد.» ابهام کمتری در مورد ارزش سهام معادن طلای جهان وجود دارد. شاخص جهانی معادن طلا که توسط «دیتا استریم» وارد شده، نشان می‌دهد این شاخص از سپتامبر 2011، در مقایسه با 5/27 درصد افت شمش، تا 9/58 درصد سقوط کرده است. در نیمه ابتدایی امسال، تخصصی‌ترین صندوق‌های معادن طلای جهان از بدترین عملکرد نسبت به سایرین برخوردار بوده‌اند. دیوید باتلر، رئیس فلزات و معادن در بارکلیز گفت: سهام بسیاری از معدنچیان طلا حتی پس از سقوط اخیر، بر حسب ارزش‌گذاری جذاب به نظر نمی‌رسید. باتلر می‌گوید: «نکته کلیدی این است که بسیاری از آنها هیچ سودی را در روزهای خوش قیمت طلا برداشت نکردند، چون آنها اجازه دادند پایه‌های هزینه‌هایشان منفجر شود.» بحث در مورد اینکه آیا بهتر است خود را از طریق شمش یا از طریق سهام معدنچیان در معرض طلا قرار دهیم، یک بحث ثانویه است. سوال اصلی این است که طلا باید چه نقشی را در پرتفوی سرمایه‌گذاران عادی بازی کند. در این باره نظرات نسبتاً به صورت مساوی پراکنده شده است. کسانی این نظر را دارند که بحران مالی هنوز هم به‌طور کامل نقش خود را بازی می‌کند؛ به همین دلیل طلا می‌تواند دارایی ما را در برابر آشفتگی‌های بازارهای مالی و بی‌ارزش شدن پول کاغذی در امان نگه دارد. سباستین لیون به سرمایه‌گذاران در صندوق تروی تروجان در ماه می ‌نوشت: «طلا برای ما پولی است که نمی‌تواند چاپ شود. نگهداری طلا کاری است که ما معتقدیم باید آن را انجام دهیم.» اما آیا طلا در مقابل فجایعی همچون تورم و آشوب می‌تواند دارایی ما را در امان نگه دارد؟ نتایج تجزیه و تحلیلی که سال گذشته الروی دیمسون، پل مارش و مایک استانتون از دانشکده کسب و کار لندن روی بازدهی طلا انجام دادند، نشان می‌دهد طلا اغلب قادر به محافظت از ارزش دارایی شما در برابر تورم نیست. برای نمونه، طلا بین سال‌های 1980 و 2001، سه‌چهارم از ارزش واقعی خود را از دست داده است. این سه نفر به این نتیجه رسیدند که: «طلا نقش بالقوه‌ای در پرتفوی سرمایه‌گذار ریسک‌گریزی که در مورد تورم نگران است، بازی می‌کند. با این حال، این گزینه یک جریان درآمدی را فراهم نمی‌کند و بازده واقعی کمی را در دراز‌مدت برای سرمایه‌گذار به همراه دارد». فقدان درآمد یکی از دلایل کلیدی است که بسیاری از تحلیلگران به آن استناد می‌کنند. آنها استدلال می‌کنند چشم دوختن سرمایه‌گذاران به تغییرات قیمت به معنای آن است که طلا اساساً نوعی سودطلبی است، نه سرمایه‌گذاری.

افزایش جذابیت فلزات گرانبها
هفته پایانی آگوست با اوج‌گیری تهدیدهای نظامی غرب علیه سوریه، قیمت طلا و نقره به بالاترین سطح خود در چند ماه گذشته صعود کرد. قیمت طلا به بالاترین سطح خود در سه ماه گذشته یعنی 31/1433 دلار و نقره نیز به بالاترین سطح خود در چهار ماه گذشته یعنی 08/25 دلار در هر اونس رسید. هم‌اکنون طلا و نقره از پایین‌ترین سطح خود در ماه ژوئن، هر یک به ترتیب 4/21 و 9/37 درصد افزایش قیمت داشته‌اند. افزایش نگرانی‌ها در مورد بحران خاورمیانه به تجدید جذابیت طلا به عنوان سپری امن در برابر تورم کمک کرده است. صندوق‌های تامینی و دیگر سرمایه‌گذاران که در اوایل تابستان امسال اعتقاد به قیمت‌های پایین‌تری داشتند، اکنون به همین دلیل چنین نظری ندارند. روز پنجشنبه 29 آگوست با قطعی شدن پاسخ نظامی ایالات متحده به سوریه، قیمت طلا به بالاترین سطح خود در سه ماه گذشته صعود کرده بود. با این حال اواخر همین روز پارلمان انگلیس رای داد تا در حمله نظامی به سوریه مشارکت نداشته باشد. بدین ترتیب بازار نسبت به اوایل هفته کمی خونسردتر شد. روز جمعه نیز قیمت طلا به دلیل نااطمینانی‌ها بر سر حمله نظامی ایالات متحده به سوریه و همچنین نگرانی‌ها در مورد کاهش احتمالی محرک اقتصادی فدرال‌رزرو، با افت در قیمت‌ها روبه‌رو شد. طلا در این روز متاثر از داده‌های بهتر از انتظار ایالات متحده تحت فشار قرار گرفته بود. داده‌ها نشان می‌داد رشد اقتصادی ایالات متحده در فصل دوم نسبت به آنچه انتظار می‌رفت، قوی‌تر بوده است. تحلیلگران در اچ‌اس‌بی‌سی در یادداشتی گفتند تغییر در زمان‌بندی فدرال رزرو برای کاهش تسهیل مقداری ممکن است روی طلا فشار بیاورد. به گفته تحلیلگران بحران سوریه دوباره وضعیت فلزات گرانبها را به عنوان یک دارایی امن ارتقا بخشیده و سرمایه‌گذاران نیز برای در امان نگه داشتن ثروت‌شان از آشوب‌های احتمالی جنگ در خاورمیانه به سمت این فلزات برگشته‌اند. جیمز استیل تحلیلگر فلزات گرانبها در اچ‌اس‌بی‌سی می‌گوید: «طلا و نفت خام با یکدیگر همبستگی مثبت تاریخی دارند و تمایل دارند طی دوره‌هایی که همراه با تشدید تنش‌های جغرافیایی است، که عمدتاً در خاورمیانه بوده، با افزایش در قیمت رو به رو شوند.» با این حال جیمز استیل هشدار می‌دهد بسیاری از سرمایه‌گذاران بعد از سقوط بی‌سابقه قیمت‌ها در نیمه اول امسال، اکنون محتاط‌تر عمل می‌کنند و به همین دلیل افزایش قیمت‌ها ممکن است خیلی طول نکشد. علاوه بر این احتمال اعتصاب‌ها در صنعت معادن طلای آفریقای جنوبی به افزایش قیمت طلا کمک کرده است. در این کشور اعتصاب‌ها در ششمین تولیدکننده بزرگ طلای جهان بالا گرفته و تولیدکنندگان نیز بعد از مذاکره‌ای که با اتحادیه ملی معدنکاران داشته‌اند، کارشان را متوقف کرده‌اند. متالز فوکوس گفته پنج معدنچی بزرگ آفریقای جنوبی بیش از یک‌سوم تولید این کشور را تامین می‌کنند؛ به همین دلیل حتی اعتصابات پراکنده در آنها نیز می‌تواند تاثیر قابل توجهی روی خروجی آفریقای جنوبی داشته باشد.