اول خانواده بعد کار

فاطمه آلیا در دوره‌های هفتم و هشتم مجلس فعالیت داشته است. او جزو مدافعان لایحه کاهش ساعت کار زنان است. از مخالفان فمینیست این طرح انتقاد می‌کند و دیدگاه آنان را تبلیغاتی می‌خواند. در مقابل از او پرسیده می‌شود که چرا دیدگاه مخالفان خود را تبلیغاتی می‌داند و او تنها می‌گوید: این لایحه مطالبه خود بانوان است، از این تعجب می‌کنم که چرا عده‌ای از آقایان در این باره اظهارنظر می‌کنند
فاطمه آلیا در دوره‌های هفتم و هشتم مجلس فعالیت داشته است. او جزو مدافعان لایحه کاهش ساعت کار زنان است. از مخالفان فمینیست این طرح انتقاد می‌کند و دیدگاه آنان را تبلیغاتی می‌خواند. در مقابل از او پرسیده می‌شود که چرا دیدگاه مخالفان خود را تبلیغاتی می‌داند و او تنها می‌گوید: این لایحه مطالبه خود بانوان است، از این تعجب می‌کنم که چرا عده‌ای از آقایان در این باره اظهارنظر می‌کنند.

لایحه کاهش ساعت کار زنان شاغل در چه تاریخی به مجلس اعلام وصول شد و اکنون در چه وضعیتی است؟

لایحه کاهش ساعت کاری زنان اواخر دولت دهم به مجلس تقدیم شد و در دستور کار کمیسیون اجتماعی قرار گرفت. این لایحه در خردادماه سال 1392 اعلام وصول شده است اما تا الان با وجود اینکه یک جلسه برای بررسی این لایحه برگزار شد اما به نتیجه نرسیده و هنوز به صحن علنی مجلس نیامده است.

با وجود اینکه این لایحه در آخرین روزهای کاری دولت دهم خیلی سریع به مجلس داده شد و خانم مجتهد‌زاده هم بسیار پیگیر این لایحه بودند اما چرا هنوز در صحن علنی مجلس نیامده است؟

این لایحه در کمیسیون مطرح شده است و قرار بر این شد تا به کارگروه برود که پیگیری این امر با هیات‌رئیسه کمیسیون بوده و اینکه از آن کارگروه بخواهند نتیجه بررسی‌ها و کار کارشناسی خود را ارائه بدهند و موضوع دیگر این است زمانی که طرح‌های فوریتی مطرح می‌شوند، طرح‌های عادی را مقداری به تاخیر می‌اندازند و به همین دلیل این لایحه مسکوت مانده است.

چرا این لایحه را برای زنان شاغل مفید می‌دانید؟

این لایحه، یک لایحه خانواده‌محور است. از جمله اینکه این لایحه به بانوان شاغل فرصت بیشتری می‌دهد تا در کنار خانواده خود باشند و به امور منزل رسیدگی کنند. در واقع بتوانند در مجموع هفته‌ای شش یا هفت ساعت از مرخصی استفاده کنند و در مجموع بتوانند کاهش ساعت کار داشته باشند حتی به صورت شناور. گاهی ممکن است شخصی این ساعت را در یک روز استفاده کند یا به صورت پراکنده در هفته استفاده کند. بخش دیگر این لایحه تسهیلاتی است که برای مادران شاغلی که فرزند معلول دارند یا از معلول پرستاری می‌کنند، در نظر گرفته شده است، که بتوانند در ساعت کاری یک روز به آنها تخفیف داده شود تا به افراد تحت سرپرستی خود رسیدگی کنند، البته همه اینها با توافق مدیر محل کارشان است که با هماهنگی باشد.

در مورد حقوق زنانی که می‌خواهند از این تسهیلات استفاده کنند چه فکری شده است؟

کاهش ساعت کاری بدون کسر حقوق در این لایحه مطرح بوده است. به نظرم روح این قانون ارائه بهترین تسهیلات برای زنان است. چند سال پیش قانونی در همین زمینه در مجلس چهارم یا پنجم تصویب شد، در مورد کاهش ساعت کاری زنان که البته آن قانون با کسر حقوق از بانوان بود اما در این لایحه کسر حقوق نداریم.

به نظر شما دولت یازدهم با این لایحه موافقت می‌کند یا آن را از دستور کار خارج می‌کند؟

تقاضای من از دولت جدید این است که با این لایحه موافقت کند اما از آنجا که بار مالی برای دولت در پی دارد شاید بخواهد لایحه را از دستور کار خارج کند. این لایحه فعلاً در مجلس شورای اسلامی است و دولت می‌تواند پیشنهاد مطرح‌ شدن این طرح را بدهد. دولت باید از فرصت‌های قانونی حمایت کند و مطالبات زنان را در دستور کار خود قرار دهد.

در حال حاضر برای دولت بحث اعتبارات مهم است اما خب این انتظار هم هست که از اعتبارات هدفمندی یارانه‌ها بخشی به قوانین مربوط به بانوان تخصیص داده شود. قطعاً خانم‌های شاغل این انتظار را دارند که دولت به این طرح‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشد البته با پیگیری معاون زنان و خانواده ریاست‌جمهوری این امر زودتر تحقق پیدا می‌کند.

اگر این لایحه تصویب و اجرایی شود، آیا کارفرمایان بخش خصوصی و شرکت‌های خصوصی هم ملزم به اجرای آن هستند؟

گروه هدف این لایحه کارمندان دولت است، اما تجربه نشان داده است اگر دولت لایحه‌ای را در مورد کارمندان مطرح کند و تاثیر مستقیم بر روی بهبود وضعیت افراد داشته باشد، افرادی هم که مشمول تامین اجتماعی و قانون کار هستند سعی می‌کنند از آن استفاده کنند. همچنین از کارفرمایان هم انتظار می‌رود در صورت اجرایی شدن این لایحه امور لازم برای بهبود شرایط کاری زنان و موارد قید‌شده در این لایحه را تسریع ببخشند.

مطلع هستید که مرخصی مربوط به دوران پس از بارداری برای بانوان اجرایی شده است؟

مرخصی شیردهی بانوان که به صورت قانون در‌آمده است، در مورد کارمندان رسمی لازم‌الاجراست و در دستگاه‌های دولتی به‌تدریج در حال اجراست و دولت در پی این است که بار مالی این طرح را تامین کند. اما در بخش خصوصی آماری به ما ارائه کردند که متاسفانه این قانون به طور صحیح در برخی از شرکت‌ها و بنگاه‌های خصوصی اجرا نمی‌شود یا نصفه و نیمه اجرایی شده است که در این مورد از معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری انتظار می‌رود حق و حقوقی را که مربوط به جامعه بانوان کشور است رصد کند و پیگیر حق و حقوق آنان باشد. جامعه زنان شاغل بخشی از خانواده دولت محسوب می‌شوند و به پاس تشکر از تلاش، دقت و تعهدی که بانوان شاغل دارند باید قوانین تسهیلاتی برایشان در نظر گرفته شود که زمانی که نیاز داشتند این تسهیلات برایشان اجرا شود و طبق آیین‌نامه‌هایی که وجود دارد بعد از مرخصی هم کارفرما چه دولتی و چه خصوصی نباید کار بانوان به مرخصی‌رفته را به شخص دیگری واگذار کند.

فعالان حوزه زنان معتقدند طرح کاهش ساعت کار زنان کارایی ندارد و به ضرر زنان شاغل است تا به نفع‌شان. نظر شما به عنوان عضوی از فراکسیون زنان مجلس چیست؟

در مورد این طرح دو دیدگاه در کشور وجود دارد، موافق و مخالف. استدلال دیدگاه موافق این است که بانوان شاغل بخشی از عمر، توان و خلاقیت‌شان را در اختیار پیشرفت نظام قرار می‌دهند، و به همین دلیل حق آنهاست تا تسهیلاتی برایشان در نظر گرفته شود که خدای نکرده خانواده آنها صدمه نبیند. به خصوص در ایامی که نوزاد دارند و نیاز دارند تا از این مرخصی استفاده کنند. به نظرم این نگاه مترقی خانواده‌محور است. چرا که این هزینه اضافی نیست و سرمایه‌گذاری برای آینده جامعه است. باید درک کنیم که خانواده سلول جامعه است و به هر طریقی باید برای حفظ و پویایی آن تلاش کنیم. چه‌بسا اگر خانم‌های شاغل دغدغه‌ای در رابطه با فرزندشان نداشته باشند در محیط کار بهره‌وری کاری‌شان بالا برود و مفیدتر عمل کنند که البته با این لایحه به فرزندآوری هم می‌رسند. دیدگاه مخالف به دو دسته تقسیم می‌شود. عده‌ای از مخالفان این لایحه مبنایشان مبتنی بر این است که زن و مرد در محیط کار مساوی هستند و می‌گویند چرا برای کار نکردن پول پرداخت کنیم؟ که در جواب این مخالفان باید گفت با این لایحه برای سلامت جامعه سرمایه‌گذاری می‌کنیم. دیدگاه مخالف دوم، مربوط می‌شود به افرادی که در نگاهشان رگه‌هایی از فمینیسم موج می‌زند. استدلال این گروه این است که با اجرایی شدن این لایحه خانم‌ها خانه‌نشین می‌شوند، از محیط کار دور می‌شوند و بسیاری حرف‌های دیگر که در فرهنگ جامعه ما نه‌تنها خریداری ندارد بلکه مبنایی هم ندارد و بیشتر تبلیغاتی است.

چرا دیدگاه مخالف خود را تبلیغاتی می‌دانید و معتقدید در جامعه ما این نوع نظر خریداری ندارد؟

چون فرهنگ جامعه ما خانواده‌محور است. اشتغال در اولویت دوم قرار دارد و خانواده در اولویت اول است. برای مردم جامعه ما خانواده مهم است تا کار. خانواده برای مردم ما جایگاه مهمی دارد و این را هم بگویم که زمانی که این لایحه مطالبه خود بانوان است، از این تعجب می‌کنم که چرا عده‌ای از آقایان در این باره اظهارنظر می‌کنند.