زخم تحریم
تبعات تحریم برای اقتصاد و جامعه ایران چه بوده است؟
از روزهایی که سیاستمداران ایرانی می‌گفتند تحریم‌ها کاغذپاره‌ای بیش نیست و فقط اثر روانی دارد، مدت زیادی گذشته است. این روزها کمتر سیاستمداری پیدا می‌شود که چنین حرف‌هایی را به زبان بیاورد. برعکس، اغلب سیاستمداران ایرانی از «جنگ اقتصادی» آمریکا علیه ایران سخن می‌گویند و از جامعه جهانی می‌خواهند در مقابل رویکرد یک‌جانبه‌گرایانه ایالات متحده بایستد.
پس از خروج آمریکا از برجام، ایران به امید جبران جای خالی این کشور از سوی دیگر طرف‌های دخیل در توافق هسته‌ای ماند. حالا بیش از یک‌سال و نیم از آن اتفاق گذشته و کشورهای اروپایی نشان داده‌اند که قادر به اجرای تعهدات اقتصادی ناشی از برجام نیستند. در این مدت، نه‌تنها بخش‌های تولیدی و تجاری اقتصاد ایران تحت فشار قرار گرفته، بلکه زندگی روزمره گروه‌های مختلف مردم هم با مشکلاتی غیرمنتظره مواجه شده است و تبعات فشار تحریم‌های اقتصادی بر مردم ایران چنان عیان شده که حتی کسانی در هیات حاکمه آمریکا خواستار پاسخگویی دولت این کشور «به خاطر حمله به حقوق اولیه مردم ایران و ممانعت از دستیابی به دارو و درمان» شده‌اند. اما در شرایطی که میزان دسترسی مردم به برخی کالاها کاهش پیدا کرده و وضعیت امکانات بهداشتی و درمانی و کیفیت آنها نسبت به قبل از تحریم بدتر شده، گزارش‌ها نشان می‌دهد دولت برنامه‌هایی برای توانمندسازی جامعه و افزایش رفاه فرودستان جامعه تدارک دیده تا اثرات تحریم را تعدیل کند.
در پرونده ویژه این هفته تجارت فردا، ابتدا تلاش می‌کنیم اثرگذاری تحریم‌ها را بر اقتصاد ایران ارزیابی کنیم. به‌طور مشخص می‌خواهیم ببینیم میان تحریم‌ها و متغیرهای اصلی اقتصاد ایران مثل رشد اقتصادی، تورم، بیکاری، سرمایه‌گذاری و تجارت بین‌الملل چه رابطه‌ای وجود داشته و تحریم‌ها با اقتصاد ایران چه کرده‌اند؟ سپس به دنبال پاسخی برای این پرسش می‌رویم که تحریم چه بلایی سر مردم ایران آورده است؟ و در نهایت به بررسی برنامه‌های دولت برای جبران زیان رفاهی تحریم‌ها خواهیم پرداخت.
