انتخابات عراق

در روز 30 آوریل، نوری المالکی به پشت یک غرفه رای‌گیری مقوایی در سالن هتلی در بغداد رفته، رای خود را در صندوق انداخت و انگشتش را که آغشته به جوهر بنفش بود به نشانه پیروزی بالا آورد و بدین‌وسیله از سایر عراقی‌ها خواست به پای صندوق‌های رای بروند. این اقدام او در یک منطقه نسبتاً امن محافظت‌شده موسوم به «منطقه سبز» انجام گرفت. در سایر مناطق عراق رای‌گیری در میان بمب‌ها و خصومت‌های تلخ فرقه‌ای بین سیاستمداران سنی و شیعه انجام گرفت. حتی اگر اکثریت عراقی‌ها موفق به رای دادن شده باشند، هیچ نشانه‌ای از ایجاد تفاوتی هر چند جزیی در منطقه خلیج‌فارس به چشم نمی‌خورد. به نظر می‌رسد آقای مالکی لجوج و خودکامه قصد دارد حکومت انحصاری در عراق را حفظ کند.
از ژانویه سال جاری گروه‌های امنیتی کنترل بخش‌های بزرگی از استان انبار در غرب بغداد را از دست داده و به مبارزان آزرده‌خاطر سنی واگذار کرده‌اند که برخی از آنها ادعای وفاداری به القاعده دارند و شکایت می‌کنند که آقای مالکی از زمان انتخابش در هشت سال پیش تاکنون آنها را زندانی کرده و از عرصه فعالیت‌های عمومی دور نگه‌ داشته است. در روزهای پیش از انتخابات، سروصدای بمبگذاری‌های انتحاری و سایر حملات به نیروهای امنیتی و مراکز رای‌گیری در داخل و خارج از بغداد بارها به گوش رسید. مرز این خشونت به استان‌های دیاله و صلاح‌الدین در شمال بغداد که دارای ساکنان شیعه و سنی هستند، و نینوا، استانی با اقلیت سنی که در اطراف موصل به سمت شمال واقع شده است نیز کشیده شد.
این‌طور محاسبه شده که از ژانویه حدود هزار نفر در هر ماه کشته شده‌اند- البته این رقم شامل استان انبار نمی‌شود زیرا نیروهای حکومتی دیگر آزادی چندانی در اداره آن منطقه ندارند که بتوانند چنین آماری را تایید کنند. و دولت عراق نیز دیگر تعداد کشته‌شدگان توسط ارتش و نیروهای پلیس را منتشر نمی‌کند. برخی می‌گویند بیش از هزار نفر از آنها طی شش ماه گذشته کشته شده‌اند.
دولت اسلامی عراق و شام که گروه اصلی مبارزان مخالف و یک گروه سنی جهادی ترسناک است، حملات مداومی را صورت داده و کنترل نوار باریکی از منطقه‌ای بین بغداد و مرز سوریه را عملاً در دست گرفته است؛ چرا که آنها به دنبال ایجاد خلافت در این منطقه و سرانجام گسترش آن به تمام منطقه هستند. با حمایت، تاکتیک‌ها و فعالیت برخی از قبایل استان انبار، دولت اسلامی عراق و شام توانست کنترل فلوجه و بخش‌هایی از رمادی، مرکز استان انبار را در دست بگیرد. آنها همچنین توانسته‌اند ذخایر آب ابوغریب در حومه غربی بغداد را تحت کنترل خود درآورند. یکی از کاندیداهای پارلمان در ابوغریب می‌گوید «ما در میان تروریست‌ها و سیاست‌های بد دولت عراق گیر افتاده‌ایم».
با وجود بیش از 100 حزب و بالغ ‌بر 9 هزار نامزد انتخاباتی رقیب برای 328 کرسی پارلمان، انتظار می‌رود ائتلاف حاکمیت قانون آقای مالکی بیشترین رای از 21 میلیون رای‌دهنده ثبت‌نام‌شده عراقی (در یک جمعیت حدود 33 میلیون نفری) را به خود اختصاص دهد. انتظار می‌رود نتایج اولیه در 15 می و نتایج نهایی در 25 می اعلام شوند.
به دنبال اعلام نتایج انتخابات، نوبت به چانه‌زنی‌ها می‌رسد. پیش از این، با برانگیختن جناح‌ها از سوی آمریکا، ماه‌ها طول می‌کشید تا یک دولت اکثریت پیدا شود. اما این اولین انتخابات عمومی عراق پس از خروج نیروهای آمریکایی در اواخر سال 2011 خواهد بود. اگرچه آمریکا به تازگی مقداری تسلیحات در اختیار نیروهای عراقی گذاشته تا آنها را در مقابل القاعده تقویت کند، اما در حال حاضر تاثیر و نفوذ آمریکا در پیشبرد امور عراق بسیار کمتر از تاثیر ایران است.
به‌رغم اینکه حزب او بار گذشته در مرتبه دوم قرار گرفت، آقای مالکی از سال 2006 به این‌سو که پس از آمریکایی‌ها به عنوان نامزد اصلاحات منصوب شد، یکباره کنترل امور را به دست گرفت و به قدرت فوق‌العاده‌ای دست یافت. در دو دوره به عنوان نخست‌وزیر، او به طرزی بی‌سر و صدا کنترل امنیت کشور و نیروهای اطلاعاتی را که به چشم مسیر اصلی پیشرفت به او می‌نگریستند و به او وفادار بودند به دست گرفت. در چهار سال گذشته عراق وزیر کشور نداشت، بنابراین آقای مالکی شخصاً نظارت بر نیروی پلیس را بر عهده گرفت. علاوه بر این طی دوران نخست‌وزیری او هیچ‌کس به طور رسمی برای پست وزارت دفاع انتخاب و منصوب نشده است. تاکنون فساد شخصی او محرز نشده، در حالی که فساد اطرافیانش آشکار است. آقای مالکی همچنین تلاش کرد کنترل موسسات مالی دولتی را بر عهده بگیرد. او از دادگاه‌ها برای سرکوب مخالفانش استفاده کرد.
اما متحدان قابل اعتماد چندانی حتی در میان بلوک شیعه خود برایش باقی نماندند، بنابراین حفظ قدرت برایش قطعی نیست. یکی از رقبای اصلی‌اش ایاد علاوی است که یک شیعه سکولار و یکی از معدود شخصیت‌های برجسته عراقی برای دستیابی به قدرت در خلیج‌فارس بوده که به دنبال متحدانی از سایر فرقه‌هاست. او از اینکه در دور پیشین با وجود کسب اکثریت کرسی‌ها توسط گروهش از رسیدن به نخست‌وزیری بازداشته شد به‌قدری ناراحت است که قسم خورد در صورتی که آقای مالکی بتواند پست خود را حفظ کند، او از سیاست کناره‌گیری خواهد کرد. آقای علاوی می‌گوید «یا عراق می‌تواند خود را بازسازی کند و رو به جلو برود، یا اینکه ویران می‌شود. به باور من ما به مرحله نهایی نزدیک می‌شویم».

شبه‌نظامیان مرگبار
یکی از مشخصه‌های نگران‌کننده جدید، رشد شبه‌نظامیان است که خارج از دستورات رسمی ارتش، اما احتمالاً طبق گفته‌های آقای مالکی فعالیت می‌کنند و بی‌توجه به اینکه در این راه ممکن است غیرنظامیان نیز کشته شوند، درصدد فائق آمدن بر چریک‌ها مخالف هستند. کشتن افراد برای مقابله به مثل که باعث کشتاری خونبار در سال‌های 2006 تا 2008 شد، انتقامی دیگر را در پی داشت. در 25 آوریل سه بمبگذار انتحاری کمپین انتخاباتی عصیب اهل الحق، حزبی شیعه را برهم زدند که در این حادثه دست کم 29 نفر کشته شدند. گفته‌شده که چندین حمله دیگر نیز کشف و خنثی شده‌اند. اعلام شد روز بعد، شبه‌نظامیان این گروه دست به انتقامی مرگبار در مناطق سنی‌نشین و همچنین مناطق دارای ساکنین شیعه و سنی در بغداد زدند. این شبه‌نظامیان هدف خود را دفاع از بغداد در مقابل حملات بی‌رحمانه دولت اسلامی عراق و شام اعلام کرده‌اند.
منطقه تقریباً انحصاری شیعیان در جنوب که بهترین و سودآورترین میدان‌های نفتی عراق در آنجا قرار دارند، به طور کلی آرام و بدون تشنج است. اما صلح‌آمیزترین منطقه در کشور، منطقه خودمختار کردستان واقع در شمال شرقی عراق است. بزرگ‌ترین شگفتی انتخاباتی، ویدئویی از جلال طالبانی بود که نشسته بر ویلچر در آلمان رای خود را در صندوق انداخت؛ او از اواخر سال 2012 در آنجا تحت درمان سکته مغزی بود. گزارش‌ها حاکی از آن است که رئیس‌جمهور ملی و عمدتاً تشریفاتی عراق که اکنون 80 سال دارد، در آستانه مرگ است. در هر صورت، عدم حضور او، حزب کرد او را که یکی از سه قدرت اصلی است دچار هرج‌ومرج ساخته است. با شکست احزاب بزرگ در تشکیل یک دولت جدید از زمان انتخابات استانی در سال گذشته، سیاست کردها دچار سرگشتگی و آشفتگی خاصی شده است. با این حال، منطقه کردنشین در مقایسه با مناطق عرب‌نشین عراق که به نظر می‌رسد انتخابات هیچ تغییری در راستای بهتر شدن در آنها ایجاد نمی‌کند، از اوضاع مساعدتری برخوردار است.