بازار سهام در سراشیبی نزول

بازار سهام در هفته گذشته باز هم مورد هجوم فروشندگان قرار گرفت و بیشتر نمادها کاهش ارزش را متحمل شدند. ریزش مداوم، بسیاری از سرمایه‌گذاران را ناشکیبا کرده است به طوری که بدون توجه به ارزش ذاتی سهام شرکت‌ها، اقدام به فروش دارایی‌های خود می‌کنند تا از فشار روحی رها شوند. هر روز تابلو را دیدن و ریزش قیمت‌ها را نظاره کردن این روزها کار طاقت‌فرسایی شده است. از طرف دیگر اقدام سرمایه‌گذاران حقیقی برای ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری، به عرضه سهام در بازار دامن زده است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری ناچار به عرضه سهم برای تامین نقدینگی برای ابطال واحد‌های سرمایه‌گذاری هستند.

بررسی رفتار سرمایه‌گذاران در هفته پیش نشان می‌دهد بیشتر سرمایه‌گذاران خرد نظاره‌گر بازار شده‌اند و سهم‌شان از ارزش معاملات کاهش یافته در حالی که سهم حقوقی‌ها به بیش از 70 درصد رسیده است. البته حقوقی‌ها به همان اندازه که در خرید سهم پیش‌قدم شده‌اند، در فروش هم نقش ایفا می‌کنند. بنابراین نمی‌توان از این گروه انتظار حمایت داشت. مصوبات مجلس در خصوص دو صنعت مهم بازار؛ پتروشیمی و سنگ‌آهنی بخش بزرگی از بازار را درگیر کرد. این دو صنعت در مجموع حدود 30 درصد از ارزش بازار بورس را در اختیار دارند و راهکار بورس، بعد از تصویب کف نرخ خوراک گاز 15سنتی، توقف دسته‌جمعی نمادهای پتروشیمی بود. اتفاق نادری که هفته گذشته بعد از گذشت دو روز از زمان تصویب نرخ خوراک، رخ داد. تصویب نرخ خوراک گاز در مجلس، انتقادات فراوانی به همراه داشت. مدیرعامل شرکت بورس، دبیر کانون نهادهای سرمایه‌گذاری و کانون کارگزاران اقدام به تنظیم نامه‌ای برای شورای نگهبان کردند تا این مصوبه مجلس را که ریزش بازار را در پی داشته، ملغی کنند. دامنه ریزش بازار بالاخره، آقای نوبخت را نیز به واکنش واداشت تا در موضع‌گیری جدیدی اعلام کند دولت نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را 10 سنت منطقی می‌داند.

در آخرین روز معاملاتی هفته نیز سهامداران که شاهد ریزش ارزش دارایی‌های خود بودند، بالاخره عنان از کف داده، در مقابل تالار حافظ تجمع کردند و خواهان رسیدگی مسوولان به وضعیت موجود شدند. شرایط بازار نگران‌کننده است. البته بسیاری از سهام به کمتر از ارزش ذاتی خود رسیده و فرصت مناسبی برای خرید ارزیابی می‌شود اما از آنجا که سرمایه‌گذاران به برگشت بازار اعتماد ندارند و کف قیمتی برای سهام متصور نیستند، از خرید خود‌داری می‌کنند. از طرف دیگر پایان بهمن‌ماه زمان اعلام پیش‌بینی‌های آتی شرکت‌هاست و سرمایه‌گذاران در خصوص گزارش‌های آتی چندان خوش‌بین نیستند. البته شرکت‌های بورسی گزارش‌های آتی را محافظه‌کارانه به بازار اعلام خواهند کرد زیرا اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها بر روی میز بررسی قرار دارد که ابهامات آن سبب می‌شود تا شرکت‌های انرژی‌بر و حتی غیر‌انرژی‌بر بودجه‌هایشان را محافظه‌کارانه اعلام کنند.

در شرایطی که بازار در جو منفی حرکت می‌کند، به اخبار مثبت هم واکنش نشان نمی‌دهد. گروه دارو، نخستین گروهی است که اقدام به انتشار گزارش‌های آتی کرده است. با وجود پیش‌بینی‌های خوب شرکت‌ها و ریسک کم این صنعت اما بازار به آنها هم توجه نکرد. ایران دارو پیش‌بینی سود سال آتی را با 32 درصد و دجابر با 12 درصد رشد به بازار اعلام کرده است اما تغییری در رفتار سرمایه‌گذاران گروه حاصل نشد. در گروه بانک، شاهد رسیدن ارزش سهام بانک صادرات به قیمت اسمی بودیم. سهمی که با دارا بودن دو نیروگاه و سهام چند شرکت بزرگ، چنان مورد بی‌مهری قرار گرفته است که 100تومانی شده است. بانک‌ها نیز گزینه‌های کم‌ریسک سرمایه‌گذاری هستند. بانک ملت برای افزایش سرمایه متوقف شد و شنیده می‌شود بانک تجارت هم افزایش سرمایه دارد. در گروه پتروشیمی، معامله بلوک پتروشیمی پارس کنسل شد. گروه گسترش نفت و گاز پارسیان طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد بر اساس نامه دریافتی از ساتا به دلیل تنها یک شرکت‌کننده در مزایده بلوک پتروشیمی پارس و عدم شکل‌گیری رقابت جدی، بر اساس بند 19 اسناد مزایده، با پیشنهاد پارسان موافقت به عمل نیامده و فروش بلوک حدود 40درصدی شرکت به آینده موکول شده است. در شرایط فعلی به نظر می‌رسد ابطال مصوبه مجلس در خصوص نرخ خوراک گاز پتروشیمی در شورای نگهبان، شوک مثبتی به بازار سهام وارد خواهد کرد. در حال حاضر رایزنی‌ها برای نرخ خوراک پتروشیمی‌ها ادامه دارد. به اعتقاد بیشتر تحلیلگران، نرخ 15 سنت برای گاز پتروشیمی‌ها، بیشتر از نرخ‌های منطقه بوده و مزیت رقابتی صنعت پتروشیمی را از بین خواهد برد. هفته گذشته از بین 39 صنعت بورسی، فقط یک صنعت بازده داشت. استخراج زغال‌سنگ تنها صنعتی بود که بازده مثبت داشت. توجه به دو نماد کشرق و کطبس به دلیل شایعاتی از افزایش سرمایه 150درصدی کشرق بود. طرح توسعه این شرکت نیز احتمالاً در سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. تعداد خریداران در هفته گذشته 61 درصد کاهش داشت و حجم و ارزش معاملات نیز کاهشی بود. رکود عجیبی در بازار به چشم می‌خورد که در صورتی که به موقع راهکاری برای آن اندیشیده نشود، نقدینگی را از بازار خارج خواهد کرد. تصمیم اخیر دولت مبنی بر انتشار 3 هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت با نرخ سود 23 درصد، اقدامی جهت افزایش جذابیت بازار پول است که به تضعیف بازار سرمایه خواهد انجامید. همچنین افزایش نرخ اونس جهانی و عدم ریزش دلار نیز ممکن است بازار طلا و سکه را دوباره به محلی برای سفته‌بازی تبدیل کند که برای اقتصاد کشور مخرب است.