مرمت با انبوه‌سازی

ساماندهی بافت‌های فرسوده یکی از برنامه‌های دولت یازدهم برای کاهش آسیب‌های اجتماعی است و در این رابطه به تازگی طرحی در نظر گرفته شده که در آن به تولید انبوه مسکن در این مناطق پرداخته شود. آن‌طور که گفته می‌شود عمدتاً بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری مناطقی هستند که با وجود فرسودگی بالا و نبود دسترسی مناسب به خدمات شهری و بهداشتی مشکلات بسیاری را برای ساکنان خود ایجاد می‌کنند و حتی به دلیل عدم مقاومت در برابر وقایع طبیعی محیطی ناامن به شمار می‌روند. در این راستا وزارت راه ‌و شهرسازی مطالعاتی انجام داده که مشخص شده هم‌اکنون این بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری به میزان قابل توجهی وجود دارند و باید مورد بررسی قرار بگیرند. چندی پیش وزیر راه‌ و شهرسازی در این رابطه عنوان کرد 30 درصد مناطق و حدود 2700 محله شهری در 495 شهر کشور به این مناطق اختصاص داده شده است و حدود 19 میلیون نفر در این مناطق در وضعیت بدمسکنی به سر می‌برند. از این رو بایستی در جهت بهبود و نوسازی این فضاها اقدامات لازم صورت بگیرد که شاید از این طریق رونق در بخش مسکن نیز، پدیدار شود. کارشناسان در حوزه مسکن معتقدند میزان عرضه و تقاضا در این بازار همخوانی ندارد؛ از این رو تعداد خانه‌های مسکونی با متراژ پایین که متقاضیان بیشتری دارند، کمتر عرضه شده و در مقابل تعداد خانه‌های لوکس با متراژهای بالا بیشتر هستند. به نظر می‌رسد طرح در نظر گرفته شده همان‌طور که وزیر راه‌وشهرسازی هم اشاره کرده برای ساماندهی بافت‌های فرسوده شهری مبتنی بر نیاز واقعی به بخش مسکن مطرح شده است. عباس آخوندی در رونمایی از این طرح گفته است: «تلاش کرده‌ایم برخلاف سال‌های گذشته که مسکن‌های لوکس با اهدافی نظیر پس‌انداز و سوداگری در کشور احداث شد، به نیاز واقعی مصرف‌کنندگان در بخش مسکن توجه شود.» او معتقد است: «‌متاسفانه در استان تهران واحدهای مسکونی بلا‌استفاده زیادی وجود دارد که این نشان می‌دهد روش تولید مسکن غلط بوده و سیستم سوداگرانه در بخش مسکن حاکم بوده و بخش عمده‌ای از خانه‌ها به دلیل قیمت‌های بالا خالی مانده‌اند که متاسفانه این استراتژی همچنان از طریق شهرداری در شمال تهران ادامه دارد.» با این حال این سوال مطرح است که وجود چنین طرحی می‌تواند برای بخش مسکن کارآمد باشد؟ این طرح به چه حمایت‌هایی از دولت نیاز دارد؟ آیا این طرح به مرحله اجرا می‌رسد؟ برای موفقیت در این طرح حضور انبوه‌سازان لازم است؟ انبوه‌سازان چقدر از این طرح که از سوی دولت مطرح شده استقبال می‌کنند؟ بیت‌الله ستاریان، کارشناس مسکن در این زمینه معتقد است: «تا زمانی که سرمایه‌گذاری خارجی وارد این بخش نشود نمی‌توان انتظار اجرا و موفقیت این طرح را داشت، بنابراین باید منتظر باشیم تا شاید در آینده چنین اتفاقی بیفتد.» همچنین او می‌گوید: «برای به نتیجه رساندن این طرح، روش‌های اجرای آن نیز بسیار حائز اهمیت است و در صورتی که در اجرای این طرح مردم به جای حضور شرکت‌ها دخیل باشند نتیجه بهتری را دریافت خواهیم کرد. اما در صورتی که دولت متولی این طرح باشد، نتیجه مساعدی را نخواهیم داشت.» همچنین برای گرفتن پاسخ از سوالات مطرح شده با حسن محتشم، رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران به گفت‌وگو پرداختیم. مشروح این گفت‌وگو را در این پرونده تجارت فردا می‌خوانید.