باز هم نابرابری

نابرابری در جهان و در بریتانیا، که سومین منزلگاه ابر‌ثروتمندان دنیاست، رو به افزایش است. تازه‌ترین گزارشی که در مورد ثروت جهانی منتشر شده است نشان می‌دهد نابرابری در دنیا همچنان در حال بیشتر شدن است و اکنون نیمی از ثروت کل دنیا در چنگ تنها یک درصد از جمعیت جهان است.

گزارش اخیر موسسه کردیت سوئیس نشان می‌دهد طبقه متوسط به دلیل هزینه‌های طبقه بسیار ثروتمند تحت‌فشار قرار دارد. این گزارش همچنین برای اولین بار این مساله را اعلام کرده است که هم‌اکنون جمعیت طبقه متوسط در کشور چین به 109 میلیون نفر رسیده است و از طبقه متوسط 92 میلیون‌نفری آمریکایی پیشی گرفته است.

تیجانی تیام (Tidjane Thiam) مدیر اجرایی ارشد موسسه کردیت سوئیس می‌گوید: «رشد ثروت طبقه متوسط در مقایسه با رشد ثروت طبقه بالای هرم ثروت سرعت کمتری دارد. بر این اساس جریان پیش از بحران معکوس شده است؛ جریانی که طی آن سهم ثروت طبقه متوسط در طول زمان نسبتاً ثابت می‌ماند.»

این گزارش همچنین نشان می‌دهد که یک شخص برای اینکه در میان 50 درصد شهروندان ثروتمند دنیا قرار بگیرد تنها به 30 هزار و 210 دلار (معادل 20 هزار و 100 یورو) پول نیاز دارد. دارایی 68 هزار و 800‌دلاری جایگاه فرد را در گروه 10 درصد ثروتمندترین‌های جهان محکم می‌کند. اما برای اینکه وارد یک درصد ثروتمندترین‌های دنیا شوید باید لااقل 759 هزار و 900 دلار ثروت داشته باشید. در این گزارش ثروت به معنای ارزش دارایی‌ها شامل املاک و سرمایه‌گذاری‌ها در بازار سهام بعد از کسر بدهی‌هاست.

حدود 4 /3 میلیارد نفر، کمی بیش از 70 درصد از جمعیت بزرگسال جهان، ثروتی کمتر از 10 هزار دلار دارند. همچنین یک میلیارد نفر، یک‌پنجم جمعیت جهان، در گستره 10 تا 100 هزار دلار ثروت دارند.

بقیه 383 میلیون بزرگسال دیگر در دنیا، حدود هشت درصد از این جمعیت، مالک ثروتی بیش از 100 هزار دلار هستند. در این گروه 34 میلیون آمریکایی میلیونر حضور دارند که 123 هزار و 800 نفرشان بیش از 50 میلیون دلار و حدود 45 هزار نفر هم بیش از 100 میلیون دلار ثروت دارند. بریتانیا نیز از نظر جای دادن ثروتمندترین افراد در دنیا جایگاه سوم را به خود اختصاص داده است.

این گزارش می‌گوید: «نابرابری ثروت از سال 2008 تاکنون به طور بی‌وقفه در حال افزایش بوده است و اکنون یک درصد ثروتمندترین افراد جهان مالک 4 /50 درصد از کل ثروت خانوارهای دنیا هستند.»

در آغاز سال 2015 نهاد بین‌المللی آکسفام هشدار داده بود که در سال آینده میلادی یک درصد از جمعیت دنیا بیش از 99 درصد مابقی ثروت دارند. مارک گلدرینگ، مدیر اجرایی ارشد آکسفام می‌گوید: «این اتفاق یک سال زودتر روی داد. چند هفته پس از اینکه رهبران جهان توافق کردند تا یک هدف جهانی با عنوان کاهش نابرابری داشته باشند. گزارش اخیر بیانگر این است که تا چه اندازه اهمیت دارد که رهبران جهان این مشکل را جدی بگیرند. این آخرین مدرکی است که نشان می‌دهد نابرابری از کنترل ما خارج شده است. آیا ما می‌توانیم واقعاً خوشحال باشیم که در دنیایی زندگی می‌کنیم که یک درصد ثروتمندش بیش از نیمی از ثروت دنیا را در اختیار دارند و فقیرانش تنها یک درصد ثروت جهانی را در دست دارند؟»

گزارش کردیت سوئیس نتیجه می‌گیرد که در سال 2015 ثروت جهانی 4 /12 هزار میلیارد دلار کاهش پیدا کرده و به 250 هزار میلیارد دلار رسیده است. این اولین کاهش ثروت جهان از سال 2008 و پس از بحران مالی و بانکی جهانی تاکنون بوده است. این کاهش نتیجه افزایش قدرت دلار در برابر دیگر ارزهاست و موسسه کردیت سوئیس نیز گزارش خود را بر پایه دلار تدوین می‌کند.

برآوردهای گزارش اخیر کردیت سوئیس بر مبنای آمار به دست آمده در انتهای ماه ژوئن 2015 است. یعنی زمانی که قیمت سهام در بازار چین حدود 20 درصد نسبت به اوج خود کاهش پیدا کرد. در حالی که پیش از آن و طی یک دوره یک‌ساله معادل 150 درصد افزایش را تجربه کرده بود. این گزارش در انتهای ماه سپتامبر منتشر شده است و در این زمان افت قیمت‌ها در بازار چین به 25 درصد رسیده بود. یک سال قبل بریتانیا تنها عضو گروه 7 (G7)‌ بود که در قرن حاضر نابرابری در آن افزایش یافته بود. نویسندگان گزارش می‌گویند: «نابرابری ثروت در بریتانیا از سال 2009 رو به فزونی گذاشته است چرا که شکاف بین ثروت هر فرد بزرگسال بین طبقه فرودست و بقیه جامعه افزایش یافته است.» بریتانیا چهارمین کشور جهان از نظر میانگین ثروت است و اثر بالاترین و پایین‌ترین‌ها در فهرست ثروت را خنثی می‌کند. میانگین ثروت برای هر نفر در بریتانیا 126 هزار و 500 دلار (83 هزار یورو) است که نسبت به سال گذشته 13 درصد کاهش یافته است.

پژوهش موسسه کردیت سوئیس برآورد کرده است که در حال حاضر 4 /2 میلیونر در بریتانیا حضور دارند که 68 هزار نفر آنها طی یک سال گذشته اضافه شده‌اند. شمار میلیونرها در آمریکا هم‌اکنون بیش از 15 میلیون نفر است که 903 هزار نفر افزایش یافته‌اند.

بریتانیا همچنین در کنار آمریکا و چین، یکی از سه کشوری است که در سال 2014 رکورد افزایش ثروت خانوار را ثبت کرده است. بریتانیا همچنین در شمار افرادی که بیش از 50 میلیون دلار ثروت دارند از آلمان پیشی گرفته است. تعداد این میلیونرها نسبت به سال 2014 معادل 400 نفر افزایش یافته و به پنج هزار و 400 نفر رسیده است. همین آمار است که بریتانیا را به جایگاه سوم ارتقا داده و پشت سر چین و آمریکا قرار داده است. آمریکا 61 هزار و 300 میلیونر و چین 9600 میلیونر 50 میلیون‌دلاری دارد.

گزارش امسال کردیت سوئیس روی طبقه متوسط تمرکز کرده و ثروت شخصی را بیش از شغل و حرفه مدنظر قرار داده است. گزارش می‌گوید 14 درصد از جمعیت بزرگسال دنیا در طبقه متوسط جای می‌گیرند و بین 50 هزار تا 500 هزار دلار دارایی دارند.

با این همه مارکوس استیرلی (Markus Stierli) از محققان موسسه کردیت سوئیس می‌گوید: «از سال 2008 به بعد، رشد ثروت اجازه نداده است که طبقه متوسط سرعت افزایش خود را نسبت به سرعت افزایش جمعیت در کشورهای در حال توسعه حفظ کند. علاوه بر این توزیع درآمد ناشی از ثروت به نفع کسانی تغییر کرده است که سطح ثروت بالاتری دارند. این دو عامل باعث شده است سهم ثروت طبقه متوسط از ثروت جهانی کاهش یابد.»