دوران پسا‌توافق در بهارستان

با حصول توافق هسته‌ای در روزهای اخیر فضای سیاسی ایران -‌ و حتی مجامع بین‌المللی و روابط دیگر کشورها- دچار تغییرات اساسی می‌شود. طبیعی است که حصول این توافق با امتیازات جدی و محدودیت‌های معقولی که اعمال شد نشان داد که دلواپسی‌ها بیش از اینکه جنبه‌های کارشناسی داشته باشد، ناشی از احساسات سیاسی است و قبل از آنکه جایی برای نگرانی باشد، علامتی بود از وحشت این گعده سیاسی از شکستی که از ابتدای روی کار آمدن دولت روحانی بوی آن به مشام‌شان خورده بود.

با این حال از این به بعد صف‌بندی‌ها روشن‌تر می‌شود، برخلاف سکوتی که در هفته ابتدای توافق دلواپسان را گرفت، و تنها به بیان برخی مسائل و ادای یک نطق اکتفا کردند، زین پس رویکردهای مخالفان توافق علنی‌تر می‌شود البته تصور نمی‌کنم این رویکردها نقشی در تایید توافق در مجلس شورای اسلامی داشته باشد. با توجه به اقدامی که شورای امنیت انجام داد و رای قاطعی که در این خصوص از خود ارائه کرد و مهر تایید قاطعی که بر برجام زده شد، کنگره آمریکا نیز یحتمل رای مثبت به توافق می‌دهد.

با توجه به اظهارات وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی در مجلس نیز تصور می‌کنم ابهامات منطقی رفع شده و مجلس نیز این توافق را تایید می‌کند. با این حال بهارستان وارد دوران پساتوافق می‌شود که زیر سایه انتخابات مجلس دهم نیز هست.

به خودی خود با نزدیک شدن به دوره انتخاباتی هر دور از مجلس شورای اسلامی دوز سیاسی بهارستان بالا می‌رود، در این شرایط به حالت معمول صف‌بندی‌ها روشن‌تر و بعضاً هم‌پوشانی جریان‌های سیاسی با هم کم و زیاد می‌شود. در این شرایط که توافق هسته‌ای به عنوان یک رویداد مهم سیاسی ثبت شده است، بدون شک این شرایط در بهارستان پیچیده‌تر از قبل می‌شود.

جریان منتقد مذاکرات و مخالف توافق از این به بعد به‌طور واضح و روشن به نقد توافق نمی‌پردازند یا اگر نوایی هم در این خصوص از آنها شنیده شود راه به جایی نمی‌برد بدین معنی که توافق انجام شده است و ارکان اصلی نظام نیز نظارت و تایید لازم را در این خصوص داشته‌اند بنابراین از این به بعد کانال دیگری برای مقابله با دولت انتخاب می‌کنند.

به‌طور حتم در دو ماه آتی هر روز اخباری در خصوص طرح‌ها و نامه‌ها و استیضاح‌های نیمه‌تمام در مجلس شنیده می‌شود. با این اوصاف لطمه‌ای که بر پیکره دلواپسان در اثر توافق هسته‌ای خورد با فشار بر وزرای دیگر با سوال و استیضاح جبران می‌شود.

در این میان مرزبندی‌های بهارستان از نظر سیاسی شفاف‌تر می‌شود. تصور می‌کنم حامیان دولت باید با جدیت بیشتری وارد عمل شوند چرا که جبهه مقابل چنین خواهد کرد. حمایت از دولت در مجلس به این معنی نیست که هیچ‌گونه انتقادی مطرح نشود بلکه باید زمینه حمایت از اقدامات دولت و مهم‌تر از آن برخورد با جبهه بهانه‌گیران فراهم شود.

انتظار می‌رود در ماه‌های آتی دولت اقدامات مثبت بیشتری انجام دهد و بیش از گذشته به امور سیاست داخلی بپردازد. در این میان بدون شک سدی از اقلیتی از نمایندگان در خصوص تغییراتی در رویه سیاست داخلی مقابل دولت خواهد بود. در این میان هم دولت باید با قاطعیت بیشتری گام بردارد و هم نمایندگان معتدل مجلس باید با حمایت از دولت زمینه کار مناسب‌تر دولت روحانی را مهیا کنند.

مساله مهم‌تر این است که حتی اگر انگیزه‌های انتخاباتی نیز مطرح باشد نمایندگان مردم باید پیام وکلای خود را بشنوند. این پیام در خرداد 92 به‌طور ضمنی داده شد که مردم خواهان اعتدال و تغییر در بی‌قانونی و تندروی هستند و امروز نیز با به ثمر رسیدن توافق هسته‌ای ملت مزد انتخاب هوشمندانه خود را گرفتند.

در این خصوص بهارستان‌نشینان باید پیام این انتخاب و نتیجه آن را الگوی عمل خود قرار دهند. موکلین آنها از آنها انتظار برخورد اعتدالی با دولت اعتدال را دارند. رفتار وکلای ملت می‌تواند زمینه‌ساز و انگیزه‌دهنده دولت روحانی باشد و در شرایطی که سیاست داخلی در اولویت قرار گرفته و دولت برای بهبود وضعیت سیاست داخلی نیازمند حمایت بهارستان است، انتظار می‌رود طیف اعتدالی مجلس حامی تمام‌قد دولت باشد.

واقعیت این است که تغییر اساسی از اساس از امروز شروع می‌شود. پرونده هسته‌ای به ثمر نشسته و دولت روحانی باید به وعده خود عمل کند و سیاست داخلی و اقتصاد را به جلو پیش ببرد.

تصور می‌کنم این توافق اثر جدی بر ترکیب مجلس بعدی نیز بگذارد به این معنی که گرایش مردم به انتخاب نمایندگانی از این طیف برای مجلس دهم بسیار بیشتر خواهد بود. این موضوع از دو حیث حائز اهمیت است. نخست آنکه مجلس معتدل و دولت معتدل در کنار هم ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های یکدیگر را دو برابر می‌کنند. در این شرایط دولت روحانی نیز فرصت‌های بسیار بهتر و بیشتری برای تحقق وعده‌های خود خواهد داشت.

باید توجه داشت که اهمیتی ندارد کسانی که در مجلس اکثریت را به دست می‌گیرند از کدام جریان راست یا چپ هستند. جریان اعتدالی در کشور که متشکل از چهره‌هایی از دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب معتدل و همراه با دولت است بعد از اجرایی شدن این توافق، به نوعی برنده مطلق انتخابات مجلس دهم هستند و تصور می‌کنم خود را آماده تشکیل اکثریتی قدرتمند در پارلمان دهم می‌کنند. همین معنا باعث می‌شود آنها تا اسفند 94 بیش از پیش به هم نزدیک شوند و همان‌گونه که اشاره شد این صف‌بندی در مجلس نهم از این به بعد به وضوح دیده می‌شود. تصور می‌کنم این جریان همراه دولت باید با برنامه‌هایی همسو با دولت برای انتخابات مجلس طراحی و گام بردارند تا با تشکیل مجلس عقلانیت، دولت را یاری کنند. مردم بعد از انتخاب تدبیر در انتخابات ریاست جمهوری 92 به نسبت از این انتخاب رضایت دارند و بعد از دولت تدبیر تصمیم دارند مجلس را نیز از تصمیمات دور از قانون و منطق احساسی پاک کنند و قوه مقننه را به دست کسانی بسپارند که بتوانند با عقلانیت و تدبیر برای حال و آینده مردم تصمیم بگیرند. مردم وقتی ببینند که دولت تدبیر و امید توانسته است بر اساس شعارهای خود عمل کند و به آنها جامه عمل بپوشاند، سعی می‌کند مجلسی هم‌فکر با دولت را تشکیل دهند تا دو قوه مجریه و مقننه در کنار هم سیاست‌های دولت را در کشور اجرایی کنند. رای‌دهندگان ترجیح می‌دهند مجلسی در کنار دولت باشد که حامی و انگیزه‌دهنده وعده‌های رئیس‌جمهور منتخب آنها باشد نه سنگ‌انداز و کند‌کننده.

در این میان جریان دلواپس مجلس، که طی دو سال گذشته بیشترین کارشکنی را علیه دولت به ویژه در زمینه هسته‌ای ایجاد کردند، نمی‌توانند چندان دلخوش به رای مردم باشند و به نظر می‌رسد از گردونه حذف خواهند شد. البته این پیش بینی در شرایطی است که ما امکان حضور تمامی جریان‌های داخل نظام را در عرصه رقابت صد درصدی بدانیم و گزینه نهایی را رای مردم. در این شرایط کسانی که سعی می‌کردند با فشار و بهانه‌گیری در مسیر کار دولت اعم از رئیس‌جمهور و هیات دولت، آنها را از رسیدن به هدف خود در زمینه بهبود سیاست داخلی و توفیق پرونده هسته‌ای دور کنند و جریان تندرویی که طی این سال‌ها تمام تلاش خود را انجام داد که روحانی و وزرایش را عده‌ای ناکارآمد بی‌اختیار نشان دهند با نه قاطع مردم رو‌به‌رو خواهد شد. اما توافق وین مهر باطلی است بر تمامی رویاهای ساده‌انگارانه این جریان برای انتخابات اسفند 94.

منتقدان بی‌منطق دولت باید خود را برای یک شکست دیگر در فضای سیاسی ایران آماده کنند. مجلس دهم و نتیجه آن ادامه شکستی است که این جریان استارت آن را از انتخابات ریاست جمهوری 92 برای خود زد. سکانس بعدی را در انتخابات مجلس دهم ببینید!