چراغی در افق

تنها نقطه روشن اقتصاد این روزهای جهان نه در اروپا و آمریکا، که در آسیا قرار گرفته است. هند با ثبت رشد اقتصادی بیشتر از هفت درصد در سه‌ماهه نخست سال جاری میلادی، توانست از تمام اقتصادهای جهان پیشی گرفته و این اطمینان را ایجاد کند که سرعت گرفتن رشد این کشور در ماه‌های پیش از آن، تصادفی نبوده است. در سه‌ماهه منتهی به 31 ماه مارس 2016، رشد تولید ناخالص داخلی هند 9 /7 درصد بوده است. رقمی که از خوش‌بینانه‌ترین پیش‌بینی‌ها هم بیشتر بوده است.
این روزها مودی، در حالی دومین سالگرد در اختیار گرفتن دولت را می‌گذراند که با انتقادات زیادی روبه‌رو است. بخش مهمی از این انتقادات متوجه آمار مربوط به تولید ناخالص داخلی در این کشور است که واگرایی شدیدی نسبت به آمار بقیه شاخص‌ها دارد. به عنوان مثال در حالی آمار تولید ناخالص داخلی سه‌ماهه اول رشد را نشان می‌دهد که در پایان سال 2015، آمار حکایت از کاهش سطح تولیدات صنعتی و مخارج سرمایه‌گذاری داشت. البته این اظهار تردیدها لزوماً به این معنی نیست که دولت خطای عمدی یا سهوی در مورد این آمارها مرتکب شده است، بلکه منتقدان بیشتر عقیده دارند رشد فعلی مرهون کاهش جهانی قیمت نفت و در نتیجه کاهش شدید هزینه‌های واردات و تولید است. در این صورت، دیگر نمی‌توان امیدوار بود با بازگشت اقتصاد جهان به ریل، هند همچنان اقتصادی پیشرو باشد که جانشین چین دو دهه گذشته خواهد شد. در واقع شک اقتصاددانان و تحلیلگران اقتصاد هند در حال حاضر بیشتر متوجه کیفیت رشدی است که اتفاق افتاده است و اینکه آیا این روند می‌تواند ادامه‌دار باشد؟
اما در عین حال، هر اتفاقی در آینده برای نرخ رشد اقتصادی هند رخ دهد، نمی‌توان همه بار آن را بر دوش مودی دانست. وی نه‌تنها از تمام توان و نفوذ خود در داخل کشور استفاده کرد تا بتواند اصلاحات اقتصادی مورد نیاز را به تصویب مجلس این کشور برساند، که با سفرهای خارجی متعدد در این دو سال سعی کرد دولت‌ها و شرکت‌های خارجی را متقاعد کند در ساختن هند جدید شریک باشند.
اما در عین حال از جنبه‌های دیگری، مودی نتوانسته به قول‌های خود عمل کند. بوروکراسی که شرکت‌های خصوصی کوچک برای کار با آن روبه‌رو هستند، همچنان کمرشکن است. زیرساخت‌های کشور، در همه بخش‌ها به شدت ضعیف و ناکافی است و به نظر می‌رسد دهه‌ها زمان لازم خواهد بود تا به حد معقولی برسد. اما به‌رغم همه مشکلات موجود، هند فعلاً گزینه بسیار جذابی برای شرکت‌های بین‌المللی و چندملیتی حریصی است که از سال 2008 به دنبال کشوری امن و پرسود برای تمرکز و سرمایه‌گذاری هستند. دیدار مدیرعاملان گوگل، مایکروسافت و اپل از هند، تنها بخشی از این هجوم به بازار هند است.