موشک‌پرانی

امسال آسمان کره‌شمالی شاهد پرتاب حداقل 14 موشک بود اما در سوم سپتامبر  وقایع زیرزمینی هشداردهنده بروز کرد. چندین آژانس زمین‌شناسی و هواشناسی گزارش دادند زمین‌لرزه قدرتمندی در کره‌شمالی حوالی مرکز آزمایش‌های هسته‌ای در استان هام گیونگ رخ داده است. لرزه‌های اولیه آنقدر قوی بودند که در شهرهای هم‌مرز کره در روسیه و چین و همچنین در بخش‌هایی از کره‌جنوبی احساس شدند.

اندکی پس از آن آژانس خبری دولتی کره‌شمالی اعلام کرد که این کشور با موفقیت یک بمب هیدروژنی را آزمایش کرده است. بمب جدید آنقدر کوچک است که می‌توان آن را بر روی موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای (ICBM) نصب کرد. ری‌چان‌هی گوینده اخبار هنگام اعلام خبر انفجار «بدون نقص» لبخند بر لب داشت. 

مقامات کشورهای جهان از شنیدن این خبر نگران شدند. مون‌جائه‌این رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی جلسه اضطراری شورای امنیت ملی را برگزار کرد. دولت او خواستار آن شد که با اعمال تحریم‌های بیشتر سازمان ملل کره‌شمالی به‌طور کامل در انزوا قرار گیرد. همچنین رئیس‌جمهور متعهد شد اتحاد نظامی با آمریکا را بیش از پیش تقویت کند. شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن آزمایش هسته‌ای را «کاملاً غیرقابل قبول» دانست و بلافاصله هواپیماهایی را برای تشخیص وجود تشعشعات در جو اعزام کرد. حتی چین که نزدیک‌ترین روابط را با کره‌شمالی دارد اعلام کرد انجام آزمایش «اشتباه» بوده است.

اما اکنون همه‌چیز به واکنش آمریکا بستگی دارد. همین ماه گذشته رئیس‌جمهور ترامپ کره‌شمالی را تهدید کرد که اگر به تلاش برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای با قابلیت حمله به ایالات متحده ادامه دهد با «آتش و خشم» مواجه خواهد شد. آقای ترامپ نه‌تنها رهبری فرآیند تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه کره‌شمالی را در دست گرفت بلکه جریمه‌هایی را نیز برای آن دسته از شرکت‌های روسی و چینی که در دور زدن تحریم‌ها به کره‌شمالی کمک می‌کنند اعمال کرد. ترامپ تصمیم ماه گذشته کره‌شمالی برای توقف برنامه شلیک موشک به سمت پایگاه‌های آمریکایی در جزیره گوام را «بسیار عاقلانه» خواند. اما آزمایش اخیر هسته‌ای که اولین آزمایش کره‌شمالی در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ است از هر نظر اقدامی تحریک‌آمیز به نظر می‌رسد. 

آقای ترامپ به سرعت واکنش نشان داد. او در توئیتش نوشت: «کره‌شمالی یک آزمایش بزرگ هسته‌ای انجام داده است. گفتمان و اقدامات این کشور همچنان برای آمریکا خطرناک و خشونت‌آمیز است.» چند دقیقه بعد او نوشت که «همان‌گونه که قبلاً به کره‌جنوبی گفته بودم این کشور به این نتیجه می‌رسد که گفت‌وگوی آشتی‌جویانه با کره‌شمالی به جایی نمی‌رسد چراکه کره‌شمالی فقط در پی یک چیز است».  قدرت 100 تا 150 کیلوتنی این انفجار 10 برابر از قدرت آزمایش قبلی کره‌شمالی بیشتر است. اما متخصصان عقیده دارند این توان هنوز آنقدر زیاد نیست که بتوان پذیرفت از انفجار یک بمب هیدروژنی واقعی ناشی شده باشد. در عوض، آنها معتقدند این امر محصول انفجار تقویت‌شده با گازهای تریتیوم و دوتریوم (ایزوتوپ‌های هیدروژن) باشد. اگر این فرضیه درست باشد نمی‌توان این بمب را آنقدر کوچک کرد که بر روی موشک‌های بالستیک قاره‌پیما قابل نصب باشد. از طرف دیگر، اگر مشخص شود این یک بمب دو‌مرحله‌ای است که در آن از یک انفجار اولیه برای ایجاد انفجار اصلی استفاده می‌شود آن‌گاه می‌توان نتیجه گرفت که این یک بمب حرارتی هسته‌ای است و می‌توان آن را به کلاهک کوچک موشکی تبدیل ساخت. هنوز راهی برای فهمیدن وجود ندارد. متخصصان در مورد فرضیه دوم مطمئن نیستند اما اغلب مشاهده شده که برنامه هسته‌ای کره‌شمالی از آنچه انتظار می‌رفت سریع‌تر پیش می‌رود. 

انتظار می‌رود در روزهای آتی جامعه بین‌المللی شاهد بحث‌های شدید پیرامون نحوه پاسخ به آزمایش کره‌شمالی باشد. آقای مون با پوتین و آبه در ولادی وستوک دیدار می‌کند.  شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین میزبان سران کشورهای در حال توسعه است و انتظار می‌رود این اجلاس در سایه اقدام اخیر کره‌شمالی (دوست چین) قرار گیرد.  همزمان آقای ترامپ به لغو قرارداد تجارت آزاد با کره‌شمالی می‌اندیشد. ژنرال‌هایش تلاش خواهند کرد او را از این تصمیم منصرف سازند چراکه آن را اقدامی علیه یک متحد مهم در زمانی نامناسب می‌دانند. اما نمی‌توان حدس زد آنها چه توصیه‌ای برای ترامپ خواهند داشت. اگر آمریکا ابزار بهتری برای بازداشتن کره‌شمالی از اجرای برنامه هسته‌ای‌اش می‌داشت قطعاً تاکنون از آن استفاده کرده بود.