عائله پرخرج

هر سال ارقامی تحت عنوان بودجه عمرانی در بودجه گنجانده می‌شود اما منابع تخصیص‌یافته خرج مصارف جاری می‌شود، یعنی دولت آنقدر بی‌پول شده که بودجه عمرانی را هم خرج هفت‌سر عائله خود می‌کند.  اما مساله این است که در نیم‌قرن گذشته خاستگاه اصلی رشد اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری بوده و اکنون که دولت ناچار است بخش عمده‌ای از منابع را در چاه ابرچالش‌ها بریزد، قاعدتاً امیدی هم به رشد سرمایه‌گذاری و احیای رشد اقتصادی نیست. اقتصاددانان می‌گویند نسبت موجودی سرمایه فیزیکی به تولید ناخالص داخلی برای کشورهای مختلف کم‌و‌بیش ثابت است. بنابراین رشد تولید ناخالص داخلی تقریباً مساوی رشد موجودی سرمایه است. برای کشوری با نسبت بالاتر سرمایه به تولید، برای تحقق مقدار یکسانی از تولید ناخالص داخلی، موجودی سرمایه بزرگ‌تری موردنیاز است. ازآنجاکه موجودی سرمایه در طول زمان بزرگ‌تر می‌شود، به‌تدریج برای میزان معینی از رشد آن مقادیر بیشتر و بیشتری سرمایه‌گذاری موردنیاز است. به مجموعه کالاهای سرمایه‌ای فیزیکی کشور که قابل‌اندازه‌گیری بوده و در فرآیند تولید کالا و خدمات نقش دارند، موجودی سرمایه گفته می‌شود. در واقع، موجودی سرمایه را می‌توان مجموع ارزش ساختمان و تاسیسات و ماشین‌آلات و تجهیزاتی دانست که در فرآیند تولید نقش داشته و مورداستفاده قرار می‌گیرند. رشد موجودی سرمایه در دهه‌های 1340 و 1350 حدود 10 درصد، در فاصله سال‌های 1370 تا سال 1390 حدود 5 /4 درصد و در فاصله سال‌های 1390 تا 1396 حدود 6 /1 درصد بوده و برآوردها نشان می‌دهد رشد موجودی سرمایه، در سال 1397 حدود صفر بوده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تولید بالقوه اقتصاد ایران متوقف شده و مهم‌تر اینکه تامین سوخت موردنیاز برای رشد بالاتر از دو تا سه درصد مبتنی بر سرمایه‌گذاری بسیار دشوار است.