تهدید مستقیم ارمنستان توسط باکو

نتایج مطالعه‌ای جدید که هفت دسامبر (۱۶ آذر) منتشر شد نشان می‌دهد افراد بسیار ثروتمند جهان از بحران بهداشتی کووید ۱۹ سود زیادی برده‌اند و این موضوع توزیع نابرابری‌های ثروت را عمیق‌تر کرده است. برای رفع این مشکل اقتصاددانانی که در این مطالعه شرکت کرده‌اند، مالیات تصاعدی بر ثروت را در مقیاس جهانی پیشنهاد کرده‌اند. گزارش سالانه نابرابری جهانی می‌گوید از سال ۱۹۹۵ تاکنون، سهم ثروت میلیاردرها از یک درصد به سه‌درصد افزایش یافته است. این رقم در ابتدای همه‌گیری دو درصد برآورد شده بود. در این سند آمده است: «این افزایش در طول همه‌گیری کووید۱۹ افزایش یافت. در واقع سال ۲۰۲۰ بیشترین افزایش در سهم ثروت میلیاردرهای جهان را در تاریخ ثبت کرده است.» لوکا شانسل، یکی از مدیران بنیاد نابرابری جهانی در دانشکده اقتصاد پاریس به خبرگزاری فرانسه گفت: «پس از گذشت بیش از ۱۸ ماه از شیوع کووید ۱۹، جهان حتی قطبی‌تر شده است.» شانسل با اشاره به اینکه فقر شدید به مدت ۲۵ سال در حال کاهش بوده است، افزود: «این در حالی است که در سال گذشته ثروت میلیاردرها به بیش از 6 /3 تریلیون یورو افزایش یافته است و ۱۰۰ میلیون نفر دیگر به صفوف فقیرترین افراد اضافه شده‌اند.» مجله فوربس بلافاصله پس از این گزارش رتبه‌بندی جدید ثروتمندان جهان را منتشر کرد که طبق گزارش این مجله، ۱۰ ثروتمند اول، هر کدام بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار دارایی خالص دارند و ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا در این بین با حدود ۲۵۶ میلیارد دلار دارایی در صدر قرار گرفته است. طبق این گزارش، ۵۲ فرد ثروتمند جهان طی ۲۵سال گذشته شاهد رشد سالانه 2 /9 درصد در ارزش ثروت خود بوده‌اند که بسیار بالاتر از گروه‌های اجتماعی کمتر ثروتمند است. سهم زنان از کل درآمد جهانی ناشی از کار، کمتر از ۳۵ درصد است در حالی که در سال ۱۹۹۰ این رقم نزدیک به ۳۰ درصد بود. اروپا طبق این گزارش، برابرترین منطقه جهان توصیف شده است به طوری که ۱۰ درصد ثروتمندترین افراد ۳۶ درصد از سهم درآمد را در اختیار دارند در حالی که خاورمیانه و شمال آفریقا نابرابرترین منطقه هستند زیرا ۱۰ درصد ثروتمندترین افراد جامعه ۵۸ درصد از درآمد را به خود اختصاص داده‌اند.

اتحاد راهبردی قطر و ترکیه

امیر قطر و رئیس‌جمهوری ترکیه امروز در دوحه ریاست هفتمین نشست کمیته عالی راهبردی مشترک را برعهده گرفته و بر عزم خود برای تقویت روابط تاکید کردند. به گزارش ایسنا، در چارچوب هفتمین نشست کمیته عالی راهبردی قطر-ترکیه، دو طرف قطری و ترکیه نشست‌های مشترکی را برگزار کردند که با امضای ۱۵ توافقنامه در زمینه‌های مختلف، زیر نظر سران دو کشور به پایان رسید. خبرگزاری دولتی قطر (قنا) اعلام کرد که تمیم بن حمد آل ثانی،‌ امیر قطر و رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه در این دیدار راه‌های تحکیم و توسعه روابط همکاری راهبردی بین قطر و ترکیه و چشم‌انداز ارتقای آن در سطوح مختلف به‌ویژه اقتصاد، سرمایه‌گذاری، صنعت، دفاع، امنیت، موقوفات، رسانه، فرهنگ و ورزش را بررسی کردند. این خبرگزاری افزود: امیر قطر با تاکید بر اهمیت نشست‌های کمیته عالی و نشست‌های مقامات دو کشور به منظور دستیابی به اهداف خود در تحکیم مشارکت راهبردی قطر و ترکیه، خواستار دستیابی به توافقات جدید در زمینه‌های مختلف شدند. خبرگزاری قطری همچنین اعلام کرد تمیم و اردوغان دیداری دوجانبه داشتند و در آن درباره آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی مربوط به کشورهایشان تبادل نظر کردند. بنا بر این گزارش، دو طرف یادداشت تفاهم در زمینه اداره حوادث غیر‌مترقبه، پروتکل اجرای تعهدنامه مربوط به همکاری در اجرای رویدادهای مهم، بیانیه مشترک مربوط به ایجاد همکاری نهادی بین مجمع دیپلماتیک آنتالیا و مجمع دوحه، یادداشت تفاهم همکاری در زمینه پروتکل‌ها و هفتمین نشست کمیته عالی استراتژیک امضا کردند. بین دو طرف قطری و ترکیه‌ای همچنین تفاهم‌نامه دیگری بین موسسه استاندارد ترکیه و اداره استانداردهای عمومی قطر، توافقنامه برنامه‌ای برای همکاری در زمینه‌های بهداشتی و علوم پزشکی بین دو کشور و یادداشت تفاهم همکاری بین ریاست امور دینی ترکیه و وزارت اوقاف و امور اسلامی قطر به امضا رسید. دو طرف همچنین در مورد دومین برنامه اجرایی در حوزه فرهنگ برای سال‌های ۲۰۲3-۲۰۲2 بین وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه و وزارت فرهنگ و ورزش قطر و همچنین اولین برنامه اجرایی در حوزه ورزش و جوانان بین دو کشور برای سال‌های ۲۰۲4-۲۰۲2 به توافق رسیدند.

تهدید مستقیم ارمنستان توسط باکو

رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان بار دیگر تهدید کرده است که به زور یک «کریدور» زمینی را که جمهوری آذربایجان را از طریق استان «سیونیک» در جنوب شرقی ارمنستان به منطقه نخجوان متصل می‌کند، باز خواهد کرد. به گزارش وبگاه رادیو «اروپای آزاد» «الهام علی‌اف»، در این زمینه گفت: «ارمنستان و تمام جهان در طول جنگ دیدند که هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی ما را بگیرد. من از آنها خواستم تاریخی برای بازگرداندن سرزمین‌هایمان بدهند. الان هم همین را می‌گویم. به ما بگویید چه زمانی کریدور زنگزور بدون مشکل باز می‌شود.» وزارت خارجه ارمنستان در بیانیه‌ای این اظهارات را به عنوان تهدیدی برای تمامیت ارضی ارمنستان محکوم کرد. در این بیانیه آمده است که این سخنان مغایر با تفاهماتی هستند که علی‌اف و «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان در جریان گفت‌وگوهایشان به میزبانی «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه در سوچی در 26 نوامبر به آن دست یافتند. علی‌اف جنگ سال گذشته بر سر قره‌باغ کوهستانی را زمانی که در مورد ارتباط حمل‌و‌نقل مورد نظر باکو در جریان بازدید از منطقه‌ای در شمال آذربایجان اظهار‌نظر کرد، یادآور شد. این سه رهبر بلافاصله پس از آن مذاکرات، پیشرفت‌های عمده‌ای را در راستای باز کردن خطوط حمل‌ونقل بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان پیش‌بینی کردند. پوتین گفت که یک کارگروه از روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان به این موضوع رسیدگی می‌کند. علی‌اف گفت ایروان باید قبل از اینکه برای انجام این کار «خیلی دیر شود» به مواضع «غیر‌صادقانه» خود در مذاکرات پایان دهد. توافقنامه آتش‌بس، ارمنستان را متعهد می‌کند که راه‌آهن و جاده بین نخجوان و بقیه جمهوری آذربایجان را باز کند. ارمنستان باید بتواند به نوبه خود از خاک جمهوری آذربایجان به عنوان مسیر ترانزیتی برای محموله‌های بار به روسیه و ایران استفاده کند. علی‌اف بارها گفته که این توافق مستلزم ایجاد یک کریدور ویژه است، ادعایی که توسط دولت ارمنستان رد شده است. معاون نخست‌وزیر ارمنستان در روزهای گذشته اصرار داشت که سران روسیه، باکو و ایروان در سوچی به جای «جاده‌های خارجی» که علی‌اف بدان اشاره کرده بود، درباره راه‌های حمل‌ونقل متعارف بحث کنند.

جدال آمریکا-روسیه؛ بحران در مرزهای اوکراین

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در گفت‌وگو با جو بایدن، همتای آمریکایی خود پتانسیل نظامی رو به رشد ناتو در مرزهای کشورش با اوکراین را محکوم کرد و خواستار ارائه تضمین از سوی واشنگتن برای عدم گسترش ناتو به سمت شرق شد. به گزارش یورونیوز، کرملین پس از گفت‌وگوی ویدئویی رهبران دو کشور با اعلام مطلب یاد‌شده در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ناتو تلاش‌های خطرناکی برای استفاده از خاک اوکراین و توسعه پتانسیل نظامی خود در مرزهای ما انجام می‌دهد، از این‌رو روسیه به طور جدی به دنبال دریافت تضمین‌های قانونی و حقوقی قابل اعتماد برای جلوگیری از گسترش ناتو به شرق است.» تماس تصویری از پیش برنامه‌ریزی‌شده روسای‌جمهوری آمریکا و روسیه در حالی انجام شد که هر دو آخرین‌بار ماه ژوئن در سوئیس با یکدیگر ملاقات کرده و در خصوص مسائل مختلف بحث و گفت‌وگو کرده بودند. مقامات آمریکایی طی روزهای گذشته بارها نسبت به هرگونه تجاوز نظامی از سوی روسیه در خاک اوکراین هشداد داده و تهدید کرده بودند که در صورت اقدام به حمله نظامی این کشور را تحت بی‌سابقه‌ترین تحریم‌ها و مجازات‌های اقتصادی قرار خواهند داد. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا که به دفعات حمایت بی‌دریغ خود را از اوکراین در این بحران آشکارا اعلام کرده نیز پیش از گفت‌وگوی خود با ولادیمیر پوتین، به روسیه در خصوص هرگونه حمله به اوکراین هشدار داده بود. این هشدار از سوی آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز بارها تکرار شده است. آقای بلینکن به صراحت تهدید کرده بود که هرگونه تجاوز به خاک اوکراین تبعات و بهای بسیار سنگینی به همراه خواهد داشت. فرانس‌پرس ساعاتی پس از اتمام گفت‌وگوی ویدئویی بایدن و پوتین در گزارشی به نقل از مقامات آمریکایی اعلام کرد که واشنگتن علاوه بر وضع تحریم‌ها اقدامات محسوس دیگری چون ممانعت از انتقال گاز روسیه به اروپا برای جلوگیری از هرگونه تجاوز به خاک اوکراین را نیز مد‌نظر دارد. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا گفت که ایالات متحده آماده استفاده از خط لوله گاز «نورد استریم» به عنوان اهرم فشاری برای بازدارندگی حمله نظامی احتمالی روسیه به اوکراین است. مقامات اتحادیه اروپا نیز به جمع تهدیدکنندگان روسیه پیوسته و اعلام کرده‌اند در صورت هرگونه اقدام نظامی علیه اوکراین تحریم‌های تازه‌ای بر ضد کرملین وضع خواهند کرد.

مرزهای خاورمیانه؛ پررنگ‌تر از همیشه

دولت اسرائیل رسماً اعلام کرد که کار ساخت یک دیوار زیرزمینی مجهز به حسگر در مرز غزه را به اتمام رسانده است. این دیوار به ظاهر برای جلوگیری از نفوذ شبه‌نظامیان حماس و مبارزان فلسطینی به خاک اسرائیل از طریق تونل‌های زیرزمینی ساخته شده و اقدامی متقابل از سوی تل‌آویو برای تقویت امنیت سرزمین‌های تحت کنترل خود در مجاورت با نوار غزه محسوب می‌شود. به گزارش یورونیوز، شبه‌نظامیان فلسطینی سال ۲۰۱۴ در جریان جنگ غزه بارها از طریق تونل‌های زیرزمینی به آن‌سوی منطقه محاصره‌شده نفوذ کرده و تلفاتی را به نیروهای اسرائیلی وارد کرده بودند، مساله‌ای که انتقادات زیادی را متوجه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت و فرماندهان ارتش اسرائیل کرد. کار ساخت دیوار زیرزمینی اسرائیل در مرز غزه که هدف اصلی آن کور کردن راه نفوذ به آن‌سوی مرز از طریق تونل‌های یاد‌شده است سال ۲۰۱۶ آغاز شد. به گفته منابع نظامی اسرائیل، این پروژه همچنین شامل حصارهای زمینی، موانع دریایی، سیستم‌های راداری و اتاق‌های فرماندهی و کنترل است. بنی گانتس، وزیردفاع اسرائیل در مراسمی که به مناسبت رونمایی از این پروژه برگزار شده بود طی سخنانی گفت: «این دیوار ۶۵ کیلومتر طول دارد و مجهز به صدها دوربین، رادار و سنسورهایی با حساسیت بالاست که سبب می‌شود حائلی آهنین میان سازمان تروریستی حماس و ساکنان جنوب اسرائیل تشکیل شود.» وی سپس از این مانع به عنوان «پروژه‌ای پیشرفته و خلاقانه» یاد کرد که به اعتقاد وی سبب تقویت احساس امنیت شهروندان اسرائیلی خواهد شد. بر اساس بیانیه وزارت دفاع اسرائیل بخش زیرزمینی دیوار ضمن کور کردن راه‌های نفوذ پیشین مانع از حفر تونل‌های تازه میان منطقه محاصره‌شده غزه و مناطق جنوبی اسرائیل خواهد شد. در این بیانیه همچنین آمده است که قسمت‌هایی از دیوار از مواد بتنی ساخته شده و بخش دریایی آن نیز به یک سیستم تسلیحاتی کنترل از راه دور متصل است. اسرائیل از سال ۲۰۰۷ پس از آنکه جنبش حماس کنترل غزه را در دست گرفت دست به محاصره این منطقه زد و موانعی در نوار غزه برای جلوگیری از ورود فلسطینیان ایجاد کرد. جنبش حماس و ارتش اسرائیل از سال ۲۰۰۸ تاکنون چهار بار با یکدیگر درگیر شده‌اند؛ آخرین رویارویی نظامی میان آنها به ماه می سال جاری میلادی بر‌می‌گردد که در جریان آن دست‌کم ۲۶۰ نفر در غزه بر اثر حملات هوایی و موشکی اسرائیل جان خود را از دست دادند. 

♦♦♦