حاشیه‌سازی همسایه شمالی
چراغ‌های رابطه تاریک می‌شود؟
شاید کمتر کسی تصور می‌کرد روزی رابطه ایران با جمهوری آذربایجان از لحاظ دیپلماتیک شکرآب شود؛ اگرچه هنوز چنین موضوعی به‌صورت قطعی رخ نداده ولی نشانه‌هایی در میان است که به نظر می‌رسد رفته‌رفته چنین شود. شروعش فعلاً از سوی رئیس‌جمهور آذربایجان بوده است؛ الهام علی‌اف، اخیراً در گفت‌وگو با یک رسانه ترکیه‌ای درباره ادعای ورود ۶۰ کامیون ایرانی به منطقه قره‌باغ در تابستان امسال گفته است که «این اولین باری نیست که کامیون‌های ایرانی به‌صورت غیرقانونی به منطقه قره‌باغ وارد می‌شوند. این چیزی است که به‌طور مداوم در جریان دوران اشغال [قره‌باغ توسط ارمنستان] رخ می‌داده است.» او گفته است: «ما اطلاعاتی داشتیم اما قطعاً مثل زمان حال، اطلاعاتمان واضح نبود. با توجه به این موضوع، ما از کانال‌های مختلف نارضایتی خود را از عبور غیرقانونی ابراز داشتیم اما این رویه ادامه داشت.»
آنگونه که شرق گزارش داده است، علی‌اف همچنین گفت درصورتی‌که ورود کامیون‌های ایران به قره‌باغ ادامه پیدا کند، باید مالیات پرداخت کنند. علی‌اف همچنین درباره رزمایش نظامی ایران در مرز جمهوری آذربایجان اظهارنظر کرد و گفت: «این یک رویداد بسیار تعجب‌آور است. هر کشوری می‌تواند هرگونه رزمایش نظامی را در قلمرو خود انجام دهد. این حق حاکمیتی آنهاست اما چرا حالا و چرا در مرز ما؟ چرا زمانی که ارامنه در جبرائیل، فضولی و زنگلان بودند، چنین رزمایش‌هایی در کار نبود؟ چرا پس از آزادسازی این زمین‌ها پس از 30 سال اشغال برگزار می‌شود؟». این اظهارات با واکنش مقام‌های ایرانی روبه‌رو شده است. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات الهام علی‌اف گفته است: درحالی‌که روابط خوب و محترمانه‌ای میان دو کشور وجود دارد و مسیرهای معمول ارتباطات میان دو طرف در بالاترین سطح قرار دارد، بیان آن به این شیوه مایه تعجب است. او افزوده است: در این زمینه و موضوعات دیگر مرتبط با آن، در دیدار دو وزیر امور خارجه در حاشیه نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، رایزنی‌های جدی و دقیقی صورت گرفت و توافق شد در یک بستر مناسب این گفت‌وگوها ادامه پیدا کند. او گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره مخالفت خود را با هرگونه اشغال سرزمینی اعلام داشته و بر لزوم احترام به تمامیت ارضی کشورها و مرزهای شناخته‌شده بین‌المللی تاکید کرده است. ضمن آنکه رعایت حسن همسایگی و همجواری از مهم‌ترین موضوعاتی است که انتظار می‌رود از سوی همه همسایگان مورد توجه قرار گیرد. خطیب‌زاده افزود: مانور انجام‌شده از سوی کشورمان در مناطق مرزی شمال غرب یک موضوع حاکمیتی است و برای آرامش و ثبات کل منطقه انجام می‌شود. البته روشن است که جمهوری اسلامی ایران، حضور هرچند نمایشی رژیم صهیونیستی در نزدیکی مرزهای خود را تحمل نخواهد کرد و در این رابطه هر اقدامی را که برای امنیت ملی خود لازم بداند، انجام خواهد داد.
اگرچه ایران به اتهامات علی‌اف پاسخ داده و اظهارات رئیس‌جمهور آذربایجان را بی‌اساس توصیف کرده ولی با فرمانی که الهام در پیش گرفته، ممکن است شرایط از وضع موجود کمی حادتر هم بشود.
مذاکرات به زودی
هفته گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در برنامه تلویزیونی حضور یافت و به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سوالات مطرح شده پاسخ داد. امیرعبداللهیان در این گفت‌وگو انجام اقدامات مشخصی از سوی آمریکا را نشانه مثبتی برای ازسرگیری گفت‌وگوهای وین و اجرای تام و تمام برجام از سوی هر دو طرف اعلام کرد. وزیر امور خارجه در این گفت‌وگو به حضور خود در نیویوک اشاره کرد و با بیان اینکه مقام‌های واشنگتن با هدف پیگیری برجام تلاش کردند با او ارتباط برقرار کنند، گفت: «آمریکایی‌ها تلاش کردند خیلی از کانال‌ها را باز کنند و به یک شکلی تماسی با من بگیرند و پیام‌هایی را منتقل کنند. به یکی از کسانی که حامل پیام بود گفتم آیا آمریکایی‌ها نیت واقعی دارند؟ گفت تصور می‌کنم نیت واقعی دارند، گفتم اگر نیت واقعی دارند بخشی از اموال ما مثلاً ۱۰ میلیارد دلار از دارایی‌های مربوط به خود ما در بانک‌های خارج از کشور را آزاد کنند یا به کشور برگردانند. یک حرکتی کنند که ما بتوانیم بگوییم بایدن با ترامپ یک تفاوتی دارد.»
امیرعبداللهیان بیان کرد: «به طرف‌های مقابل گفتیم نیت ما جدی است و ما مرد مذاکره و مرد عمل هستیم ولی بدانید دولت جدید ایران عملگراست و ملت ما از مذاکره‌ای که از فنجان قهوه در بیاید، سودی نمی‌برد. ملت ما از مذاکره‌ای سود خواهد برد که تمام منافع برجام ترجمه و عملی شود. نشانه جدی باید پیدا شود.» وزیر خارجه درباره زمان مذاکرات نیز بیان کرد: «ما در حال جمع‌بندی نهایی هستیم ولی اینکه یک هفته دیگر می‌شود یا یک ماه دیگر به جهت اینکه باید جمع‌بندی قطعی داشته باشیم و متناسب با آمادگی خودمان اعلام کنیم، زمان را به زودی اعلام می‌کنیم.»
امیرعبداللهیان با بیان اینکه مذاکرات به زودی انجام می‌شود، افزود: «درباره اصل اینکه مذاکرات در وین بوده و فرمت وین را می‌خواهیم ادامه دهیم، اتفاق نظر وجود دارد. ترکیب تیم را نهایی می‌کنیم. وزارت خارجه مذاکره را دنبال خواهد کرد و مذاکرات در چارچوب معاونت سیاسی وزارت خارجه مدیریت خواهد شد. طرف‌های مذاکراتی و توافقی که انجام می‌شود، در سطح وزرای خارجه کشورهای مذاکره‌کننده تایید و جمع‌بندی نهایی خواهد شد. اما وزارت خارجه در چارچوب نهادهای بالادستی نظام، وظیفه ذاتی مذاکراتی را انجام خواهد داد.»
بازداشت جاعل عناوین دفتر رهبری
وزارت اطلاعات اعلام کرد: متهم جعل عناوین دفتر رهبری و وزارت اطلاعات که در قالب کارشناس عتیقه و زیرخاکی، پیش‌فروش مسکن و خودرو به صورت غیرقانونی در استان تهران فعالیت داشت شناسایی و دستگیر شد.
آنگونه که ایسنا گزارش داده است در اطلاعیه وزارت اطلاعات آمده است که با اقدامات اطلاعاتی و عملیاتی سربازان گمنام امام زمان (عج) رضا همتی‌حاجی‌پور متهم به جعل عناوین دفتر مقام معظّم رهبری و وزارت اطلاعات پس از رصد اطلاعاتی و شناسایی در استان تهران، با هماهنگی مرجع قضایی دستگیر شد و از تداوم فعالیت مجرمانه‌اش ممانعت به‌عمل آمد. نامبرده با منتسب نمودن خود به عنوان نماینده دفتر مقام معظم رهبری و وزارت اطلاعات، در قالب کارشناس عتیقه، زیرخاکی، دفینه و پیش‌فروش مسکن و خودرو، به بهانه اینکه سود حاصله از این راه صرف تولید ملی، مسکن محرومین و واگذاری خودرو و امورات دیگر خواهد شد، اقدام به اغفال و کلاهبرداری از افراد مختلف و مالکان زمین می‌نموده است. برابر اعترافات و مستندات پرونده، متهم با سوءاستفاده از اسناد، مکاتبات، پیامک و نرم‌افزارهای جعلی از طریق سرشاخه‌های مختلف در سراسر کشور، بیش از ۱۰۰۰ نفر را فریب داده و مبالغ زیادی از مالباختگان و فریب‌خوردگان کلاهبرداری نموده است؛ برهمین اساس پس از دستگیری، حساب‌های بانکی نامبرده مسدود و جهت رسیدگی پرونده، تحویل مرجع قضایی شد.
وزارت اطلاعات در اطلاعیه خود با تاکید بر اینکه سربازان گمنام امام زمان(عج) با هرگونه جعل و سوءاستفاده از عناوین نهادهای حاکمیتی و امنیتی، بدون اغماض برخورد خواهد کرد، خاطر‌نشان کرد: به اطلاع ملت شریف و عزیز ایران می‌رساند؛ در صورت مشاهده هرگونه تخلف مراتب را با ستاد خبری ۱۱۳ وزارت اطلاعات در میان بگذارند.
مخالفت برلین با آزادسازی پول‌های ایران
سخنگوی وزارت خارجه آلمان بدون اشاره به تداوم بدعهدی کشورهای غربی در قبال برجام، مخالفت برلین را با آزادسازی پول‌های بلوکهشده ایران به عنوان پیش‌شرط احیای مذاکرات برجامی اعلام کرد. آنگونه که رویترز اعلام کرده است، وزارت خارجه آلمان مطرح کرده است که آلمان درخواست‌های ایران از آمریکا برای آزادسازی دارایی‌های بلوکهشده ایران به عنوان پیش‌شرط جهت احیای مذاکرات هسته‌ای را رد می‌کند. یک سخنگوی وزارت خارجه آلمان با اشاره به سخنان اخیر حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران گفت: ایران نمی‌تواند هیچ شرط دیگری برای ازسرگیری مذاکرات (احیای برجام) تعیین کند. اشاره وزارت خارجه آلمان به سخنان امیرعبداللهیان است که خواهان آزادسازی پول‌های ایران شده است. سخنگوی وزارت خارجه آلمان در اظهارات خود بار دیگر بدون اشاره به تداوم نقض عهد این کشور و دیگر طرف‌های غربی توافق برجام، مواضع برلین در قبال ایران و توافق هسته‌ای را تکرار کرد. این مقام ارشد برلین با بیان اینکه دولت آلمان منتظر تعیین تاریخ دقیق برای آغاز بازگشت ایران به مذاکرات احیای برجام است، تصریح کرد: «ما از ایران می‌خواهیم در اسرع وقت مذاکرات را احیا کند.»
سکوی واردات نباشیم
نشست فراکسیون مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی با حضور سعید محمد دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و معاونان وی برگزار شد و در این جلسه اعضای فراکسیون به بیان نظرات، انتقادات و پیشنهادهای خود پرداختند.
معین‌الدین سعیدی نماینده چابهار در مجلس در این نشست ضمن بیان اینکه مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی از اهداف خود دور مانده‌اند، گفت: اشکالاتی در این مناطق وجود دارد که به جای سکوی صادرات تبدیل به سکویی برای واردات شده است که برخی از این ایرادات به مباحث قانونی باز‌نمی‌گردد بلکه ضعف مدیریتی وجود دارد.
وی ادامه داد: متاسفانه در منطقه آزاد چابهار شاهد یک پارادوکس جدی در پشت فنس‌ها هستیم و حاشیه‌نشینی عجیب و غریبی پشت این مناطق آزاد به وجود آمده است و این حاصل نگاه یک‌سویه در این منطقه بوده است. این موضوع باعث ایجاد یکسری آسیب‌های اجتماعی در این منطقه شده البته اکنون با وجود مدیریت جدید و به‌کارگیری نیروهای بومی تا حدودی این مشکلات مرتفع شده اما می‌خواهیم در بحث توسعه اقتصادی در مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی مسائل اجتماعی و فرهنگی نیز مدنظر قرار بگیرد.
سیدمجتبی محفوظی نماینده مردم آبادان ضمن تاکید بر اینکه مناطق آزاد دارای ظرفیت ویژه‌ای بوده که می‌توان با استفاده از آن مشکلات مردم را حل کرد، گفت: ضرورت دارد تا هرچه سریع‌تر طرحی را که مجلس در خصوص مناطق آزاد تجاری تصویب کرده بازگردانده تا اصلاح شود و موضوع مالیات بر حقوق و ارزش افزوده در این مناطق حذف شود.
عادل نجف‌زاده نماینده خوی و چایپاره در مجلس در ادامه جلسه با بیان اینکه ما اسیر یک جهان‌بینی مسدود نسبت به مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی در کشور هستیم، گفت: تا تفکر مالیات‌محور بودن مناطق آزاد و وجود این مناطق به عنوان یک کارت اعتباری برای دولت اصلاح نشود، مناطق آزاد پیشرفتی نخواهند کرد.
وی ادامه داد: اکنون آمادگی داریم نسل چهارم مناطق تجاری و ویژه اقتصادی را طراحی کنیم، هر شخص در این مناطق طبق قانون می‌تواند 80 دلار برای واردات هزینه کند، این عدد هنگفتی نیست، اما متاسفانه به دلیل تفکر محدودی که در کشور وجود دارد بسیاری از مناطق آزاد از چرخه خارج شده‌اند.
بهزاد رحیمی نماینده سقز و بانه در مجلس گفت: انتظار داریم با ایجاد منطقه ویژه و آزاد بانه و مریوان، محرومیت در این مناطق از بین برود. هنوز مدیریت و برنامه منطقه ویژه بانه و مریوان مشخص نشده و مردم سرگردان‌اند، منطقه آزاد ما به منطقه صفر مرزی متصل شده و قرار بود امکاناتی برای آن در نظر گرفته شود که مدیریت قبل هیچ اقدام خاصی انجام نداد، بنابراین تعیین مدیر کارآمد برای این منطقه یکی از ضروریات است.
وی تصریح کرد: نگاه منفی نسبت به مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی حتی تا جایی پیش رفت که ما در کمیسیون تلفیق لایحه بودجه هرچه تلاش کردیم نتوانستیم معافیت‌های مالیاتی را مصوب کنیم.
♦♦♦
ایسنا: الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، با ادعای اینکه هیچ نیروی صهیونیستی در نزدیکی مرزهای این کشور با ایران وجود ندارد، گفت: ما سیاست خارجی مستقلی را دنبال می‌کنیم.
ایلنا: آرارات میرزویان در جریان نشست خبری مشترک با حسین امیرعبداللهیان گفت: یکی از موضوعات مورد بررسی راه‌های ارتباطی و رفع محدودیت‌ها بود و بنده آقای وزیر را از روند احداث راه‌ها آگاه ساختم و به آگاهی رساندم راه جایگزین ارتباطی آماده بهره‌برداری است.
مهر: دریادار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه با تاکید بر اینکه دشمنان ملت ایران، حتی با قدرت حداکثری ظاهری خود نیز در برابر ما کم‌توان هستند، گفت: در عین حال ما هیچ‌گاه دشمن را دست‌کم نمی‌گیریم.
ایرنا: مجتبی ذوالنوری، نماینده مجلس، گفت: تا زمانی که کشورهای منطقه دست دوستی‌شان عقب نرفته جمهوری اسلامی با آنها دوست است، اما اگر بخواهند منافع آن را تهدید کنند یقیناً سیلی محکمی به آنها خواهد زد.
فارس: ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور، تاکید کرد: ایران و چین به عنوان دو تمدن بزرگ صلح‌طلب و شرکای جامع راهبردی می‌توانند با همراهی راهبردی و همکاری‌های برد-برد، زمینه تحقق چندجانبه‌گرایی حقیقی را فراهم آورند.
تسنیم: حسینیه ایرانیان در باکو پلمب و به دستور مقامات جمهوری آذربایجان تعطیل شد. سخنگوی وزارت کشور آذربایجان طی سخنانی با تایید این خبر اعلام کرد که پلیس جمهوری آذربایجان اقدام به تعطیلی این دفتر کرده است.
ایسنا: سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، گفت: توسل به بیگانگان برای تامین امنیت یک کشور راه‌حل منطقی و معقولی نیست؛ زیرا با توجه به انگیزه، اهداف نامشروع و منافع آنها می‌تواند به رقابت نظامی در منطقه، آسیب‌رسانی و حتی ویرانی کشور میزبان بینجامد. علاوه بر این هرچه نقش نیروهای بیگانه افزایش یابد وابستگی کشور پذیرنده به آن عمیق‌تر می‌شود.
ایسنا: غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه، گفت: باید با اقدامات سوداگرانه کسانی که برای منافع شخصی خود جان مردم را به خطر می‌اندازند قاطع برخورد کرد.
فارس: سیدمحمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور، اظهار داشت: ما به حسن همجواری قائل هستیم اما اگر یک کشور این موضوع را نادیده بگیرد ما وظیفه خود را انجام می‌دهیم چون امنیت ما خط قرمز ماست و نخواهیم گذاشت مرزهای ما به مخاطره بیفتد.
♦♦♦
وکالت کسب‌وکار نیست
اعتماد نوشت: 382 نفر از استادان حقوق دانشگاه‌های کشور در نامه‌ای خطاب به مجلس نسبت به تبعات زیان‌بار تصویب یک طرح پارلمانی هشدار داده و خواستار پرهیز از اعمال آن بر حرفه وکالت دادگستری و حق دفاع مردم شدند. امضاکنندگان این نامه مشخصاً نسبت به تصویب تبصره یک این طرح معترض‌اند که به موجب آن، کانون وکلای دادگستری و مرکز امور مشاوران و وکلای قوه قضائیه مکلف خواهند شد داوطلبان را آسان‌تر به عنوان کارآموز بپذیرند. امضاکنندگان این نامه معتقدند این طرح نه‌تنها تهدیدی جدی برای حقوق ملت با ورود بی‌سوادی و فساد به دنیای عدالت‌خواهی به شمار می‌رود، بلکه با کسب‌وکار تلقی شدن و قرار دادن آن در ردیف دیگر مشاغل با نگاه اقتصادی صرف، «استقلال نهاد وکالت» را نیز تهدید می‌کند.
رویکرد جدید خزانه‌داری آمریکا
شرق نوشت: وب‌سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا، سوالی به بخش سوالات رایج اضافه کرده است. در بخش سوالات آمده: آیا تحریم‌های آمریکا افراد متعلق به آمریکا را از سفر به حرم امام رضا (ع) یا تقدیم هدایا به این مکان منع می‌کند؟ در پاسخ آمده که وزارت خارجه به شهروندان توصیه کرده است از هر سفری به ایران خودداری کنند اما مبادلاتی که به‌طور عادی مربوط به سفر به ایران یا از ایران باشند، از مقررات تحریم‌ها و مبادلات با ایران یا آی‌تی‌اس‌آر، مستثنی هستند و این شامل سفرهای زیارتی مذهبی به حرم مقدس امام رضا و خرید کالاها و خدمات برای مصرف شخصی در حین سفر نیز می‌شود. تقدیم اقلامی مانند غذا، لباس و دارو به حرم به قصد استفاده برای کاهش رنج انسانی نیز مشمول این استثناست.
امید به شفافیت آرای نمایندگان
ایران نوشت: قالیباف از بررسی دوباره طرح شفافیت آرای نمایندگان خبر داد که یک سالی از مطرح شدن آن می‌گذرد اما هربار با رای منفی مجلسی‌ها روبه‌رو می‌شود. رئیس مجلس با بیان اینکه باید این نوید را بدهم که مجلس یازدهم تصمیم دارد به‌زودی اقدام مهم دیگری را نیز به سرانجام برساند، گفت: در هفته‌های آتی بررسی مجدد طرح شفافیت آرای نمایندگان در دستور کار قرار خواهد گرفت و مراحل اصلاح این طرح با اعمال نظر نمایندگان در کمیسیون آیین‌نامه داخلی به پایان رسیده و به رای نمایندگان گذاشته خواهد شد. او گفت اگر این طرح تصویب شود مجلس در مقایسه با تمامی دستگاه‌های اداری کشور در عرصه شفافیت روندها و فرآیندها فاصله غیرقابل مقایسه پیدا خواهد کرد.
بحث علی‌اف به مجلس هم رسید
همشهری نوشت: تقبیح حاشیه‌سازی‌های باکو به مجلس هم رسید. یک نماینده مجلس خبر داده که موضوع تنش‌های اخیر در ارتباط با جمهوری آذربایجان در مجلس هم مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد. همزمان بسیاری از نمایندگان نیز به‌نحوی به این تنش‌ها واکنش نشان داده‌اند. آنها رزمایش فاتحان خیبر را هشداری به جمهوری آذربایجان و مخاطب اصلی آن را نیز رژیم صهیونیستی دانستند؛ چرا که تحرکاتی در مرزهای شمال غربی علیه امنیت ملی کشور مشاهده شده که رد پای این رژیم در آن وجود دارد. از سوی دیگر فرمانده نیروی زمینی ارتش تاکید کرد که هنوز خروج شبه‌نظامیان مخالف دولت سوریه از مرزهای شمال غربی محرز نشده است؛ شبه‌نظامیانی که گفته می‌شود دولت ترکیه به جبهه‌های جنگ آذربایجان و ارمنستان اعزام کرد.