تاریخ انتشار:
دلایل مدیر کل دفتر نظارت و ارزیابی قائم‌مقام معاونت آموزشی وزارت علوم برای توقف پذیرش دانشجوی اقتصاد در شریف
دانشکده تک‌بعدی بود
اجرای طرح‌های یک‌شبه و بدون در نظر گرفتن نظرات اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها یکی از بارزترین ویژگی وزارت علوم در دولت نهم و دهم است.
اجرای طرح‌های یک‌شبه و بدون در نظر گرفتن نظرات اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها یکی از بارزترین ویژگی وزارت علوم در دولت نهم و دهم است. در هفته‌ای که گذشت وزارت علوم خاطره تلخ انحلال گروه اقتصاد و توسعه دانشگاه علامه طباطبایی در سال 1387 را دوباره زنده کرد. مسوولان وزارت علوم با صفر کردن ظرفیت پذیرش دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف، دست به ایجاد محدودیت برای یکی از بهترین و نخبه‌پرورترین دانشکده‌های اقتصاد در کشور زدند. اقدامی که هنوز به قطعیت نرسیده است و مسوولان دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه شریف در حال مذاکره برای رفع این محدودیت هستند. بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی مسوولان دانشگاه شریف از مجموع کلیه فارغ‌التحصیلان این دانشکده طی 14 سال گذشته 99 درصد آنان جذب بازار کار یا مراکز علمی مطرح در ایران و کشور‌های توسعه‌یافته دنیا شده‌اند. آماری که کمتر در دانشکده‌های ایرانی نمونه دارد و می‌تواند دلیل روشنی بر موفقیت این دانشکده باشد. با این حال مسوولان وزارت علوم معتقدند این دانشکده در حال ترویج علوم انسانی تک‌بعدی و تلاش برای «پیاده‌سازی اصول اقتصاد مدرن مبتنی بر محوریت بازار آزاد» است. در همین رابطه
رضا عامری، مدیر کل دفتر نظارت و ارزیابی وزارت علوم و قائم‌مقام معاونت آموزشی وزارت علوم از دلایل وزارت علوم برای به صفر رساندن ظرفیت دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشکده شریف می‌گوید.
آقای عامری، دانشگاه مطلوب مدیریت و اقتصاد از نظر وزارت علوم چه دانشگاهی است؟
عموماً ما در وزارت علوم پنج کارکرد دانشگاه را آموزش، پژوهش، خدمات، انتشارات و رشد حرفه‌ای می‌دانیم. در این میان، آموزش و پژوهش نقش عمده‌تری دارند. دانشگاه‌ها در چند سال اخیر دو رویداد را تجربه کرده‌اند. اول اینکه در کنار آموزش، پژوهش را هم مورد توجه قرار دادند؛ و دوم اینکه دانشگاه‌ها ماموریت خلق ارزش و ثروت را هم عهده‌دار شدند. بر این اساس، می‌توانیم قائل به وجود دو نسل از دانشگاه‌ها باشیم؛ و انتظارات خود را بر مبنای آن تحلیل کنیم. مثلاً انتظارات آموزشی، پژوهشی و اقتصادی یا کارآفرینی. دانشگاه‌های پژوهشی، آموزش را در خدمت ایجاد دانش نو قرار می‌دهند و دانشگاه‌های اقتصادی، آموزش و پژوهش را به طور همزمان در جهت کارآفرینی و توسعه اقتصادی به کار می‌گیرند.
اشاره درستی بود که «دانشگاه‌های اقتصادی، آموزش و پژوهش را به طور همزمان در جهت کارآفرینی و توسعه اقتصادی به کار می‌گیرند.» مصداق این مساله دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه شریف است، با توجه به این نکته چرا به فکر صفر کردن ظرفیت پذیرش در دانشکده مدیریت و اقتصاد شریف افتادید؟
برای پاسخ به این سوال باید توضیحاتی را ارائه دهم، اگر اقتصاد را در ساده‌ترین تعریف کنترل چرخه تولید، انتقال و کاربرد کالا بدانیم، اقتصاد دانش‌محور چرخه درآمدزای دانش را مدیریت می‌کند. این چرخه، سیستمی و با در نظر گرفتن تمام اجزا و بازیگران به تصویر کشیده می‌شود. همچنین، نقش و جایگاه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان بسته‌های دانشی در چارچوب تحولات فناورانه به طور پیوسته باز‌تعریف می‌شود. در همین چرخه است که دانشگاه به عنوان سازمان میزبان تولیدکنندگان دانش جای‌دهی می‌شود. این مساله می‌تواند شرط اول و حیاتی‌ای برای موفقیت یک دانشکده اقتصادی باشد. اما متاسفانه آنچه ما در دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف می‌بینیم، اقدامی مغایر با این اصل است. چرا که این دانشکده در حال رواج علوم انسانی و اقتصادی تک‌بعدی است. بارها شده است که ما منابع و سرفصل‌های جدیدی را به این دانشکده ارائه کرده‌ایم و استادان آن مقاومت کرده‌اند و اگر مقاومت نکرده‌اند، چیزی متفاوت از استاندارد‌های ما را در کلاس درس مطرح کرده‌اند.
این نکته که می‌گویید علوم انسانی تک‌بعدی را رواج می‌دهد، به چه معناست و چه مصداق‌هایی برای این دانشکده دارد؟
بیبنید دانشگاه شریف نیز به عنوان یکی از مجموعه‌های تحت مدیریت وزارت علوم، در چند سال اخیر، شاهد تحولات مثبت بسیاری بوده اما به‌رغم این تلاش‌ها هنوز هم برخی از نقاط حساس دانشگاه، همچنان نیاز به اصلاح جدی دارد. دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه علامه هم یکی از این قسمت‌هاست. دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف چند سالی است که زیر ذره‌بین وزارت علوم قرار گرفته است. دانشکده‌ای که اساس و بنیان آن بر کادر‌سازی برای جریان‌های خاص کشور بنا نهاده شده است و با ورود اشخاصی به این دانشکده طی سال‌های قبل از سال 1384 معضلات آن دو چندان شده است.
این مسائل چه ارتباطی می‌تواند با ترویج علوم انسانی تک‌بعدی داشته باشد؟
توجه کنید، ارتباط نه چندان پنهان استادان این دانشکده با جریان‌های سیاسی خارج از دانشگاه و به طور مشخص حزب کارگزاران سازندگی به گونه‌ای است که کاملاً این واقعیت آشکار است که آنها سعی می‌کنند «توسعه و پیاده‌سازی اصول اقتصاد مدرن مبتنی بر محوریت بازار آزاد»، هدف اصلی جریان دانشگاهی و سیاسی مذکور را پیاده کنند.
بر فرض اینکه آنها به دنبال این مساله باشند، می‌توان گفت که از نظر علمی می‌توان ایرادی به این مساله گرفت، چون اقتصاد مدرن مبتنی بر محوریت بازار آزاد یکی از تئوری‌های موفق و قدیمی در کرسی‌های اقتصادی دنیاست و شاید باید این دانشکده از این بابت مورد تقدیر قرار گیرد.
نه این‌طور نیست، یکی از وظایف وزارت علوم بر اساس ماموریتی که شورای عالی انقلاب فرهنگی به ما داده است، اسلامی کردن علوم انسانی و پیاده کردن دروس و منابع علمی‌ای است که مبتنی بر نیازها و ارزش‌های دینی و ملی ما باشد. به همین دلیل نمی‌توان هر اندیشه‌ای را در دانشگاه‌های نظام پیاده کرد.
به نظر شما این نکته عقب‌ماندگی از تئوری‌های به روز اقتصاد و دخالت در کار دانشگاه‌ها نیست؟
نه، بعید می‌دانم این‌طور باشد. ما هم کار علمی می‌کنیم. هم‌اکنون شورای عالی انقلاب فرهنگی با تشکیل کارگروه‌های بازنگری در علوم انسانی در رشته‌های مختلف همچون اقتصاد سعی در بومی کردن این دانش‌ها دارد و نمی‌خواهیم دنباله‌رو سیاست‌های کشورهایی باشیم که شاید مدل آنها برای کشور ما قابل اجرا نباشد.
اما این اظهارات با منطق علمی سازگار نیست، همچنین یکی از دلایل موفقیت این دانشکده تربیت نخبگانی است که خیلی از آنان در حال تدریس و تحصیل در بهترین مراکز علمی دنیا هستند.
اتفاقاً یکی از انتقادات ما همین است، که چرا این دانشکده زمینه مهاجرت نخبگان را فراهم می‌کند، کسانی که می‌توانند در کشور باشند و به مردم خدمت کنند اما این دانشکده سکوی پرتاب آنها می‌شود.
اما آقای عامری طبق آمار خود دانشگاه شریف از مجموع کل فارغ‌التحصیلان این دانشکده 67 درصد از فارغ‌التحصیلان آن جذب صنایع شده‌اند و تنها 32 درصد آنان جذب مراکز علمی دنیا شده‌اند که خیلی از آنها دوباره به همین دانشکده و سایر دانشکده‌های اقتصاد و مدیریت در کشور باز‌می‌گردند.
من اطلاعی از این آمارها ندارم و قطعاً به وزارت علوم برای تایید نرسیده است، با این حال کارگروه‌های ما که همگی جزو استادان و کارگروه‌های تخصصی این حوزه هستند به این نتیجه رسیده‌اند و تنها امیدواری ما می‌تواند این باشد که این دانشکده با تغییر رویه بتواند خدمت موثر‌تری به مملکت انجام دهد.
دیدگاه تان را بنویسید