عراق میانجی
روابط ایران با کشورهای منطقه به کدام سو می‌رود؟
این روزها مصطفی الکاظمی تحرکات دیپلماتیک جدی‌ای را برای احیای روابط تهران-ریاض در دستور کار دارد. سفر همزمان نخست‌وزیر عراق به ایران و عربستان سعودی و انتشار اخباری دال بر برگزاری دور جدید گفت‌وگوها در سطح دیپلماتیک بین دو طرف (ایران و عربستان) در بغداد نشان از این دارد که الکاظمی تا به اینجای کار توانسته است امید کم‌رمقی را برای رفع تنش و تخاصم ایران و عربستان ایجاد کند. اکنون پرسش این است که آیا نخست‌وزیر فعلی عراق می‌تواند گشایشی در روابط تهران و ریاض ایجاد کند یا وساطت او نیز مانند عادل عبدالمهدی، سلف خود فرجامی نخواهد داشت؟ برای یافتن پاسخ این سوال باید از چرایی و اهداف نخست‌وزیر عراق از وساطت بین ایران و عربستان پرده برداشت. در این مورد الکاظمی با هدف تثبیت موقعیت سیاسی خود در بحبوحه بن‌بست ۲۶۸روزه عراق و نیم‌نگاهی به تصدی مجدد کرسی نخست‌وزیری و ساماندهی به وضعیت داخلی این کشور (عراق)، بر این باورند که مواجهه موفق با این چالش‌ها بدون کاهش یا حل تنش میان تهران با ریاض و واشنگتن امکان‌پذیر نیست و تا زمانی که عراق را از تبعات نزاع میان این طرف‌ها دور نگه ندارد، نه حل بحران‌ها و چالش‌های داخلی میسر است و نه توسعه متوازن روابط خارجی عراق ممکن است. نخست‌وزیر کنونی عراق در موقعیت نسبتاً بهتری نسبت به عبدالمهدی (نخست وزیر سابق) برای میانجیگری قرار دارد و دلیل آن هم نگاه مثبتی است که ریاض به وی دارد و او را در موقعیتی نسبتاً بی‌طرف می‌داند. بااین حال نمی‌توان به احیای کامل و فوری روابط دو کشور چندان امیدوار بود، چراکه عوامل متعددی در این زمینه موثرند. واقعیت این است که با وجود اهمیت دو مولفه پیش‌گفته، یعنی نگاه مثبت عربستان به الکاظمی و برخورداری او از انگیزه لازم برای وساطت، ولی موفقیت در این پرونده موافه‌های مهم‌تر دیگری را می‌طلبد که در شرایط کنونی فراهم نیست. از این جهت زیاد نمی‌توان به ثمربخش بودن این وساطت خوش‌بین بود. مهم‌ترین چالش فراروی چنین میانجیگری‌های منطقه‌ای با محوریت عراق این است که هم‌اکنون تنش میان عربستان و ایران در دوره بایدن به نوعی به تابع تنشی بزرگ‌تر میان آمریکا و ایران تبدیل شده و گشایش در آن هم بسته به گشایش در این تنش بزرگ است که آن هم فعلاً متصور نیست. دیپلماسی منطقه‌ای و تلاش دولت رئیسی برای ارتقای روابط با همسایگان به خصوص کشورهای حوزه خلیج فارس و بازیگری کلیدی مانند عربستان سعودی منوط به تعیین تکلیف مذاکرات برجامی، احیای توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌هاست، از این منظر تا زمانی که مذاکرات هسته‌ای به نتیجه نرسد، نه عراق و شخص مصطفی الکاظمی و نه هیچ کشور و شخصیت سیاسی و دیپلماتیک دیگری نمی‌تواند پیرامون احیای روابط ایران و عربستان سعودی نقشی جدی ایفا کند، خاصه آنکه ریاض و محمد بن‌سلمان از مخالفان جدی احیای برجام به شمار می‌روند؛ به این معنا که ریاض با مدیریت تهران سعی دارد در لوای نشست بغداد برای برقرار مجدد روابط با ایران به نوعی مذاکرات هسته‌ای را در جهت منافع خود تحت‌الشعاع قرار دهد.
پیگیری چراغ خاموش صیانت
این روزها باز هم زمزمه‌های تازه‌ای در مورد اجرای چراغ خاموش طرح صیانت در راهروهای بهارستان به گوش می‌رسد که باعث التهاب و نگرانی افکار عمومی ایرانیان شده است. در آخرین دست از این اخبار، مشخص شد که برخی محافل در مجلس به دنبال آن هستند تا با استفاده از ظرفیت قانونی ویژه‌ای که اخیراً برای شورای عالی فضای مجازی ایجاد شده، کارهای حقوقی طرح را یکسره کرده و زمینه اجرای ایده صیانت از فضای مجازی را فراهم کنند. بر اساس اعلام یکی از نمایندگان اصولگرای مجلس محمدباقر قالیباف قول داده که طی دو هفته زمینه ریل‌گذاری قانونی برای فضای مجازی را فراهم کند. این در حالی است که رئیس مجلس در مواجهه با نمایندگان رسانه‌های گروهی خود را مخالف جدی طرح صیانت معرفی کرده و خطاب به افکار عمومی اعلام می‌کند که هرگز اجازه اجرای چنین ایده‌هایی را نخواهد داد. مهرداد ویس‌کرمی از نمایندگان موافق این طرح در گفت‌وگو با «انتخاب» درباره وضعیت و ازسرگیری مجدد طرح موسوم به «صیانت از فضای مجازی» عنوان کرد: «چیزی به ما اعلام نکرده‌اند و به صورت رسمی چیزی نشنیده‌ام. غیر از موادی که به شورای عالی فضای مجازی رفته، کار جدیدی نشده است. اما بحث قانونمندی فضای مجازی را آقای قالیباف در حضور مقام معظم‌رهبری قول دادند که به‌زودی تعیین تکلیف کنند.» این نماینده مجلس در پایان تاکید کرد: «در صحبت‌های شفاهی هم تا آخر خرداد مطرح شده بود که قانون فضای مجازی را تعیین تکلیف کنند. اما اینکه کار عملی شده باشد را حداقل بنده نشنیده‌ام.» زهره الهیان، دیگر عضو اصولگرای مجلس و از موافقان طرح صیانت از قول قالیباف خبر داده است که طرح موسوم به «صیانت از فضای مجازی» تا دو هفته دیگر در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. این نماینده تهران در توضیح موضوع مدنظر گفت: «ما مکرراً پیگیر طرح صیانت در مجلس هستیم و رئیس مجلس قول داده است که تا دو هفته آینده این طرح در دستور کار مجلس قرار بگیرد.»
نشست سه‌جانبه ایران، آذربایجان و ترکیه
جیحون بایراموف، وزیر امورخارجه جمهوری آذربایجان، برای نخستین‌بار در دولت سیزدهم میهمان حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران بود و در مدت زمان حضور در تهران با رئیس‌جمهور و رئیس مجلس هم دیدار کرد. سفر وزیرخارجه آذربایجان به تهران پاسخی به سفر دی‌ماه سال گذشته حسین امیرعبداللهیان به باکو بود. سفری که در آن وزیر خارجه ایران با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان هم دیدار و از او برای سفر به تهران دعوت کرده بود. به گزارش خبرگزاری فارس، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه پس از دیدار با جیحون بایراموف، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان در نشست خبری در جمع خبرنگاران گفت: در دیدار امروز طیف گسترده‌ای از موضوعات دوجانبه را مورد بررسی و تبادل نظر قرار دادیم. روسای جمهور دو کشور طی ۱۰ ماه گذشته دو دیدار با هم داشتند و در جریان این دو دیدار به‌ویژه دیدار هفته گذشته آقای الهام علی‌اف و آقای دکتر رئیسی درباره مرحله جدید توسعه مناسبات دو کشور گفت‌وگوهای سازنده و رو‌به‌جلویی داشته و بر تعمیق مناسبات دو کشور بر اساس حسن تفاهم، اعتماد و منافع متقابل دو کشور تاکید کردیم. در گفت‌وگوهای امروز (روز دوشنبه) بار دیگر تمامیت ارضی کشورها از جمله جمهوری آذربایجان مورد تاکید ما قرار گرفت. همچنین حمایت خود را از روند حلوفصل مسالمت‌آمیز مناقشه قره‌باغ بر پایه اصول شناخته‌شده حقوق بین‌الملل مورد تاکید قرار دادیم. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای مناقشه آمادگی خود را برای کمک به حلوفصل بحران از طریق گفت‌وگو اعلام کرد و همچنان آماده مساعدت‌ها در این زمینه هستیم تا مسائل باقی‌مانده نیز بر اساس احترام به تمامیت ارضی و حق حاکمیت طرفین و از مسیر گفت‌وگو و سیاسی حل شود. وزیر خارجه ادامه داد: معتقدیم در شرایط جدید فرمت‌های منطقه‌ای که بین دو کشور یا کشورهای دیگر وجود دارد باید مورد توجه قرار بگیرد. در سفر هفته گذشته‌ام به آنکارا با برادرم چاووش اوغلو توافق کردیم نشست سه‌جانبه جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و جمهوری ترکیه را در تهران در سطح وزرای خارجه برگزار کنیم. در گفت‌وگو با برادرم جیحون در مورد بازه زمانی و تاریخ آن توافق خواهیم کرد. فرمت دیگری در سطح کارشناسان ارشد وجود دارد موسوم به اجلاس ۳+۳ در منطقه قفقاز. این اجلاس میان کارشناسان ارشد و در گام بعدی وزرای خارجه آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و روسیه، ایران و ترکیه برگزار خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران در تاریخی که نسبت به آن توافق خواهیم کرد میزبان این اجلاس در تهران یا یکی از شهرهای کشورمان خواهد بود. ما یادداشت رسمی را همزمان با سفر آقای بایراموف مبنی بر آمادگی رئیس‌جمهوری آذربایجان برای سفر به تهران دریافت کردیم و درباره نهایی شدن و توافق درباره تاریخ سفر رسمی رئیس‌جمهوری آذربایجان در ادامه نشست پیشنهادها را بررسی خواهیم کرد و از همین جا به الهام علی‌اف برای سفر به ایران خوشامد می‌گویم. امیرعبداللهیان افزود: انرژی و ترانزیت دو موضوع مهم در همکاری‌های اقتصادی دو کشور است. وزیر نیروی ایران در سفری که در هفته جاری به آذربایجان خواهد داشت و برنامه‌ریزی این سفر انجام شده در مورد بهره‌برداری از سد خدآفرین و سد قیز قلعه سی اقدام خواهد کرد.
چرا محرومیت از حقوق شهروندی؟
محمدتقی فاضل‌میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در توئیتی نوشت: از قول معاون دادستان مشهد آمده: «خدمات‌رسانی به زن‌های بدحجاب در بانک‌ها و ادارات ممنوع است.» این بدعت نیست؟ مگر می‌توان شهروندی را به خاطر حجاب از حقوقش محروم کرد؟ این حجاب چه ارزش اخلاقی دارد؟ گشت ارشاد به گشت ارهاب تغییر یافته. به نام دین مردم رانترسانید.
وزارتخانه‌های سفارشی
نماینده اردبیل در مجلس گفت: در اکثر وزارتخانه‌ها چارچوب و ضوابط خاصی برای انتصابات تعریف نکردند، یعنی یک نفر را که می‌آورند یا به صورت رفاقتی است یا به صورت سفارش‌شده. به نظر من شاید آقای رئیسی باید یک فکر دیگری بیندیشد و نظارت جدی بر عملکرد وزرا داشته باشد. اطلاعات را هم خودشان از وضعیت موجود دارند اما اگر بخواهند ما به ایشان اطلاعات می‌دهیم. صدیف بدری، نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسلامی، در مورد شدت گرفتن استیضاح‌ها و انتقادها نسبت به عملکرد وزرا در مجلس گفت: در قضیه استیضاح آقای فاطمی‌امین دغدغه ما به عنوان کسانی که تا آخرین لحظه پای استیضاح ماندیم و همین‌طور دغدغه سایر دوستانی که امضای خود را پس گرفتند، رسیدگی به دغدغه‌ها و مشکلات مردم بود. مشکلاتی از جمله معیشت مردم، شرایط بازار، جامعه، بازار خودرو، تولید کیفی خودرو و مواردی دیگر از این دست که شرایط خوبی ندارند، مدنظر ما بود. وی ادامه داد: ما در عمل بعد از این مدتی که از حضور و فعالیت وزیر صمت سپری شده حرف‌ها، وعده‌ها و برنامه‌هایی را که آقای فاطمی‌امین در زمان اخذ رای اعتماد مطرح کردند مشاهده نکردیم. همین‌طور در بحث کنترل بازار هم آن انتظاری که وجود داشت، محقق نشد. عضو کمیسیون عمران مجلس افزود: در مورد استیضاح آقای فاطمی‌امین ما به قول آقای رئیس‌جمهور مبنی بر فرصت دوماهه برای تفکیک وزارتخانه تکیه کردیم و سعی می‌کنیم نگرانی‌های خود را در انتخاب وزیر جدید دنبال کنیم.
♦♦♦
فارس: سردار سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران گفت: ما در میانه آتش در منطقه غرب آسیا در یک کشتی امن، آرام و نجات‌بخش از ناامنی‌ها به سر می‌بریم. این نه‌تنها دستاورد کوچکی نیست که خود مقدمه و پیش‌نیاز هرگونه فعالیت اقتصادی، پیشرفت و توسعه زیرساخت‌ها و اقدامات فرهنگی، اجتماعی و اقدامات دیگر است که نیروهای مسلح با همکاری مردم آن را برقرار کرده‌اند.
ایسنا: محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: به عنوان مدیری که بیش از ۵۰ سال در سطوح و حوزه‌های مختلف تجربه کسب کرده‌ام، می‌گویم که راه نجات کشور آموزش و پرورش است؛ معلمان نیز باید بدانند که بزرگ‌ترین بار مسوولیت بر دوش آنهاست.
ایلنا: اشرف بروجردی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: طبق یک نظرسنجی که صورت گرفته میزان ناموفق و نامطلوب بودن مدیریت دولت سیزدهم در سطح جامعه ۶۷ درصد را نشان داده و این خودش یک نشانه است که مردم احساس و اطمینان آرامش در دوره یک سال گذشته نداشته‌اند.
فارس: دریادار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه، گفت: نیروی دریایی سپاه در کنار سایر دستگاه‌های امدادی و خدمات‌رسان از همان زمان وقوع حادثه در خط مقدم امدادرسانی به زلزله‌زدگان هرمزگان قرار دارد.
مهر: سردار سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گفت: در شرایط اقتصادی امروز، از کار نینداختن چرخ‌های اقتصادی و سازندگی کشور که عموماً قرارگاه در بخش‌های مختلف آن مشغول به فعالیت و تلاش است کاری خارق‌العاده و منحصربه‌فرد جلوه می‌کند و نشان می‌دهد که نصرت خداوند متعال در این عرصه جریان دارد.
ایلنا: ولی اسماعیلی نایب رئیس اول کمیسیون اجتماعی گفت: تشکیل وزارت بازرگانی مصوبه مجلس دهم است و الان اگر ایرادات شورای نگهبان را فاکتور بگیریم، تقریباً می‌توان گفت که قانون است؛ چراکه شورای نگهبان دو ایراد به آن گرفته است که آن هم ایرادات سختی نیست و ما در تلاش هستیم تا این ایرادات رفع شود.
ایرنا: معاونت حقوقی رئیس‌جمهور با هدف افزایش اختیارات دولت برای کاهش ساعت کار کارکنان در موارد ضروری، پیشنهاد الحاق یک تبصره به ماده (۸۷) قانون مدیریت خدمات کشوری را در قالب لایحه دوفوریتی به دولت ارائه کرد.
♦♦♦
سرنوشت وعده‌های دولت
اطلاعات نوشت: در نخستین ماه‌های استقرار دولت جدید، در جلسه شورای مسکن با حضور رئیس‌جمهور مصوب شد حداقل ۲۰۰ هزار واحد مسکونی روستایی در سال جدید از اعتبار وام ارزان‌قیمت برای بهسازی و نوسازی استفاده کنند. وام مسکن روستایی هم از صد میلیون تومان به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش یافت و نرخ سود آن هم پنج درصد تعیین شد. اما در روزهای اخیر میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه به دو دلیل کاملاً موجه تمایل چندانی برای اجرای آن ندارد. یکی اینکه معتقد است این پرداخت‌ها تورم‌زاست که درست هم می‌گوید. دیگر آنکه می‌گوید منبع پرداخت مابه‌التفاوت سود آن در حالی که دولت بدهکار بزرگ بانک مرکزی است کجاست؟
کدام گشت ارشاد مدیران؟
شرق نوشت: گشت ارشادی که ابراهیم رئیسی در قامت کاندیدای ریاست‌جمهوری وعده داده بود تنها برای مدیران باشد تا راهی باشد برای تحقق شعار فسادستیزی، این روزها به همه بخش‌های زندگی مردم از جمله بیمارستان‌ها، بانک‌ها، ادارات و حتی صبحانه خوردن کارمندان هم راه یافته است. در حالی که شهرهای مختلفی درگیر ماجراهای سخت‌گیرانه تذکرات ارشادی شده‌اند، چند روزی است که مشهد با دستورات و نامه‌هایی مبنی بر ایجاد محدودیت برای زنانی که پوشش مورد تایید مسوولان این شهر را ندارند، دوباره به راس اخبار بازگشته است.
همه چیز عالی است
جمهوری اسلامی نوشت: اخیراً روزنامه دولت از نتایج یک نظرسنجی در خرداد 1401 گزارشی منتشر کرده که خبرساز شده است. آن‌گونه که روزنامه ایران گزارش داده است، اطلاعات این نظرسنجی نشان می‌دهد که حدود 69 درصد مردم ایران از زندگی لذت می‌برند، حدود 52 درصد از مردم مقصر مشکلات را دولت قبل می‌دانند و حدود 75 درصد مردم هم در زندگی خود احساس آسایش می‌کنند! لابد طبق همین نظرسنجی، 200 درصد مردم هم می‌گویند چه کیفی دارد این گرانی بی‌سابقه که تازگی‌ها نصیب ما شده!
منتظر چه هستیم؟
اعتماد نوشت: اکنون این سوال مهم و سرنوشت‌ساز مطرح است که ما برای توافق هسته‌ای منتظر چه هستیم؟ کدام اتفاق ممکن است رخ دهد تا آمریکا از ستم خود دست بردارد و تحریم‌ها را لغو کند؟ در انتخابات کنگره ایالات متحده بهترین حالت آن است که دموکرات‌ها همین اکثریت میلی‌متری خود را حفظ کنند که اوضاع کنونی بدون تغییر ادامه پیدا خواهد کرد و اگر این اکثریت را از دست دادند که قرائن چنین نشان می‌دهد جمهوریخواهان با اسرائیل در شکست مذاکرات هسته‌ای هم‌داستان‌اند. پس کدام اتفاق دلخواه ما ممکن است رخ دهد که فشار عظیمی به کاخ سفید وارد شده و او را مجبور به دادن امتیازات بزرگ کند؟