تغییر بی‌تدبیر
مشکلات سیاستگذاری برای کتاب‌های درسی چیست؟
محمد علی‌نژاد: در هفته‌های اخیر، بحث و گفت‌وگوی فراوانی در فضای مجازی و محافل عمومی و خصوصی در خصوص تغییرات محتوای کتاب‌های درسی دوره متوسطه صورت گرفته است. حذف برخی از شعرا و نویسندگان معاصر نظیر هوشنگ ابتهاج، رهی معیری و شفیعی‌کدکنی از کتاب ادبیات از یک‌سو و حذف انتگرال از کتاب ریاضی دبیرستان از سوی دیگر باعث شده تا کارشناسان و تحلیلگران حوزه آموزش نسبت به غیرتخصصی بودن این تصمیم‌ها انتقاد کنند. یکی دیگر از موضوعات پرحاشیه تطهیر روسیه در یکی از کتاب‌های درسی بود. با وجود این انتقادات، معاون سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ایران با تایید حذف بخشی از محتوای یکی از کتاب‌های درسی که درباره روسیه بوده، اعلام کرد این اقدام به منظور تطهیر روسیه نبوده و هدف اصلی تعدیل حجم کتاب بوده است. با وجود این، با نگاهی به متن منتشرشده در کتاب مشاهده می‌شود واژه روسیه در بسیاری از بخش‌های کتاب با واژه سپاه روس جایگزین شده است. با این حال ذوعلم، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ایران با دفاع از حذف انتگرال از کتاب ریاضی اعلام کرد که باید این مباحث کنار بروند تا جا برای مهارت و سبک زندگی باز شود. وی همچنین در نشست خبری با اصحاب رسانه اعلام کرده به‌تازگی مجلس شورای اسلامی مصوبه‌ای مبنی بر مکلف کردن وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر گنجاندن توطئه‌ها و جنایات آمریکا نسبت به ملت ما در کتاب‌های درسی داشت که توسط رئیس‌جمهور محترم به این دو وزارتخانه و توسط وزیر محترم آموزش و پرورش به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ابلاغ شد. البته قبل از آن هم به این توطئه‌ها در کتاب‌های درسی پرداخته شده بود، ولی این مصوبه دولت محترم برای ما وظیفه بیشتری ایجاب می‌کند تا سرفصل‌های گویا، جامع و متقنی را در این زمینه به کتاب‌هایمان اضافه کنیم. او همچنین نسبت به انتقادات صورت‌گرفته در مورد تخصصی نبودن تیم تعیین و تغییر محتوای کتاب‌های درسی اعلام کرد کتاب درسی مثل کتاب عادی نیست که مولف در آن همه نقش‌ها را داشته باشد. نویسنده کتاب هر شخصیتی هم که باشد، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بر اساس مطالعاتی که انجام می‌شود و نظرسنجی که صورت می‌پذیرد، ممکن است اصلاحاتی را انجام دهد و به اطلاع مولف هم می‌رساند و اکثر اصلاحات هم با موافقت خود مولف انجام می‌شود و آنجا هم که با نظر مولف نباشد به خاطر آنکه حق معنوی آن اثر بر عهده سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی است و ما باید پاسخگو باشیم، این تغییرات را انجام می‌دهیم.
با همه این جنجال‌ها، نقش نظام آموزشی را نمی‌توان در تربیت و شکوفایی کودکان انکار کرد. همین کودکان هستند که آینده یک کشور را می‌سازند و به همین دلیل به نظر می‌رسد مشکل اصلی این است که نظام آموزشی ما در دوران ابتدایی و متوسطه به جای آموختن نحوه تفکر و اندیشیدن بیشتر به فکر ایدئولوژی‌سازی برای نسل آینده است.
