فلج اطفال در کابل

با مشاهده یک مورد فلج اطفال در کابل، وزارت بهداشت افغانستان دستور ایجاد پایگاه‌های واکسیناسیون در سطح پایتخت را صادر کرده است. این دختر سه‌ساله، اولین مورد ابتلا به فلج اطفال در کابل در 13 سال گذشته است. فلج اطفال در حال حاضر تنها در افغانستان، پاکستان و شمال نیجریه وجود دارد و در بقیه نقاط جهان، تقریباً ریشه‌کن‌شده محسوب می‌شود. البته اخیراً مواردی از این بیماری در بین کودکان سوری که بعد از آغاز درگیری‌ها در این کشور به دنیا آمده و در نتیجه واکسینه نشده‌اند، مشاهده شد. اما در هر سه کشور ذکرشده، مشکل افراطیانی هستند که اجازه کار به کارکنان بهداشتی نهادهای مختلف بین‌المللی را نمی‌دهند و در نتیجه در مناطقی از این کشورها که تحت کنترل آنها است کودکان امکان واکسینه شدن ندارند. با توجه به مسری بودن فلج اطفال، سرایت آن در صورت ابتلای تنها یک فرد، ممکن و آسان خواهد بود. از وقتی طالبان افغانستان سیاست خود را تغییر داده و اجازه واکسیناسیون کودکان را صادر کرده است تعداد ابتلا به این بیماری در افغانستان به شدت کاهش یافته است. تعداد ابتلا به فلج اطفال از 80 مورد در سال 2011 به 37 مورد در سال 2012 و 14 مورد در سال 2013 رسیده است. اما فعلاً مورد مشاهده‌شده در کابل مقامات را نگران کرده است. مورد فوق در گروهی بسیار فقیر به نام کوچی‌ها مشاهده شده است که قبلاً دامدار و کوچ‌نشین بوده و در حال حاضر در شرق پایتخت سکونت دارند. بازرسان بهداشت در حال بررسی خانه به خانه منطقه هستند تا کودکان در معرض ابتلا را واکسینه کنند. در این منطقه آب لوله‌کشی و برق وجود ندارد و بسیاری از این مردم سابقاً کوچ‌نشین، حتی با وجود سرمای زمستان کابل، در چادرهای خود زندگی می‌کنند. به نظر می‌رسد مورد مشاهده‌شده در کابل، نوعی انتقال بین‌مرزی بیماری بوده است. پدر کودک مبتلا‌شده یک راننده تاکسی است که اغلب برای کار به مناطق مرزی افغانستان و پاکستان می‌رود. گفته شده است این کودک در حال حاضر تحت درمان قرار دارد. تقریباً تمام موارد مشاهده‌شده فلج اطفال در افغانستان، در نزدیکی مرزهای این کشور با پاکستان قرار دارند. افغانستان در تمام طول مرز مشترک خود با پاکستان، پرسنل بهداشت مرزی را مستقر کرده است که کودکانی را که از مرز پاکستان وارد می‌شوند معاینه کرده و در صورت لزوم آنها را واکسینه می‌کنند. موارد مشاهده‌شده به‌رغم وجود این کنترل و نظارت روی داده است. البته این نکته نیز لازم به ذکر است که بسیاری از جابه‌جایی‌ها از طریق معمول و قانونی صورت نمی‌گیرد و بسیاری از افراد بین دو کشور از طریق کوه‌ها یا به صورت قاچاق در کامیون‌های عبوری جابه‌جا می‌شوند. به نظر می‌رسد حتی بین افراطی‌ها نیز دسته‌بندی برقرار است. طالبان افغانستان به مزایای درمان و داروهای جدید اعتقاد دارد و هر چند به سختی اما دسترسی به مناطق تحت کنترل خود را برای کارکنان بهداشتی میسر کرده است. اما طالبان پاکستان و گروهی مشابه آن در شمال نیجریه بسیار افراطی‌تر بوده و هر نوع توصیه‌ای از جهان غرب را بدون شنیدن، رد می‌کنند. واکسن فلج اطفال یکی از آن موارد است. طالبان پاکستان حتی پا را از این فراتر گذاشته، نه‌تنها کارکنان بهداشتی در مناطق خود را می‌کشد بلکه بین مردم مناطق دیگر نیز این شایعه را رواج داده است که واکسیناسیون نه برای جلوگیری از بیماری که طرح دولت برای عقیم‌سازی فرزندان آنهاست. در نتیجه در بسیاری موارد والدین کودکان اجازه واکسیناسیون آنها را نمی‌دهند.