احتمال پیروزی آنارکوکاپیتالیست

هفته گذشته آرژانتین با یک سونامی سیاسی روبه‌رو شد. سونامی دور از ذهن همگان که بازی انتخابات پیش‌رو را به‌طور غیرقابل باوری تغییر داد. خاویر میلی، اقتصاددان 52ساله راست افراطی، هوادار ترامپ و ضد سیستم فعلی و مخالف سرسخت نخبگان سیاسی در انتخابات مقدماتی آرژانتین اکثریت آرا را به دست آورد. این در حالی است که در نظرسنجی‌ها میلی تنها 20 درصد از حمایت رای‌دهندگان را به همراه داشت.

بر اساس سیستم انتخاباتی آرژانتین رای‌دهندگان در دور مقدماتی نامزدها و احزاب شرکت‌کننده در انتخابات را انتخاب می‌کنند. انتخابات ریاست‌جمهوری آرژانتین روز 22 اکتبر برگزار خواهد شد. خاویر میلی وعده داده که در صورت پیروزی بانک مرکزی آرژانتین را منحل خواهد کرد. او تغییرات آب‌و‌هوایی و گرمایش زمین را هم دروغ می‌خواند. اما این سیاستمدار پوپولیست و ضد سیستم چه کسی است و چگونه به چنین جایگاهی رسیده است؟ خاویر میلی در ویدئویی که در یوتیوب منتشر شده با فریاد می‌گوید که پس از پیروزی وزارتخانه‌هایی را که غیرضروری می‌داند منحل خواهد کرد. «وزارت فرهنگ-منحل، محیط زیست-منحل، وزارت زنان-منحل، کارهای عمومی-منحل، علم-منحل، کار و تامین اجتماعی-منحل، وزارت آموزش و پرورش-منحل.» خاویر جراردو میلی، زاده 22 اکتبر 1970، یک سیاستمدار و اقتصاددان آرژانتینی است. از دسامبر 2021، میلی سمت معاون ملی (عضو اتاق نمایندگان آرژانتین) را در بوئنوس آیرس، به نمایندگی از لا لیبرتا اوانزا داشته است. او کاندیدای ریاست‌جمهوری در انتخابات عمومی آینده آرژانتین در پاییز 2023 است و در صورت پیروزی در انتخابات ویکتوریا ویلاروئل به عنوان معاون او انتخاب خواهد شد.

میلی در 22 اکتبر 1970 در پالرمو، بوئنوس‌آیرس به دنیا آمد. مادرش آلیشیا خانه‌دار بود و اصالتاً اهل ایتالیا بود. پدرش نوربرتو راننده اتوبوس بود و بعداً تاجر شد. میلی در محله ویلا دیوتو بزرگ شد. او در دبیرستان کاردنال کوپلو تحصیل کرد و بعداً به سائنز پنا در بوئنوس آیرس نقل مکان کرد. در اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی، او دروازه‌بان چاکاریتا جونیورز بود. به گفته خودش پس از مشاهده تورم شدید در کشور، در 18سالگی تصمیم گرفت فوتبال را کنار بگذارد و وارد دنیای اقتصاد شود.

پیشینه سیاسی و اقتصادی میلی

میلی مدرک اقتصاد خود را از دانشگاه خصوصی بلگرانو گرفت و سپس دو مدرک کارشناسی ارشد را از موسسه دسارولو و دانشگاه خصوصی تورکواتو دی تلا دریافت کرد. او اقتصاددان ارشد در ماکسیما AFJP (یک شرکت بازنشستگی خصوصی)، اقتصاددان ارشد در استودیو برودا (یک شرکت مشاوره مالی) و مشاور دولتی در مرکز بین‌المللی حل‌وفصل اختلافات سرمایه‌گذاری شد. میلی همچنین یک اقتصاددان ارشد در دفتر اچ‌اس بی سی شهر نیویورک بود. او به عنوان اقتصاددان ارشد در چندین نهاد عمومی دولتی ملی و بین‌المللی خدمت کرد. از سال 2012، میلی بخش مطالعات اقتصادی در «فونداسیون اکوردار» یک اندیشکده ملی را رهبری کرده است. او همچنین عضو B20، گروه سیاست اقتصادی اتاق بازرگانی بین‌المللی (مشاور G20) و مجمع جهانی اقتصاد است. میلی متخصص رشد اقتصادی است و چندین موضوع اقتصادی را در دانشگاه‌های آرژانتین و خارج از کشور تدریس کرده است. او همچنین نوشتن 9 کتاب و بیش از 50 مقاله دانشگاهی را در کارنامه خود دارد. در گذشته، میلی در شرکت خصوصی کورپوراسیون آمریکا کار می‌کرد. جایی که به مدت 15 سال به عنوان اقتصاددان ارشد و مشاور مالی ادواردو ارنکیان خدمت کرد. برای بیش از 21 سال، میلی استاد اقتصاد کلان، اقتصاد رشد، اقتصاد خرد و ریاضیات برای اقتصاددانان بوده است.

سیاستمدار جنجالی

میلی در طول زندگی سیاسی خود درگیر جنجال‌های مختلفی بوده است. یکی از این جنجال‌ها در سال 2017 رخ داد. در نوامبر 2017، میلی با اشاره به دانشکده اقتصاد دانشگاه بوئنوس آیرس، با اعلام اینکه «تعلیم‌دهنده اصلی اقتصاددانان آرژانتین یک مرکز تلقین تفکر مارکسیستی است» سروصدای زیادی به پا کرد. در فوریه 2017، او با نام بردن از دومینگو کاوالو به عنوان بهترین وزیر اقتصاد کشور، جنجال بیشتری به راه انداخت. انتخابی که به دلیل وجهه نامطلوب کاوالو در جامعه آرژانتین همچنان بحث‌برانگیز است. در 26 ژوئن 2018، طی کنفرانسی در متان در استان سالتا، میلی، روزنامه‌نگار ترسیتا فریاس را پس از انتقاد از دیدگاه‌های ایدئولوژیکش به‌عنوان یک توتالیتر، «الاغ» خطاب کرد. از آنجا که میلی از عذرخواهی امتناع کرد به اعمال خشونت جنسیتی متهم شد. کارملو پاز قاضی خانواده، او را از شرکت در اجتماعات عمومی به عنوان سخنران در محدوده شهر متان با تهدید پیگرد قانونی منع کرد. در سال 2019، مجله هفتگی نوتیسیاس او را یکی از تاثیرگذارترین افراد آرژانتین معرفی کرد. در سال 2020، میلی به نفع اعتراضات علیه دولت به رهبری آلبرتو فرناندز صحبت کرد. او در سال 2020 به آوانزا لیبرتاد (پیشروی آزادی) پیوست. سخنرانی‌های میلی برای رای‌دهندگان زیر 30 سال جذاب بود. جوانانی که در کودکی در دوران رکود بزرگ آرژانتین در سال‌های 2002-1998 و بحران تورم شدید سال 2001 زندگی کرده بودند و تا دهه 2020 با رکود اقتصادی مواجه بودند. تا مارس 2023، نظرسنجی‌ها نشان می‌داد که 17درصد آرژانتینی‌ها به او به عنوان رئیس‌جمهور رای می‌دهند و ائتلاف سیاسی او سومین نیروی پارلمانی در کنگره آرژانتین خواهد بود. در ماه آگوست اما همه چیز تغییر کرد. خاویر میلی که خواهان انحلال بانک مرکزی و استفاده از دلار آمریکا به عنوان واحد پول آرژانتین بود، حالا در انتخابات عمومی پاییز پیشتاز است. در روز یکشنبه 13 آگوست با شمارش 96 درصد صندوق‌های رای میلی در کمال ناباوری همگان اکثریت آرا را به دست آورد. او در حالی پیشتاز شده بود که نظرسنجی‌ها حکایت از حمایت حدود 20درصدی از او داشت و تحلیلگران سیاسی پیش‌بینی کرده بودند که سیاست‌های رادیکال پیشنهادی او -از جمله انحلال بانک مرکزی کشور- مانع از جذب تعداد زیادی از رای‌دهندگان می‌شود. اما رای روز یکشنبه مشخص کرد که خاویر میلی اکنون برای رهبری آرژانتین، کشوری با 46 میلیون جمعیت در آمریکای جنوبی که برخی از بزرگ‌ترین ذخایر نفت، گاز و لیتیوم جهان را دارد، شانس بزرگی دارد.

پابلو توزون، مشاور سیاسی آرژانتینی، در مصاحبه با نیویورک‌تایمز گفت: «من فکر می‌کنم این نتایج حتی برای خود او هم تعجب‌آور است. میلی تا به حال کاندیدای مخالف بود.» با پیروزی میلی انتخابات سراسری آرژانتین در ماه اکتبر، که می‌تواند به دور دوم در ماه نوامبر برود، اکنون به آزمون جدیدی برای قدرت راست افراطی در سراسر جهان تبدیل خواهد شد. اگرچه نیروهای راست‌گرا در سال‌های اخیر نفوذ جدیدی در چندین کشور قدرتمند از جمله ایالات متحده، آلمان، فرانسه، ایتالیا، سوئد و فنلاند به دست آورده‌اند، اما متحمل شکست‌هایی نیز در کشورهایی همچون اسپانیا و برزیل شده‌اند.

خاویر میلی خود را به عنوان تغییری بنیادین معرفی کرده است که اقتصاد در حال فروپاشی آرژانتین به آن نیاز دارد و در صورت انتخاب شدن می‌تواند شوک بزرگی برای سیستم باشد. او علاوه بر ایده‌هایش در مورد پول و بانک مرکزی، کاهش شدید مالیات‌ها و کاهش هزینه‌های عمومی را پیشنهاد کرده است. از جمله با اخذ هزینه از مردم برای استفاده از سیستم مراقبت‌های بهداشتی عمومی، بستن یا خصوصی‌سازی تمام شرکت‌های دولتی و حذف وزارتخانه‌های بهداشت، آموزش و پرورش و محیط زیست.

ائتلاف‌های سیاسی در آرژانتین

در انتخابات مقدماتی سرجیو ماسا، وزیر دارایی چپ میانه آرژانتین با 21 درصد آرا، دوم شد. پاتریشیا بولریچ، وزیر امنیت سابق محافظه‌کار نیز با 17 درصد در جایگاه سوم قرار گرفت. نتایج انتخابات مقدماتی نشان داد که سه ائتلاف مجزای آرژانتین دارای سطوح مشابهی از حمایت هستند و بعید است که هیچ نامزدی به آستانه 45درصدی لازم برای پیروزی در دور اول برسد یا از آن فراتر رود. در انتخابات آرژانتین یک نامزد همچنین می‌تواند با کسب 40 درصد آرا با اختلاف حداقل 10 درصد به‌طور کامل برنده شود. نامزدهای ائتلاف راست میانه مجموعاً 28 درصد آرا را به دست آوردند، در حالی که ائتلاف چپ میانه 27 درصد را کسب کردند. آرای هر دو ائتلاف کمی کمتر از مجموع آرای خاویر میلی بود. حزب چپ میانه فعلی در 16 سال از 20 سال گذشته قدرت را در آرژانتین در دست داشته و عمدتاً از سوی رئیس‌جمهور سابق کریستینا فرناندز دی کرشنر کنترل شده است. خاویر میلی در سخنرانی خود به حامیانش گفت: «ما نه‌تنها به کرشنریسم پایان خواهیم داد، بلکه به طبقه سیاسی بیهوده، انگل‌وار و جنایتکاری که در حال غرق کردن این کشور هستند نیز پایان خواهیم داد.» او سپس از خواهرش که کمپین او را اداره می‌کند و پنج سگ ماستیفش که هر کدام به نام یک اقتصاددان محافظه‌کار نامگذاری شده‌اند، تشکر کرد. آرژانتین که دهه‌ها بحران اقتصادی را پشت سر گذاشته است، در یکی از بدترین بحران‌های خود قرار دارد. ارزش پزو آرژانتین به شدت کاهش یافته است، تورم سالانه از 115 درصد فراتر رفته است، نزدیک به 40 درصد از جمعیت فقیر هستند و این کشور برای بازپرداخت بدهی 44 میلیارددلاری خود به صندوق بین‌المللی پول با مشکل مواجه است. خاویر میلی گفته است که نماینده سیاست‌های اقتصادی او یک بسته ریاضتی است که حتی فراتر از آن چیزی است که صندوق بین‌المللی پول از آرژانتین درخواست می‌کند. میلی همچنین می‌تواند تاثیر عمیقی بر سایر بخش‌های جامعه آرژانتین بگذارد. او و معاونش، وکیلی که از دیکتاتوری نظامی گذشته کشور دفاع کرده است، پیشنهاد کرده‌اند که قوانین کنترل اسلحه را کاهش دهند، سیاست‌های اخیر را که اجازه سقط جنین را مجاز می‌کند به حالت قبل برگردانند و حتی اجازه فروش اعضای بدن انسان را بدهند، نمونه‌ای از آنچه میلی به آن معتقد است. «دولت هیچ محدودیتی در تجارت ندارد.» با این حال، اجرای چنین تغییراتی به یک چالش بزرگ منجر خواهد شد. نتایج انتخابات مقدماتی ریاست‌جمهوری آرژانتین حاکی از آن بود که خاویر میلی در صورت انتخاب، حمایت مستقیم محدودی در کنگره خواهد داشت. حزب او که پیشرو آزادی نام دارد اعلام کرده که بر اساس نتایج سایر نامزدهایش تنها هشت کرسی از 72 کرسی سنا و 35 کرسی از 257 کرسی مجلس را در اختیار خواهد داشت. با توجه به نتایج میلی نسبت به نامزدهای راست افراطی که در سال‌های اخیر در جاهای دیگر به قدرت رسیده‌اند، از جمله ترامپ و ژائیر بولسونارو، رئیس‌جمهور سابق برزیل، از حمایت نهادی کمتری برخوردار خواهد بود. بولسونارو به ارتش تکیه داشت و ترامپ حمایت حزب جمهوریخواه را داشت اما میلی چیزی ندارد.

طرح‌های رادیکال آقای میلی

طرح اقتصادی میلی اگرچه رادیکال است اما فاقد جزئیات است و بارها مورد بازنگری قرار گرفته است. به‌طور مثال طرح دلاریزه شدن او 50 بار تغییر کرد. او امروز تیمی برای اداره آرژانتین ندارد. با این حال خاویر میلی ثابت کرده است که یک سیاستمدار ماهر در عصر اینترنت است. او با اخم و موهای به‌هم‌ریخته که به او شخصیت متفاوت‌تری بخشیده است و او را به یک سوژه آسان برای میم‌های اینترنتی تبدیل کرده است، بسیار شبیه به ترامپ و بولسونارو است. بولسونارو در ویدئویی که قبل از رای‌گیری در اینترنت منتشر شد، از میلی حمایت کرد و گفت که آنها در عالم سیاست یک روح در دو بدن هستند. او با اشاره به آنچه حمایت آنها از مالکیت خصوصی، آزادی‌بیان، بازار آزاد و حق دفاع از خود خواند، گفت: «ما نقاط مشترک زیادی داریم.» و همچون حامیان ترامپ و بولسونارو، آرژانتینی‌هایی که به میلی رای دادند، معتقدند او را دوست دارند زیرا میلی در عالم سیاسی یک بیگانه است که سیستمی ازهم‌پاشیده را تکان می‌دهد و واقعیت آن را همان‌طور که هست می‌گوید. ربکا دی ایوریو، 44ساله، یک کارمند اداری که در جشن خیابانی خاویر میلی در شب انتخابات در بوئنوس آیرس جشن می‌گرفت، گفت: «مردم آرژانتین بالاخره بیدار شدند. آرژانتین به این اتفاق نیاز دارد. نیاز به تغییر دارد.» سانتیاگو مانوکیان، رئیس تحقیقات اکولاتینا، یک شرکت مشاوره اقتصادی آرژانتینی، در مصاحبه با نیویورک‌تایمز گفت که از میان سناریوهای مختلف نتایج اولیه که تحلیلگران ترسیم کرده بودند، پیروزی خاویر میلی کمترین احتمال را داشت. حالا مانوکیان معتقد است که باید در پیش‌بینی‌های خود از انتخابات تجدیدنظر کند، زیرا خاویر میلی شانس روشنی برای رسیدن به دور دوم انتخابات آرژانتین دارد. اگر خاویر میلی در ماه اکتبر برنده شود، در چهلمین سالگرد بازگشت به دموکراسی در تنها کشوری در آمریکای جنوبی که دیکتاتورهای سابق را محاکمه کرد به عنوان رئیس‌جمهور منصوب خواهد شد. پیروزی خاویر میلی در انتخابات پاییز پیش‌رو در آرژانتین و آمریکای جنوبی سال 2023 که در میان تلاش نیروهای پیشرو برای دستیابی به قدرت و تصویب قوانینی همچون حق سقط جنین و کنترل استفاده از سلاح و همچنین در میانه شرایط بحرانی اقتصادی و شکست و پیروزی‌های متوالی نیروهای محافظه‌کار در ستیز است، تحولی بزرگ و خونی تازه در رگ‌های محافظه‌کاران خواهد بود و تاثیر آن نه‌تنها در آرژانتین بلکه در کل جهان محسوس خواهد بود.