شمارش معکوس تا بازگشایی

توقف طولانی‌مدت نمادها همواره در بازار سرمایه کشور با اعتراض فعالان همراه بوده است. اقدامی که در بیشتر اوقات به زیان سهامداران و البته اهرم فشاری برای مدیران بوده است. در نوسان منفی امسال شاخص بورس تهران، شاید بتوان سهامداران پالایشگاهی را بلاتکلیف‌ترین سرمایه‌گذاران بورسی نام برد. هرچند یکی از ویژگی‌های بورس نسبت به سایر بازارها قابلیت نقدشوندگی بالاتر آن است. اما شرکت‌های پالایشی با توقف طولانی‌مدت نماد خود، نه‌تنها پول بسیاری از سهامداران را بلوکه ساخته‌اند، بلکه با افت بیش از 50‌درصدی قیمت نفت انتظار چندانی هم در صورت بازگشایی برای آنها وجود ندارد. لذا این بار نوبت نماد پالایشی‌ها بود تا طبق دستورالعمل هیات‌مدیره شرکت ملی پالایش و پخش مبنی بر تعیین قیمت پنج فرآورده نفتی اصلی -بنزین، گازوئیل، نفت کوره، نفت سفید و سوخت جت- بر اساس کیفیت آن، کم‌کم در بورس بسته شوند. نمادهای پالایشگاهی از اواخر تیرماه سال جاری به دلیل عدم ارائه صورت‌های مالی متوقف شدند که این توقف در دو نماد پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت تهران قدمت بیشتری دارد؛ نماد شپنا در تاریخ 19 اسفندماه سال 1392 به دلیل عدم ارائه اطلاعات سه‌ماهه و نماد شتران از 28 فروردین‌ماه سال جاری نیز به دلیل عدم ارائه پیش‌بینی سود هر سهم سال 93 با توجه به افزایش سرمایه متوقف شده است. پالایشگاه‌های بندرعباس، لاوان، تبریز و شیراز هم از اواخر تیرماه تاکنون بسته مانده و در این مدت علاوه بر نامه جمعی از سهامداران به روسای جمهور و مجلس، جلسات متعددی بین مسوولان وزارت نفت، اقتصاد و سازمان بورس اوراق بهادار برگزار شده که نتیجه مشخصی در پی نداشته است. سازمان بورس نیز همواره اعلام کرده است از معامله نمادهایی که با ابهام مواجهند خودداری می‌کند. هر چند برخی دلیل اصلی بسته شدن طولانی‌مدت نماد پالایشگاهی‌ها در بورس را ترس مدیران بورسی از ریزش بیش از حد شاخص بورس تهران عنوان می‌کنند اما چندی پیش محمد فطانت رئیس جدید سازمان بورس و اوراق بهادار عنوان کرده بود: برخی تحلیل‌ها نشان می‌دهد بازگشایی نماد پالایشی‌ها و پتروشیمی‌ها تاثیر مثبتی بر بازار سرمایه خواهد گذاشت. به هر حال شتاب‌زده عمل نخواهیم کرد و با تدبیر اما سریع اقدام خواهیم کرد و تمامی اقدامات با هماهنگی دولت خواهد بود تا کمترین اثر منفی داشته باشد. رئیس قبلی سازمان بورس و اوراق بهادار نیز پیشتر گفته بود این سازمان خواستار بازگشایی نمادها با اطمینان مناسب است تا سهامداران با چالشی مواجه نشوند. در نهایت محمد فطانت هفته گذشته با بیان اینکه در جلسه هفته گذشته هیات دولت، مصوبه کمیته ثبات بازار سرمایه در خصوص پالایشگاه‌ها به تصویب رسید، گفت: در صورتی که شرکت‌های پالایشی مطابق برنامه زمان‌بندی مورد تایید و نظارت وزارت نفت، حداکثر در یک دوره پنج‌ساله (تا پایان 1398) شاخصه‌های اصلی کیفیت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی را بر اساس استانداردهای وزارت نفت ارتقای هرساله با تصویب مجمع عمومی خود، حداقل به میزان 30 درصد از سود سالانه را به حساب اندوخته سرمایه‌ای جهت اجرای پروژه کیفی‌سازی منظور کنند، وزارت نفت مکلف است مبنای محاسبه قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی را مطابق سال 1393 بدون اعمال کیفی‌سازی تعیین کند.

به هر حال بازگشایی نماد شرکت‌های پالایشگاهی و پتروشیمی‌ها در بورس باعث آزادسازی دارایی‌های سهامداران و مردم خواهد شد و در عین حال بازگشایی نماد آنها با وجود احتمال اثر منفی بر شاخص کل، تاثیر مثبتی بر حجم معاملات بورس خواهد گذاشت. حال باید دید با آغاز شمارش معکوس برای بازگشایی نماد این شرکت‌ها آیا سهامداران فعلی خواهند توانست پاداش صبر طولانی‌مدت خود را بگیرند یا خیر.