جراحی اقتصادی نان

محمدرضا فرزین در نشست ماهانه خود با جمعی از اقتصاددانان با اشاره به نام‌گذاری سال جدید تحت عنوان «مهار تورم و رشد تولید» عنوان کرد: تحقق این دو شرط در حوزه اقتصاد امر بسیار دشواری است؛ از این‌رو سیاستگذاری‌ها باید به گونه‌ای باشد که در عین مهار تورم، منابع لازم را برای رشد اقتصادی و تولید فراهم کند. آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: بر همین اساس از ابتدای سال جاری در بانک مرکزی بسته‌ای را برای تحقق این امر طراحی کردیم و در این بسته تمرکز اصلی ما بر سیاست‌های پولی، مالی، ارزی و تجاری است. رئیس کل بانک مرکزی در خصوص بسته طراحی‌شده تصریح کرد: بسته سیاستی مذکور، بسته‌ای کامل در حوزه‌های مختلف است و تقریباً در آن برای تمام دستگاه‌ها وظایفی تعیین شده است. به عنوان مثال برای وزارت امور خارجه نیز وظیفه‌ای را در نظر گرفتیم چراکه معتقدیم نقش آنها در حوزه ارز اهمیت دارد. عالی‌ترین مقام بانک مرکزی با بیان اینکه در حوزه سیاست‌های ارزی همچنان تمرکز بر روی مرکز مبادله ارز و طلاست، تصریح کرد: به دنبال آن هستیم که از ابزارهای متفاوتی برای آرامش بازار ارز استفاده کنیم و از این‌رو برای اینکه بتوانیم نیازهای ارزی کشور را تامین کنیم از ابتدای سال کمیته‌ای را تشکیل دادیم و برآورد دقیقی از منابع و مصارف ارزی انجام داده‌ایم و براساس آن اصرار داریم که ثبت سفارش‌ها و تخصیص ارز در بانک مرکزی انجام گیرد. وی خاطرنشان کرد: معتقدم تنها با نرخ نمی‌توان ارز را کنترل کرد، بلکه باید از لحاظ سیاست‌های مقداری، مقررات‌گذاری، و کنترل بازارهای مختلف به این موضوع ورود و فعالان مختلف در بازار ارز را رصد کرد. رئیس کل بانک مرکزی در خصوص سایر برنامه‌های این بانک برای مدیریت بازار ارز عنوان کرد: باید بتوانیم در مرکز مبادله از ابزارهای مختلف بازار از جمله سلف یا سوآپ استفاده کنیم. البته در این میان به زودی صندوق تثبیت ارزی نیز راه‌اندازی می‌شود که در حال نگارش آیین‌نامه آن هستیم تا در مواقع بحران به این واسطه منابع لازم را در اختیار داشته باشیم و از روش‌های مختلف برای ثبات بازار ارز در کشور استفاده شود.

عوارض جراحی اقتصادی بر آرد و نان

طبق اظهارات نانوایان دولت به تعهداتش نسبت به کمک‌هزینه به نانوایان عمل نکرد ولی در مقابل به ما اجازه افزایش قیمت نان را نمی‌دهد. آنها معتقدند نرخ فعلی نان با توجه به نرخ تورم غیرمنصفانه است و آنها از نیمه سال گذشته در حال زیان هستند. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: محمد سلیمانی رئیس اتحادیه نان سنگک در این باره می‌گوید: قیمت آردی که دولت می‌دهد، صرفاً 15 تا 20 درصد هزینه‌های نانوایان را پوشش می‌دهد، بقیه هزینه نانوایان از جمله هزینه دستمزد کارگر، بیمه، مالیات، آب، برق و گاز 85 درصد است که سالانه در حال رشد است. دو سال گذشته قبض آب برای نانوایی‌ها حداکثر 500 هزار تومان تمام می‌شد. اما امروز گزارش‌هایی به ما می‌رسد که قبض آب سه میلیون تومان است. کمترین قبض برق حدود یک میلیون تومان است.

سلیمانی توضیح می‌دهد در سال 1400 دولت به دلیل اینکه قیمت نان را زیاد افزایش ندهد به ما 15 درصد کمک‌هزینه داد. این کمک‌هزینه هم از طریق کارتخوان هر شب به حساب نانوایی ریخته می‌شد. البته ما راضی نبودیم ولی بالاجبار باید موافقت می‌کردیم چون دولت حاضر به افزایش قیمت نان نبود. سال گذشته این کمک‌هزینه رشد کرد. کمک‌هزینه دولت بین 20 درصد تا 30 درصد شد. نانوایانی که آرد نوع یک داشتند، آرد 665 هزارتومانی، 30 درصد کمک‌هزینه دریافت می‌کردند و آنهایی که آرد نوع دو یعنی آرد 900تومانی داشتند، 20 درصد کمک‌هزینه می‌گرفتند. آبان‌ماه قرار شد این کمک‌هزینه به 80 درصد برسد. اما چون این بودجه تامین نشد، کمک‌هزینه هم همان رقم قدیمی ماند. هنوز هم این کمک‌هزینه رشد نکرده است و ما کماکان در حال زیان دادن هستیم. نانوایان مجبور شدند خودشان قیمت نان را زیاد کنند اما در مقابل تعزیرات هم جریمه می‌کند.

بهره‌برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی

جواد اوجی وزیر نفت در آیین گشایش بیست‌وهفتمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی با بیان اینکه همکاری‌های گسترده‌ای با شرکت‌های روسی داریم و هیاتی از این کشور در این نمایشگاه حضور دارند، اظهار کرد: با وجود تشدید تحریم‌های ظالمانه در همه بخش‌های صنعت نفت خودکفا هستیم و صادرات نفت در این دولت دو برابر شده است. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: به گفته وی، ایران بالاترین مقدار نفت و گاز جهان را دارد که در دولت سیزدهم تولید نفت و گاز، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی روند صعودی داشته است و امسال نیز  ۱۵ میلیارد دلار پروژه در این حوزه افتتاح خواهیم کرد. وی با بیان اینکه تمهیدهایی اندیشیده‌ایم تا تحریم‌های ظالمانه نتواند ما را از توسعه حداکثری صنعت نفت و گاز محروم کند، گفت: فرصت سرمایه‌گذاری ۱۶۰ میلیارد دلار طرح بالادستی و پایین‌دستی در صنعت نفت وجود دارد. وزیر نفت با اشاره به افتتاح ۱۵ میلیارد دلار پروژه نفت و گاز در سال جاری گفت: مهم‌ترین آن طرح توسعه میادین نفت و گاز از جمله فاز ۱۱ است که طی ۲۰ سال اخیر هیچ عملیاتی روی آن انجام نشده بود که ظرف دو تا سه ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد. اوجی ادامه داد: فاز اول میدان آزادگان جنوبی، ۱۲ طرح الفین و پروپیلن در حوزه پتروشیمی، ارتقای پالایشگاه اصفهان، بهره‌برداری از پالایشگاه آدیش جنوبی، کیفی‌سازی پالایشگاه شیراز، گازرسانی به شهرها و روستاها و تقویت خطوط جزو این ۱۵ میلیارد دلار طرح امسال است.

واردات قاچاق طلای ۱۴ عیار از ترکیه

امیرمحمد پرهام‌فر معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورد افزایش 213درصدی ارزش کشفیات مظنون به قاچاق طلا و جواهرات در سال 1401 اظهار داشت: درباره کشفیات طلا باید به چند موضوع توجه داشت؛ اول اینکه ضوابط تبصره 4 ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق ناظر به ضوابط خرید و فروش و هر نوع نگهداری کالاهاست که اگر این ضوابط خرید و فروش و حمل و نگهداری در مورد هر کالایی ابلاغ شود، تخلف از این ضوابط به منزله یکی از تخلفات مندرج در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تلقی می‌شود. البته عنوان آن قاچاق نیست و به آن تخلف خاص تبصره 4 اطلاق می‌شود. این ضوابط به‌طور مرتب برای اصناف اطلاع‌رسانی می‌شود که در خرید و فروش‌ها و معاملات دچار این تخلفات نشوند. آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کشور گفت: در بحث طلا هم با قاچاق ورودی و هم با قاچاق خروجی مواجه هستیم اما در سال گذشته ورود و خروج طلا در /به کشور شرایطی داشت که با پرونده قاچاق خروجی طلا مواجه شدیم و بیشتر کشفیات قاچاق در بحث خروج طلا از کشور بوده و عمدتاً طلای با عیار بالا، شمش و طلای آب‌شده به صورت قاچاق از کشور خارج می‌شود. وی با اشاره به ورودی قاچاق طلا به کشور اظهار داشت:‌ قاچاق طلای وارداتی به کشور عمدتاً در قالب طلای مصنوع است که عیار آن پایین‌تر از عیار طلای رایج در کشورمان است و کیفیت پایین‌تری از طلای ایرانی دارد و عمدتاً مبدأ این قاچاق ترکیه است که عیار پایین‌تری از 18 دارد و طلا با عیار 16 و 14 به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود و این موضوع به صنوف مربوطه اطلاع‌رسانی شده است و به‌طور قطع خرید طلای خارجی به ضرر مردم تمام می‌شود چراکه طلا با عیار کمتر از 18 عیار را با قیمت کمتری می‌توانند بفروشند در حالی که عمدتاً در زمان خرید از عیار پایین آن مطلع نیستند.

ماجرای ممنوعیت واردات خودروهای کره‌ای

درحالی‌که اخباری در مورد ممنوعیت واردات خودروهای کره‌ای منتشر شده بود، اخیراً وزارت صمت طی اطلاعیه‌ای این موضوع را رد کرد. اخبار منتشره از اوایل هفته پیش حاکی از آن بود که به علت عدم ‌آزادسازی پول‌های بلوک‌شده ایران در کره جنوبی طی مکاتباتی بین چند نهاد، واردات خودرو از این کشور ممنوع شده است. در این زمینه خبرگزاری ایسنا به نقل از برخی سایت‌های خبری تاکید کرده بود وزارت امور خارجه کشورمان اخیراً با ارسال نامه‌ای به شورای عالی امنیت ملی، خواستار ممنوعیت واردات خودروهای کره‌ای به ایران شده است. آن‌گونه که دنیای اقتصاد گزارش داده: مشابه چنین اتفاقی پیش از این در مورد لوازم خانگی رخ داده بود و واردات این محصولات از کره جنوبی دقیقاً به همین علت ممنوع شد؛ بنابراین ممنوعیت واردات خودرو به علت بلوکه بودن هفت میلیارد دلار در کره جنوبی چندان دور از ذهن و عجیب به نظر نمی‌رسید. پس از انتشار این اخبار، واکنش‌هایی در مورد وضعیت واردات خودرو در صورت صحت این اخبار شکل گرفت. گروهی این پرسش را مطرح می‌کردند که تکلیف خودروهایی از برند کیا مانند سراتو، ریو، پیکانتو، پگاس، سونت و اسپورتیج که از قضا اولین خودروهایی بودند که وارد کشور شدند چه می‌شود و آیا این ممنوعیت شامل خودروهای ثبت‌سفارش‌شده نیز می‌شود یا خیر که البته گفته می‌شد واردات و عرضه خودروهایی که تاکنون ثبت سفارش شده‌اند، ممنوع نخواهد بود و پس از وارد شدن خودروهای ثبت‌سفارش‌شده از مبدأ کره، واردات از این کشور ممنوع خواهد بود. البته باید توجه داشت که هیچ مقام رسمی هیچ‌یک از این اخبار را تایید نکرده بود. با این حال وزارت صمت این موضوع را تکذیب و تاکید کرد فرآیند واردات خودروهای کره‌ای در حال انجام است.

آغاز روابط پولی و بانکی ایران و عربستان

سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در حاشیه نشست هیات دولت با اشاره به سفر این هفته خود به جده عربستان گفت: اصل این سفر به دعوت بانک توسعه اسلامی برای نشست سالانه در جده برگزار شد که در حاشیه آن دیداری با مدیرعامل این بانک انجام شد تا طرح‌های جمهوری اسلامی ایران و به‌خصوص پروژه‌های زیرساختی در استان‌ها با همکاری بانک توسعه اسلامی تسریع شود. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: خاندوزی به دیدارهای دوجانبه صورت‌گرفته در حاشیه این اجلاس نیز اشاره کرد و با بیان اینکه رویکرد بسیار عملگرایانه بین کشورهای مسلمان و منطقه برای توسعه ارتباطات با ایران وجود داشت، یادآور شد: دیدارهایی با مقامات اقتصادی عمان، امارات و سایر کشورها انجام شد و همگی بر این تاکید داشتند که به سرعت وارد پروژه‌های سرمایه‌گذاری در ایران شوند و سرمایه‌گذاری در کشور ما برای آنها بسیار جذاب بود. به گفته وزیر اقتصاد، در این دیدارها مقرر شد توافق‌نامه‌های گمرکی، سرمایه‌گذاری مشترک و حذف مالیات مضاعف به سرعت بین ایران و این کشورها امضا شود. وزیر امور اقتصادی و دارایی بیان کرد: در سفر سلطان عمان به ایران نخستین توافق‌نامه سرمایه‌گذاری عمان در ایران امضا می‌شود و با طرف اماراتی و عربستانی هم به همین ترتیب توافق‌نامه‌هایی امضا خواهد شد. 

♦♦♦

تسنیم: وزارت بازرگانی و صنعت هند از مبادلات تجاری ۵۱۰ میلیون‌دلاری این کشور با ایران در سه‌ماه نخست ۲۰۲۳ خبر داد و اعلام کرد واردات هند از ایران در این دوره ۱۲ درصد رشد کرده است.

ایسنا: رئیس سازمان امور مالیاتی از آمادگی این سازمان برای اخذ مالیات از خانه‌های خالی خبر داد.

ایلنا: نایب رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی گفت: تورم میوه نسبت به سایر اقلام خوراکی کمتر است اما با افت توان خرید مصرف‌کنندگان رغبت چندانی برای خرید میوه نوبرانه از خود نشان نمی‌دهند و منتظر ریزش بیشتر قیمت‌ها هستند.

مهر: بررسی‌ها نشان می‌دهد مردم برای سرمایه‌گذاری و حتی برای اجاره به دلیل اینکه قیمت‌ها پایین‌تر از تهران است به سمت شهرهای نزدیک پایتخت کوچ کرده‌اند.

ایسنا: با وجود اینکه چندی پیش قیمت خرید تضمینی گندم ۱۵ هزار تومان اعلام شد، اما برخی از فعالان این حوزه، کشاورزان و اعضای کمیسیون کشاورزی با قیمت اعلام‌شده موافق نیستند و درخواست برگزاری جلسه‌ای مجدد در شورای قیمت‌گذاری و تصمیم‌گیری در مورد قیمت این محصول کشاورزی استراتژیک را دارند.

فارس: همزمان با راه‌اندازی سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور امکان دریافت کد رهگیری قرارداد اجاره بدون مراجعه موجر یا مستاجر به بنگاه معاملات املاک، به صورت رایگان فراهم شده است.

ایسنا: سقف وام نهضت ملی مسکن در حالی به ۵۵۰ میلیون تومان افزایش یافته که قرار است بازپرداخت این تسهیلات به‌صورت پلکانی محاسبه شود.

مهر: قیمت کنسرو ماهی در نیمه نخست فروردین بین ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان بود؛ اما در هفته‌های جاری بازار این محصول پروتئینی نوسان داشته به‌طوری که قیمت برخی برندها به ۶۴ تا ۶۹ هزار تومان رسیده است.

تسنیم: حسن خوشخو معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری از اعمال تصمیمات احتمالی برای افزایش قیمت بلیت هواپیما تا آخر اردیبهشت خبر داد و گفت: سازمان هواپیمایی اختیاری در خصوص سایت‌ها ندارد.

تسنیم: با اقدامات و سیاستگذاری‌های انجام‌شده در بازار خودرو، به نظر می‌رسد این بازار از حالت سرمایه‌ای بودن در حال خروج است و بسیاری در این بازار فروشنده شده‌اند.

♦♦♦

روزهای سخت مستاجران

اعتماد نوشت: با نزدیک شدن به فصل جابه‌جایی و با وجود تورم کنونی مستاجرها امسال، روزهای سختی برای پیدا کردن مسکن مناسب پیش‌رو دارند. بررسی‌ها و تحقیقات میدانی از شرایط بازار اجاره مسکن در دومین ماه سال نشان‌دهنده آن است که قیمت‌ها در این بازار به شدت صعودی شده و مستاجرها همچنان زیر بار فشار اجاره‌نشینی در اغلب موارد توان تامین اجاره‌بهای پیشنهادی در منطقه محل سکونت خود را نداشته و ناچار به مهاجرت به بازار اجاره مناطق پایین‌تر پایتخت می‌شوند، از سوی دیگر افزایش تقاضا برای اجاره مسکن در مناطق جنوبی‌تر، رشد بیشتر اجاره‌بها در این مناطق را به همراه داشته است.

سود 100درصدی

ایران نوشت: اگرچه طبق ادعای اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران، گرانی از سایر کالاها به میوه تزریق شده است اما نمی‌توان گرانفروشی و افزایش قیمت‌های نامتعارفی را که بعضی از میوه‌فروشان اعمال می‌کنند، نادیده گرفت. مصطفی دارایی‌نژاد رئیس اتحادیه بارفروشان تهران درباره افزایش قیمت میوه می‌گوید: خرده‌فروشان باید طبق تعرفه، 35 درصد افزایش قیمت را طبق فاکتور بر میوه اضافه کرده و به فروش برسانند اما هزینه دستمزد کارگر، کرایه حمل، سبد، کاغذ و صنایع تبدیلی افزایش داشته و به بیش از 100 درصد رسیده است. به‌طوری که میانگین چینش هر کیلو میوه در حدود 25 تا 30 هزار تومان هزینه دارد.

سهامداران در وضعیت ماشه

دنیای اقتصاد نوشت: بازار سهام پس از یک دوره صعود که از ابتدای اسفند سال گذشته آغاز شد و ۶۵ درصد رشد کرد، از ۱۷ اردیبهشت‌ماه یک روند به‌شدت نزولی را در پیش گرفت و در مدت پنج روز شاخص کل ۱ /۱۳ درصد افت کرد. کارشناسان معتقدند تجربه تلخ سال ۹۹ در بازار سهام، سهامداران را در وضعیت ماشه قرار داده است. بنابراین اقدامات سازمان بورس از جمله کاهش حد نصاب خرید سهام صندوق‌های با درآمد ثابت و کاهش ضریب اعتبار بدهی کارگزاران، محرک قوی برای چکاندن ماشه فروش سهام در روزهای اخیر به حساب می‌آید.

پروژه‌های بزرگ در انحصار گروهی خاص

شرق نوشت: حسین راغفر، اقتصاددان نهادگرا، با اشاره به اینکه فقر و نابرابری محصول سیاست‌های بخش عمومی هستند و از قوانین و مقرراتی زاده می‌شوند که فرصت‌ها و منابع کشور را به صورت نابرابر توزیع می‌کنند، گفت در سال‌های اخیر بخشی از مردم به تدریج از صحنه سیاستگذاری کنار گذاشته شده‌اند و تصمیم‌گیری‌ها به تدریج به کنترل گروهی نخبه درون دولت و نهادها درآمد که روزبه‌روز حلقه این تصمیم‌گیران کوچک و کوچک‌تر می‌شود. این اقتصاددان تاکید کرد که در سال‌های گذشته به بهانه تحریم و رفتن سرمایه‌گذاران خارجی، بخش‌های غیراقتصادی با کارکردی دیگر، میدان‌دار پروژه‌های بزرگ اقتصادی شده‌اند.