تنهایی ترامپ در ترک برجام
بازداشت قائم‌مقام قالیباف
نشست خبری هفته گذشته اژه‌ای یک خبر مهم دیگر داشت؛ بازداشت عیسی شریفی، شهردار در سایه تهران.
بیماری مهدی کروبی و اعتصاب غذای او سرآغاز جدیدی برای پیگیری مساله رفع حصر در رسانه‌ها بود. سخنگوی دولت چندی پیش گفته بود «موضوعات خوبی در شورای عالی امنیت ملی مطرح شده است که امیدواریم به نتیجه برسد» اما انگار امیدواری نوبخت دیری نپایید و سخنگوی قوه قضائیه از تمدید مساله حصر در جلسه شورای عالی امنیت ملی خبر داد و گفت ادامه حصر یک قانون است و کسی نمی‌تواند با آن مخالفت کند. اگرچه دو روز بعد محمدباقر نوبخت مجدداً از موضع مشخص رئیس‌جمهور در خصوص حصر خبر داد و گفت: مشکلی در دولت قبل پیش آمده که اکنون باید آن را حل کنیم.
شرق در شرح جلسه محسنی‌اژه‌ای و تمدید مساله حصر نوشت: حصر مصوبه ٥٤٤ شورای عالی امنیت ملی در اسفند سال ٨٩ است و در جلسه هفته گذشته این شورا قرار شد حصر باقی بماند. بنابراین ادامه حصر قانونی و لازم‌الاجراست. هیچ‌کس حق مخالفت با آن را ندارد، همان‌طور که حق مخالفت با یک قانون را ندارد. اژه‌ای به امکاناتی که نظام در خدمت محصورین قرار داده هم اشاره کرد. امکاناتی مانند امکانات پزشکی، نقل مکان کروبی به خانه جدیدی که خریده، گشایش در رفت و آمد بستگان درجه یک و موارد این‌چنینی. او گفته ما با خروج ماموران از خانه هم موافقت کردیم و گفتیم الزام نشده که آنها حتماً خانه باشند. البته بهتر است در خانه باشند اما بیرون از خانه نیز این امکان وجود دارد. همچنین اژه‌ای در این نشست خبری هم مانند دفعات قبل گفته کسانی که فکر می‌کنند با جوسازی و فضاسازی مصوبه شورای عالی امنیت ملی باطل می‌شود، سخت در اشتباه هستند و اگر فکر می‌کنند قوه قضائیه با فشار کاری می‌کند قطعاً این‌گونه نخواهد شد و چه‌بسا در این قضیه و بعضی از قضیه‌های مشابه این فضاسازی و شایعه‌پراکنی‌ها و جوسازی‌ها کار را گاهی اوقات بدتر کرده که بهتر نکرده است.
♦♦♦
موضع مشخص روحانی درباره حصر
روزنامه ایران، ارگان رسمی دولت هم در صفحه یک خود موضع دولت در خصوص مساله حصر را مطرح کرد و نوشت: مشکل «حصر» باید حل شود. این روزنامه به نقل از محمدباقر نوبخت نوشت: مواضع دولت و رئیس‌جمهوری درباره حصر روشن است. در جلسه اخیر این شورا هم رئیس‌جمهور مواضع صریحی داشت، اما چون این مباحث امنیتی است، از دبیر شورا می‌خواهم آنچه تشخیص می‌دهند، در این باره اطلاع‌رسانی شود. نوبخت گفته مساله رفع یا ابقای حصر، یک حکم از قوه قضائیه نیست، بلکه به تصمیم در شورای عالی امنیت ملی مربوط می‌شود. او گفت: هم امنیت برای ما مهم است و هم جایگاه رفیع رهبری در نظام برای ما معتبر و محترم است. یک مشکلی در دولت قبل پیش آمده که اکنون باید آن را حل کنیم. با فرض اینکه بخواهیم عده‌ای را مجازات کنیم که بالاترین حرف در این زمینه این است، این (ادامه حصر) به نفع ما نیست. باید زمینه‌هایی را فراهم کنیم که اختلافات پیش آمده حل شود، زیرا منافع ملی ما به این موضوع گره خورده است. به گزارش ایران سخنگوی شورای عالی امنیت ملی هم اعلام کرده که تصمیم‌گیری درباره تداوم یا تغییر حصر بر عهده این شوراست. کیوان خسروی گفته در آخرین جلسه شورای عالی امنیت ملی موضوع حصر در دستور جلسه این شورا نبوده است و هیچ‌گونه تصمیم جدیدی در خصوص اصل موضوع حصر اتخاذ نشد. تبیین و اطلاع‌رسانی پیرامون تاریخچه، دلایل، شرایط موجود و روند مدیریت این پرونده، نیازمند زمان و شرایط مناسب بوده و تصمیمات شورا در مقاطعی که نیاز به اطلاع‌رسانی باشد، انجام خواهد شد.
♦♦♦
بازداشت قائم‌مقام قالیباف
نشست خبری هفته گذشته اژه‌ای یک خبر مهم دیگر داشت؛ بازداشت عیسی شریفی، شهردار در سایه تهران. شرق در این خصوص نوشت: خبری که بارها به‌صورت شایعه و حرف‌وحدیث فراوان درباره عیسی شریفی، «شهردار در سایه» ١٢سال گذشته تهران به گوش می‌رسید و مدیران مدیریت شهری قبلی علاقه‌ای به اعلام رسمی آن نداشتند، بالاخره حدود دو هفته پس از آخرین شایعات، از سوی سخنگوی قوه قضائیه تایید شد. محسنی‌اژه‌ای اعلام کرد: «اصل دستگیری عیسی شریفی درست است و اتهام ایشان مالی است، از جزئیات خبر ندارم، اگر داشتم هم از بیان آن معذور بودم.» عیسی شریفی، مدیر محمدباقر قالیباف بود که از روز اول همانند سایر مدیران نظامی با او به شهرداری تهران آمد و در بالاترین مسوولیت نشست و تا سال گذشته در مقام قائم‌مقامی شهردار و معاون امور مناطق باقی ماند. تنها مدیر ١٢ساله قالیباف که هیچ‌گاه با هیچ رسانه‌ای گفت‌وگویی حتی چنددقیقه‌ای نداشت. از سال ٨٤ به بعد بسیاری از افتتاح‌های شهری و خبرهای مهم را عیسی شریفی، آن‌هم فقط در گفت‌وگو با رسانه‌های متعلق به شهرداری خبری می‌کرد، در مراسم‌های افتتاح حضور دائم داشت و حتی برای ارائه گزارش عملکرد شهرداری‌های مناطق به شورای شهر تهران، در صحن علنی شورا هم حاضر می‌شد، اما این حضور به شکلی کاملاً محسوس از سال ٩٢ قطع شد. شایعات می‌گفت «اختلاف با شهردار تهران و تیم مدیران مشهدی» دلیل قطع همکاری عیسی شریفی است. شایعات بسیار بود اما در نهایت در جلسه اعضای شورای شهر در خرداد امسال، خبر کناره‌گیری و استعفای عیسی شریفی رسماً تایید شد و دلیل این کناره‌گیری بیماری فرزند او عنوان شد و حالا خبر می‌رسد که او به دلیل تخلفات مالی دستگیر شده است. به گزارش شرق شریفی در آخرین تصاویری که از او منتشر شده، ظاهری متفاوت داشت؛ موی رنگ‌شده و محاسن از ته تراشیده‌شده که او را متفاوت و جوان‌تر کرده بود. این تغییرات ظاهری اگرچه آن زمان عجیب بود اما حالا با انتشار اتهام مالی او می‌توان برخی ربط‌ها را به این تغییرات نسبت داد.
♦♦♦
دست خالی ترامپ در مواجهه با برجام
در کنار اخبار سیاست داخلی، دو موضوع سیاست خارجی هم در هفته گذشته مطرح شد، تاکید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر پایبندی تهران به برجام و دیگری مساله ایران و عربستان.
دنیای اقتصاد به شرح آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پرداخت و نوشت: پس از تلاش‌های اخیر واشنگتن با هدف سنگ‌اندازی در مسیر برجام و اثر‌گذاری منفی بر گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، دیده‌بان اتمی سازمان ملل در هشتمین گزارش خود درباره برجام، تاکید کرد که تهران به تعهداتش پایبند بوده است. این گزارش در شرایطی منتشر شد که در روزهای اخیر، فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دیگر مقامات بلندپایه این قاره حمایت قاطع خود را از برجام اعلام کرده‌اند. به این ترتیب به‌نظر می‌رسد دست‌های ترامپ برای بهانه‌گیری از برجام و خروج یکجانبه از آن بیش از همیشه خالی باشد. شرق هم در گزارشی با تیتر «ترامپ در منگنه» نوشت: هشتمین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اجرای تعهدات ایران بر مبنای این توافق را تایید کرد. این گزارش که به‌طور فصلی منتشر می‌شود، بر مبنای متر و معیارهای دقیق ارزیابی، میزان ذخایر اورانیوم کم‌غنای ایران، تعداد سانتریفیوژها، میزان ذخایر آب سنگین ایران و موارد دیگر مندرج در برجام را اعلام کرده است. طبق توافق، میزان تعهدات، هم‌سطح یا کمتر از میزانی است که در برجام تعهد شده است. آژانس در این گزارش بار دیگر تایید کرد که ایران به تمام تعهدات خود در توافق هسته‌ای پایبند بوده است. این گزارش در جلسه آتی شورای حکام در روزهای ١١ تا ١٥ سپتامبر (٢٠ تا ٢٤ شهریور) بررسی خواهد شد. این گزارش در حالی منتشر شده که آمریکا به دنبال ایجاد خلل در ادامه اجرای برجام است. دونالد ترامپ سفیرش در سازمان ملل را راهی وین کرده تا بهانه‌ای با عنوان بازدید از سایت‌های نظامی را به برجام اضافه کند.
ترامپ باید در ماه اکتبر (26 مهر) پایبندی ایران به تعهداتش را به کنگره اعلام کند. این در حالی است که او تلاش‌های بسیاری را برای اعلام عدم پایبندی ایران به برجام به کار گرفته است. تلاش‌هایی که تاکنون شکست خورده است و بنابراین رئیس‌جمهور آمریکا را واداشته که به تیم‌های اطلاعاتی برای یافتن بهانه‌هایی برای خروج از برجام فشار وارد آورد. روزنامه بریتانیایی «گاردین» در گزارشی مدعی شد که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا تحت فشار شدید کاخ سفید قرار دارند تا بهانه‌ای بتراشند که نشان دهد ایران توافق هسته‌ای را نقض کرده است.
♦♦♦
ترمیم رابطه ایران و عربستان؟
آیا پس از برگزاری حج امسال، ایران و عربستان رابطه خود را ترمیم خواهند کرد و حج امسال سرآغاز شروع روابط میان دو کشور است؟ واکنش‌ها در این خصوص بسیار است. یک روزنامه عربی فرامنطقه‌ای به نقل از منابع عالی‌رتبه سعودی در دوبی اعلام کرده سفارت عربستان در ایران به زودی ترمیم خواهد شد و احتمالاً طی ماه‌های آینده این سفارت بازگشایی می‌شود. در حالی که این روزنامه عربی این بازدید را معادل بازگشایی سفارت عربستان دانسته سخنگوی وزارت امور خارجه بازدید از ساختمان‌های دیپلماتیک را امری معمول اعلام کرده و گفته سفر هیات سعودی برای بازدید از ساختمان‌های دیپلماتیک است. بهرام قاسمی گفته ما هم از ساختمان‌های خود در عربستان بازدید خواهیم کرد. اما رای‌الیوم خبر دیگری هم داده و گفته دیوان پادشاهی عربستان به روزنامه‌ها و تلویزیون‌های داخلی و خارجی خود دستور داده است تا اخباری علیه ایران و مذهب شیعه منتشر نکنند. فارس هم به نقل از نماینده ولی فقیه در امور حج با اشاره به برگزاری موفقیت‌آمیز حج تمتع نوشت: زمان مذاکره ایران و عربستان برای حل مسائل دوجانبه فرا رسیده است.
وزیر امور خارجه ایران هم در گفت‌وگو با شبکه المیادین گفته ایران حاضر است با تمام کشورهای اسلامی از جمله عربستان همکاری کند. محمدجواد ظریف گفته: ایران همیشه آماده گفت‌وگو بوده است اما کشورهای همسایه آمادگی نداشتند و ما از هرگونه تحول در این راستا استقبال می‌کنیم. اگر عربستان خواهان ایجاد صفحه جدید با ایران است ما نیز آماده آن هستیم و برای ایجاد صفحه جدید نباید به اوضاع منطقه نگاه کرد، زیرا وضع بحرانی است و به‌جای آن باید در مورد همکاری بحث شود. تفاهم و گفت‌وگو در منطقه نیازمند تغییر برخی روش‌هاست که مهم‌ترین آنها وارد کردن امنیت از خارج است، زیرا کشورهای منطقه قدرت و توانایی آن را دارند که پایه‌های امنیت و ثبات را بنا کنند. وزیر امور خارجه عربستان اما واکنش جالبی به اظهارات همتای ایرانی خود نداشت. به گزارش ایسنا به نقل از روسیا الیوم، عادل الجبیر در واکنش به سخنان محمدجواد ظریف مدعی شد: سخنان محمدجواد ظریف تمسخرآمیز است و هیچ‌گونه نزدیکی روابط میان ایران و عربستان وجود ندارد. وی در ادامه ادعا کرد: هیچ‌گونه جدیتی برای گفت‌وگو با ایران نمی‌بینم و فرماندهانی از گروهک القاعده در تهران وجود دارند که دستور انجام عملیاتی در داخل عربستان را داده‌اند. جبیر همچنین مدعی شد: ایران از طریق حزب‌الله و حملاتی تروریستی در منطقه بی‌ثباتی ایجاد می‌کند و اگر تهران می‌خواهد با عربستان روابطی ایجاد کند باید عملیات تروریستی و دخالت در منطقه عربی را متوقف کند.
