راهنمای جامع

در سال‌های اخیر بحث در مورد داده‌ها و داده‌های بزرگ بیش از همیشه داغ شده است. اما شاید برای برخی درک اینکه با این داده‌ها چه کارهایی می‌توان کرد و بزرگ‌تر بودن حجم داده‌ها چه کمکی به کسب‌وکارها می‌کند آسان نباشد. در این نوشته سعی می‌کنم با یک مثال ساده، اهمیت و کاربردهای داده‌ها و داده‌های بزرگ را منتقل کنم. مثال من در این مطلب، پیش‌بینی آب و هوا با مشاهده ابرهای آسمان است که بشر سالیان سال است از آن استفاده می‌کند. برای انجام یک پیش‌بینی خوب در این زمینه نیاز به جمع‌آوری اطلاعات داریم. اگر اطلاعاتی مثل شکل ابرها در هر روز، ارتفاع ابرها، جهت وزش باد، وضعیت آب و هوا در هر روز و... را برای یک سال گذشته داشته باشیم، می‌توانیم به کمک آن رابطه میان آب و هوا و سایر متغیرها را توضیح دهیم.

به عنوان مثال، اگر با مشاهده وضعیت ابرها در یک بازه زمانی مشخص، بفهمیم هر زمان ارتفاع ابرها زیاد است آسمان بارانی می‌شود، می‌توانیم تشخیص دهیم که بین ارتفاع ابرها و امکان بارش رابطه‌ای وجود دارد. یا اگر در نتیجه مشاهداتمان متوجه شویم که در روزهای بارانی، یک نوع ابر خاص بیشتر در آسمان دیده می‌شود، می‌توانیم حدس بزنیم که این ابر خاص با احتمال بیشتری باران‌زاست. اهمیت داده‌های بزرگ در مقایسه با داده‌های کوچک در اینجاست که اگر هم اطلاعات نوع ابرها و هم اطلاعات ارتفاع ابرها را در کنار هم داشته باشیم، می‌توانیم دقیق‌تر بگوییم که با چه احتمالی فردا یک روز بارانی خواهد بود. اگر همین اطلاعات را به جای یک سال، برای چندین سال داشته باشیم، دقت پیش‌بینی ما باز هم بالاتر می‌رود. چراکه برخی از پدیده‌های طبیعی هر چند سال یک‌بار اتفاق می‌افتند و داشتن اطلاعات چندین سال به ما این قدرت را می‌دهد که بتوانیم پدیده‌های نادر را نیز پیش‌بینی کنیم. داده‌هایی که امروزه در شرکت‌ها استفاده می‌شوند نیز از این جنس است. همه شرکت‌ها سعی دارند با در کنار هم قرار دادن اطلاعات مربوط به رفتار مشتریان خود در گذشته، رفتار و سلیقه آنها در آینده را پیش‌بینی کنند.

پیش‌بینی آینده به شرکت‌ها کمک می‌کند که بتوانند هزینه‌های خود را در بسیاری موارد کاهش دهند، تصمیمات و استراتژی‌هایی را اتخاذ کنند که بیشتر با رفتار مشتریانشان هم‌سو است و همچنین محصولات جدیدشان را مطابق سلیقه مشتریانشان طراحی کنند. هرچه اطلاعات این شرکت‌ها از مشتریانشان بیشتر باشد، می‌توانند پیش‌بینی‌های خود را دقیق‌تر کرده و تصمیماتی کارآمدتر بگیرند. پیش‌بینی‌های دقیق‌تر، دلیل اصلی اهمیت داده‌های بزرگ در دنیاست.

برای مثال، فرض کنید صاحب یک شرکت تولید لباس هستید و بیش از یک سال است که محصولات‌تان را در بازار می‌فروشید. پایان سال رسیده و می‌خواهید تصمیم‌گیری کنید که برای سال آینده چه نوع لباس‌هایی را بیشتر و چه نوع را کمتر تولید کنید. اگر تنها اطلاعات محصولات خود و میزان فروش هر کدام را داشته باشید می‌توانید به صورت کلی بگویید که کدام محصول بیشتر و کدام‌یک کمتر فروش رفته است یا به عبارتی سلیقه مشتریان به صورت کلی به چه شکل است. اما اگر بدانید هر نوع محصول در کدام منطقه به چه میزان فروش رفته است می‌توانید سلیقه افراد هر منطقه را به دست بیاورید و برای هر منطقه متناسب با نیازهای آن منطقه تصمیم‌گیری کنید. حال اگر بدانید که هر گروه سنی از افراد به کدام نوع از لباس‌های شما بیشتر تمایل نشان داده‌اند می‌توانید با کنار هم گذاشتن این اطلاعات و اطلاعاتی که از جمعیت گروه‌های سنی مختلف وجود دارد هزینه‌های خود را با انتخاب بهتر میزان تولید برای هر گروه سنی کاهش دهید.

با در نظر داشتن این مهم که صنعت برنامه‌های موبایلی امروزه در ایران با سرعت بالایی در حال رشد است، کافه‌بازار در چند سال گذشته با هدف کمک به کسب‌وکارهای اینترنتی، داده‌های خود را در قالب گزارش‌های فصلی و سالانه در اختیار عموم قرار می‌دهد. امیدواریم این داده‌ها به فعالان صنعت موبایل و سیاستگذاران این صنعت کمک کند تا با گرفتن تصمیمات دقیق‌تر با محوریت داده‌های واقعی، تجربه‌ای بهتر برای کاربران فارسی‌زبان ایجاد کنند.